Direct naar artikelinhoud
Marrakech-pact

Migratiecongres Marrakech: bijna 180 landen tekenen present, ook Charles Michel aangekomen

Migratiecongres Marrakech: bijna 180 landen tekenen present, ook Charles Michel aangekomen
Beeld AFP

Terwijl de regering in België struikelt over het VN-migratiepact, overheerst in Marrakech blijdschap en opwinding. Bijna 180 landen zijn vandaag aanwezig in de Marokkaanse stad om het VN-migratiepact, of pact van Marrakech, te steunen. Ook Michel kwam gisteren aan om ons land te vertegenwoordigen.

Premier Michel arriveerde zondagnacht voorbij middernacht als vertegenwoordiger van zijn nieuwe regering. Meer dan 180 andere landen zullen straks hoogwaardigheidsbekleders in Marrakech hebben.  Slechts 10 landen weigeren het pact te tekenen, waaronder de Verenigde Staten, Oostenrijk en Australië.

"Er ligt nu voor het eerst in de geschiedenis een sterk document om migratie beter te reguleren en om te zorgen dat migranten minder gevaar lopen onderweg", zegt Sarnata Reynolds, mensenrechtenexpert van Oxfam International. En dat ondanks de giftige taal van politici die het debat over migratie heeft gedomineerd de afgelopen tijd."

De eerste regeringsvertegenwoordigers zijn de afgelopen dagen aangekomen in de stad om vandaag en morgen te debatteren over het Global Compact for Safe, Orderly and Regular Migration (GCM). Een meerderheid van twee derde is genoeg om de overeenkomst aan te nemen.

Om migratie te reguleren, moesten er duidelijke afspraken komen en meer samenwerking tussen landen. Ook moesten de rechten van migranten beter worden vastgelegd, om ze te beschermen tegen dwangarbeid, uitbuiting, gedwongen prostitutie of mishandeling en detentie onderweg. Naar aanleiding van schrijnende omstandigheden in kampen als die in Calais of op het Griekse eiland Lesbos werd de toegang tot basisvoorzieningen nog eens expliciet vastgelegd.

'Politici grijpen het pact aan om hun politieke agenda uit te spelen. Maar als je kijkt naar de aantallen, is er geen migratiecrisis in Europa maar een vertrouwenscrisis’
Alexander Betts, hoogleraar

De afgelopen twee jaar is in stilte gewerkt aan de tekst van wat niet meer dan een hamerstuk leek te worden. Veel rechten van migranten liggen immers al vast in andere VN-verdragen. Pas toen de concepttekst dit najaar naar buiten kwam, schrokken politici wakker. Vooral rechts-nationalistische partijen zagen in het document een vrijbrief voor meer migratie, die afbreuk zou doen aan soevereiniteit.

VS-president Trump trok vorig jaar al zijn handen af van het pact. Daarna volgden Australië, Israël, Hongarije, Polen, Oostenrijk, Zwitserland Bulgarije, Tsjechië, Kroatië, Slowakije en op de valreep Italië en Denemarken. Ook in België en Nederland deed het veel stof opwaaien.

Geen plan

Het is veelzeggend voor het politieke klimaat, zegt Alexander Betts, hoogleraar gedwongen migratie en internationale betrekkingen in Oxford. "Politici grijpen het pact aan om hun politieke agenda uit te spelen. Maar als je kijkt naar de aantallen, is er geen migratiecrisis in Europa maar een vertrouwenscrisis."

Het pact kan dit vertrouwen juist herstellen, zegt Betts. "De EU moet laten zien aan zijn kiezers dat ze controle heeft over wie er op zijn grondgebied komt en de regie terugnemen. Ad-hocbeleid heeft tot chaos en paniek geleid. Je kunt erover twisten of het 'Wir schaffen das' van Angela Merkel slim was, maar feit is dat er geen plan achter lag en de rest van Europa niet meedeed. Nu zit Duitsland opgescheept met een onevenredig aantal jonge mannelijke asielzoekers."

De oplossing zit in het aanbieden van veilige alternatieven, zegt Reynolds. "Er is overal in Europa behoefte aan arbeidskrachten. Breng die behoefte in kaart en nodig arbeidsmigranten gericht uit, zorg dat mensen een visum voor werk of studie kunnen bemachtigen. Dan houdt de illegale en ongecontroleerde migratie vanzelf op."

Chili stuurt zijn kat op de valreep

De Chileense regering heeft een dag voor het tekenen van pact  besloten om het akkoord niet te tekenen. “Onze positie is helder. Migratie is geen recht”, zegt de onderminister van Binnenlandse Zaken tegen een lokale krant. “Landen mogen zelf bepalen op welke voorwaarden ze mensen toelaten.”

De oppositie in Chili is boos over het besluit, omdat het achter gesloten deuren is genomen. Mensenrechtenorganisatie Amnesty International heeft zorgen geuit, omdat Chili een van de grote aanjagers van het pact was, volgens de organisatie. “Het land zet op deze manier stappen achteruit”, zegt een directeur van Amnesty Chili.