Staking haven: acties opgeschort, maar voor hoelang?

De loodsen in de Antwerpse haven legden maandagavond rond 19.30u het werk neer uit protest tegen de hervormingen die ­Liesbeth Homans vanaf 1 januari 2019 wil doorvoeren in het ambtenarenstatuut, waarbij Homans de arbeidsvoorwaarden tussen statutaire ambtenaren en contractuelen die voor de Vlaamse overheid werken, meer op elkaar wil afstemmen.

Grotere staking afgewend

Door de staking bleven tientallen schepen in de Antwerpse haven dinsdag urenlang liggen. Ook andere maritieme diensten staakten mee. De binnenvaart werd dinsdag bijvoorbeeld zwaar gehinderd omdat sluiswachters mee staakten. Binnenschippers geraakten niet door de sluizen van pakweg Wijnegem en Hasselt. De vakbonden dreigden ermee om hun actie voort te zetten totdat Liesbeth Homans inging op hun vraag voor een gesprek. Vrijdag zouden ook de ambtenaren van onder meer VDAB en Kind & Gezin, die ook onder de hervormingen vallen die Homans wil doorvoeren, een dag staken.

Minister Homans besloot dan maar om het overleg met de vakbonden, dat eerst voor volgende maandag was gepland, meteen aan te vatten. Na twee uur onderhandelen werd dinsdag rond 18u een voorlopige wapenstilstand afgekondigd en zetten de vakbonden hun acties stop.

“We hebben op een constructieve manier met de ambtenarenbonden samengezeten”, zegt ­Liesbeth Homans. “De vakbonden hebben aangegeven dat ze meer tijd nodig hebben om over de harmonisering van de arbeidsvoorwaarden tussen statutairen en contractuelen te overleggen. Vanaf maandag zullen daarom wekelijks werkgroepen samenkomen”, zegt de minister.

De vakbonden zijn tevreden over de opstart van die werkgroepen. “Het gesprek met de minister was inderdaad constructief”, zegt Ilse Remy, coördinator bij de christelijke vakbond ACV Openbare Diensten. “De minister gaat een duidelijk engagement aan om ruimte te geven voor onderhandelingen. Als we formele onderhandelingen hadden moeten voeren, zouden we maar dertig dagen tijd hebben gekregen om tot een uitkomst te komen. Nu we wekelijks in werkgroepen gaan vergaderen, hebben we meer tijd”, zegt Remy.

(Lees verder onder het kaartje)

Dreiging blijft

Maar meer tijd betekent niet dat de stakingsdreiging helemaal over is. “We stoppen nu met onze acties omdat de minister eindelijk naar ons wil luisteren”, zegt Jan Van Wesemael, secretaris van de socialistische vakbond ACOD. “Maar als de minister haar plannen voor het ambtenarenstatuut niet grondig wijzigt, zullen er over enkele weken opnieuw ­acties volgen.”

De vakbonden zijn vooral boos omdat Homans statutaire ambtenaren die dertig dagen ziek zijn, na die periode nog maar 65% van hun loon wil uitbetalen. Homans wil statutairen op die manier aanporren om sneller terug aan het werk te gaan (zie ook blz. 4).

“De minister laat weinig marge om daar iets aan te veranderen, maar ze zal het toch moeten doen. Als die 65% overeind blijft, kunnen we niet tot een akkoord komen”, zegt Van Wesemael.

“De minister maakt wel een uitzondering voor mensen die een zware ziekte zoals kanker hebben. Die statutairen vallen na dertig dagen niet terug op 65% van hun loon. Maar wie een burn-out heeft, valt na dertig dagen wel terug op 65%. En wie een zwaar ongeval heeft ook. Dat betekent dat die statutairen later minder ­pensioen zullen hebben.”

Dat veel mensen in de privé­sector na een maand ziekte ook terugvallen op minder loon, is volgens de vakbondsman geen goed argument. “Statutaire ambtenaren hebben geen aanvullende ziekteverzekering. Werknemers in de privésector hebben die vaak wel”, zegt Van Wesemael.

“Wij begrijpen dat de minister de arbeidsvoorwaarden tussen statutairen en contractuelen die voor de overheid werken, wil gelijk trekken. Maar zij doe dat door de statutairen dingen af te pakken. Wij vinden dat ze de contractuelen zaken moet bijgeven. We zullen aan de minister voorstellen doen om meer mensen statutair te maken”, zegt Van Wesemael.

Besparing naar pensioenfonds

Homans wilde gisteren niet verder ingaan op de wensen van de vakbond. Ze stipte eerder deze maand in deze krant wel aan dat ze niet gewoon geld wil afpakken van de statutaire ambtenaren. “Het geld dat we met de loonsvermindering bij statutaire ambtenaren na dertig dagen ziekte uitsparen, gaat integraal naar het ­pensioenfonds van de contractuelen”, zei Homans.

De werkgevers kijken met een bang hart naar de uitkomst van de informele gesprekken die de vakbonden in de volgende weken met het kabinet-Homans zullen voeren.

Havenarbeiders doorbetaald

De economische schade na één stakingsdag liep volgens de havenwerkgevers gisteren al tot in de honderdduizenden euro’s. “Bij een staking moeten vaste havenarbeiders bijvoorbeeld doorbetaald worden”, zegt Guy ­Vankrunkelsven, directeur van werkgeverskoepel Cepa. “Ook de losse arbeiders, die bijvoorbeeld per shift worden aangeworven, kunnen niet aan de slag, maar kosten de uitbaters van de terminals handenvol geld. Hun werkloosheidsuitkering voor de niet gewerkte uren is voor ­rekening van de belastingbetaler. De uitbaters van de terminals betalen vaak nog een supplement voor die werkloze havenarbeiders.”