‘Winst is geen vies woord’

Veenendaal

Als christen in een kapitalistische wereld weet hij wat de macht van het geld is. ‘Winst maken is goed, maar het mag nooit het doel zijn’, zegt Kees de Zwart uit Groot-­Ammers. Hij is directeur van de Vanderperk Groep, een bedrijf dat communicatiestrategieën ontwerpt. De Zwart was namens zijn bedrijf aanwezig op de Christelijke Ondernemersdagen, die woensdag en donderdag in Veenendaal gehouden werden. Tegenover de geldzucht wil de christelijke ondernemer drie andere principes stellen: transparantie, eerlijkheid en altijd zoeken naar het beste voor je werknemers. ‘In de ondernemerswereld schuilen veel kapitalistische verlangens, daar heb ik ook zeker last van. Ik probeer daar ver van te blijven, maar het gevaar ligt op de loer.’ Dat betekent niet dat je geld moet verafschuwen, vindt hij. ‘Als ik vroeger iemand in een dure auto zag rijden, dacht ik: die geeft niets aan de zending. Nu weet ik wel beter. Ik rij zelf in een dure auto, maar besteed de winst die ik maak grotendeels aan Gods Koninkrijk.’

De Zwart wilde altijd al de zending in, maar dacht vroeger dat hij daarvoor zijn bedrijf moest verkopen en zelf moest vertrekken naar Afrika. ‘Totdat ik werd geroepen door God en besefte dat ik als ondernemer veel waardevoller was voor zijn Koninkrijk. Ik kan nu in enkele gesloten landen, waar christenen het erg zwaar hebben, veel betekenen, omdat er deuren opengaan die voor zendelingen gesloten blijven.’

vuile handen maken

Van de ruim driehonderd ondernemers op de Christelijke Ondernemersdagen geeft lang niet iedereen een groot deel van zijn geld aan de zending. Kun je toch God dienen in een wereld die op winst is gericht? Ja, zegt Aart van Ravenswaaij van koffiebranderij Roast ’n Toast uit Veenendaal. ‘Ik haal mijn koffie niet van plantages waar kleine kinderen aan het werk worden gezet.’ Volgens Van Ravenswaaij is een christelijke onderneming juist erg bijbels. ‘Als er iemand veel heeft ondernomen, is het God wel. Hij heeft ons het voorbeeld gegeven je talenten te gebruiken, ook als ondernemer.’

Frank de Jong van het Alphense telecombedrijf Dubline is het daarmee eens. ‘Je kunt als organisatie overal de maximale winst uit willen halen of juist focussen op de klanten. Ik kies voor dat laatste. Het is helemaal niet erg om daarbij ook geld te verdienen. Winst is geen vies woord. Maar soms kun je aantrekkelijke deals niet sluiten omdat je dan vuile handen moet maken.’

kerkelijk ondernemen

Ondernemen beperkt zich niet tot het bedrijfsleven, bewijst zzp-dominee Jan Willem van der Straten, beter bekend als Dominee Baardmans. Als ongelovige, dertienjarige jongen vond hij de wereld maar een enge en oneerlijke plek. Totdat hij op zijn zolderkamertje de Amerikaanse televisiedominee Joel Osteen zag preken. ‘Het trof mij enorm, ik voelde dat God tot mij sprak.’

Van der Straten werd bemoedigd door de Amerikaanse predikant en was vastberaden ook andere mensen met behulp van media over God te vertellen. ‘De kerk is van huis uit geen vooruitstrevende club. Maar in de dienst van Osteen was alles eigentijds. Zonder het gebruik van die media had ik niet van God en het geloof gehoord.’ Daarom besloot Van der Straten te gaan vloggen; nu maakt hij videodagboeken, waarin hij vertelt over zijn werk. ‘Ondernemen heeft niet alleen te maken met het kapitalisme. Als je de talenten gebruikt die je van God hebt gekregen, ben je ook ondernemend bezig.’

Toch vormen kerken en ondernemers niet altijd een gelukkig huwelijk. ‘Er wordt vaak om mijn geld gevraagd’, zegt Kees de Zwart. ‘Ondernemers zijn voor de kerk dan niet veel meer dan een geldautomaat.’ De Zwart was enkele jaren ouderling in zijn gemeente, maar ook dat was niet bevredigend. ‘Ik had vooral het gevoel dat ik die functie kreeg voor de status van de kerk’, zegt hij. ‘In mijn gemeente word ik totaal niet begrepen. Daardoor voel ik me vaak erg eenzaam in de kerk.’ <