Trump dreigt Saoedi’s met ‘zeer zware’ maatregelen terwijl de Turken zoeken naar lichaamsresten Khashoggi
De Amerikaanse president Trump dreigt Saoedi-Arabië met harde maatregelen als blijkt dat zij de journalist Jamal Khashoggi hebben vermoord. Ook de Britten waarschuwden Riyad vrijdag. Turkije is begonnen met het onderzoeken van een bos bij Istanbul om te zien of Khashoggi daar is begraven.
Trump verhardt zijn standpunt nu ook Amerikaanse inlichtingendiensten ervan overtuigd zijn dat Saoedi-Arabië achter zijn verdwijning zit, zo melden diverse Amerikaanse media. Trump is de afgelopen dagen ingelicht over hun bevindingen.
De president zei dat het er nu ‘zeker naar uitziet’ dat de vermiste Khashoggi dood is. ‘Het moeten zeer zware consequenties zijn’, zei hij toen hem werd gevraagd hoe de Saoedische regering gestraft moet worden als blijkt dat de kritische journalist is vermoord. ‘Dit is een slechte zaak.’
Trump weigerde tot nu toe harde maatregelen in het vooruitzicht te stellen, zoals het schrappen van een wapendeal met Riyad ter waarde van 110 miljard dollar. ‘Diegenen die dit hebben gedaan, moeten verantwoordelijk worden gehouden’, benadrukte vicepresident Pence donderdag.
Uit een geluidsopname van Khashoggi’s dood waarover de Turkse onderzoekers beschikken, zou blijken dat onder andere zijn vingers werden afgesneden. Daarna zou de journalist zijn onthoofd, zo meldde de Turkse krant Yeni Safak die goede banden heeft met de regering-Erdogan.
Resten Khashoggi
Ook Londen, net als de VS een van de grootste bondgenoten van Saoedi-Arabië, zei dat het onacceptabel zou zijn als blijkt dat Riyad achter Khashoggi’s dood zit. ‘Dit is een zeer, zeer serieuze zaak’, aldus minister van Buitenlandse Zaken Hunt vrijdag. ‘Als deze verhalen waar zijn, moeten we heel duidelijk zijn dat dit in strijd is met onze waarden en normen.’
De Turkse politie onderzoekt ondertussen of de resten van Khashoggi, die mogelijk in stukken is gezaagd, zijn begraven in een bos aan de rand van Istanbul. Ook wordt bekeken of ze door het Saoedische ‘moordteam’ naar de stad Yalova zijn gebracht.
Volgens een Turkse functionaris die op de hoogte is van het onderzoek, vertrokken twee auto’s vanaf het consulaat op de dag dat Khashoggi in het gebouw was. Een auto ging naar het Belgrado-bos, de ander naar Yalova. Wat de Saoedi’s daar deden, is onduidelijk. Volgens Turkije kwamen vijftien Saoediërs op 2 oktober naar Istanbul voor de operatie tegen Khashoggi. Zij vertrokken aan het einde van de dag weer naar Riyad.
Sporen gevonden
Turkse onderzoekers hebben maandag tijdens hun urenlange onderzoek van het consulaat verschillende sporen gevonden, waarmee ze proberen te reconstrueren wat er is gebeurd met Khashoggi , aldus twee functionarissen. Volgens Ankara, dat zegt geluidsopnames te hebben die hun beschuldiging onderbouwen, is de journalist gedood door Saoediërs die banden hebben met kroonprins Mohammed bin Salman.
De druk op Saoedi-Arabië om met een verklaring te komen voor de verdwijning, neemt met de dag toe. De Amerikaanse minister van Financien Munchin besloot donderdag niet af te reizen naar een grote conferentie in Saoedi-Arabië. Ook het bezoek van de Nederlandse minister Hoekstra van Financiën aan deze handelsconferentie in Riyad werd donderdag afgezegd. De handelsmissie van minister Kaag (Buitenlandse Handel) in december gaat misschien ook niet door.
En donderdag liet minister Blok (Buitenlandse Zaken, VVD) op een ingelaste persconferentie weten ‘de berichten over de verschrikkelijke moord’ op Khashoggi ‘zeer schokkend’ en ‘zeer zorgelijk’ te vinden.
Restrictief beleid
Premier Rutte heeft op de EU-top in Brussel andere lidstaten aangemoedigd minder wapens naar Saoedi-Arabië te exporteren. ‘Nederland heeft al een zeer restrictief beleid wat betreft de export van wapens naar dit type landen’, aldus Rutte. Hij spoorde zijn collega’s aan een ‘vergelijkbaar restrictief wapenexportsysteem te introduceren’. Onder meer het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk leveren veel wapens aan de Saoediërs.
‘Een verschrikkelijke zaak, een vreselijk dossier,’ zei Rutte verder. ‘Er moet helderheid komen.’
Scheuren in imago van bejubelde Saoedische kroonprins
De toekomstige koning van Saoedi-Arabië lijkt betrokken bij de gruwelijke moord op een kritische journalist. Maar of het Westen hem nu laat vallen? Correspondent Ana van Es over Mohammed bin Salman, voor wie imago alles is.
De journalist Jamal Khashoggi uitte in de laatste column die hij schreef zijn zorgen over de vrijheid van meningsuiting en de persvrijheid in de Arabische wereld. Khashoggi werd voor het laatst gezien in het Saoedische consulaat in Istanbul.