Vrouwen van vreemde origine durven vaak niet te praten over borstkanker. Deze Brusselse wil het taboe doorbreken

In 2014 kreeg Khadija Chentouf te horen dat ze borstkanker had. Wat volgde was angst, onzekerheid en een loodzware behandeling. "Ik heb lange tijd geen symptomen gehad, dus toen het ontdekt werd had ik borstkanker in stadium 3. Dat is niet niks. Na de operatie heb ik chemotherapie gekregen, daarna bestralingen en vervolgens ook nog hormoontherapie. Ik kan u zeggen: het was ongelofelijk zwaar."

Chentouf vindt dat ze ook geluk heeft gehad. Haar zoon, inmiddels 17, was er al die tijd om haar te steunen en ze kon ook rekenen op familie en vrienden. Bovendien is ze zelf altijd open geweest over wat haar is overkomen. 

Onlangs kwam de tweede klap, toen ze drie vrienden verloof in amper een week tijd. Opnieuw was kanker de grote boosdoener. "Ik was compleet in shock", vertelt ze. "Vooral omdat ik bij die ene vriendin had gemerkt hoe groot haar schroom was en hoe dat haar behandeling in de weg had gestaan."

In haar omgeving merkt Chentouf, zelf van Marokkaanse origine, hoe vrouwen van voornamelijk Maghrebijnse afkomst erg moeilijk over borstkanker praten. En wat meer is: hoe vrouwen in haar omgeving ook niet de nodige stappen ondernemen om de ziekte vroeg op te sporen. "Ik zie hoe ze niet naar een dokter stappen, ondanks duidelijke symptomen. Of hoe ze te beschaamd zijn om hun borsten preventief te laten onderzoeken. En is er sprake van kanker, dan durven ze er nauwelijks over praten en zijn ze bang voor de behandeling."

Hoge drempel

Het Centrum voor Kankeropsporing bevestigt dat vrouwen met migratieachtergrond vaak ondervertegenwoordigd zijn in het bevolkingsonderzoek naar borstkanker. "Trouwens niet alleen vrouwen van Maghrebijnse origine", zegt Mathijs Goossens. "Evengoed Oost-Europese of Aziatische vrouwen. Nederlandse vrouwen in ons land daarentegen hebben geen enkele moeite om de weg naar borstkankerscreening te vinden."

Daarnaast stelt het Centrum voor Kankeropsporing vast dat bij een verdachte screening diezelfde groep vrouwen geen vervolgonderzoek ondergaat. "Al moet ik daar een kanttekening bij maken. We zijn niet zeker dat die vrouwen zich niet meer laten onderzoeken, we zijn zeker dat ze dit niet in België laten doen. Het is goed mogelijk dat ze hiervoor terug gaan naar hun land van origine."

Waarom de drempel tot screenen zo hoog is, weet Goossens niet. "Gaat het om een taalbarrière? Is het taboe te groot? Daar hebben we geen zicht op. Dat zal verder onderzoek moeten uitwijzen. Bovendien: het is niet ons doel om zo veel mogelijk vrouwen zich te laten screenen. Wel dat zo veel mogelijk vrouwen een weloverwogen keuze kunnen maken. Beslissen ze om het niet te doen, dan moeten we dat accepteren. Maar ze moeten goed geïnformeerd worden."

Actiedagen

Volgens Chentouf laten te veel vrouwen van vreemde origine zich niet screenen uit angst. "Maagkanker, darmkanker, longkanker... dat is iets anders. Maar hier gaat het over borsten. Dit is zo intiem en persoonlijk, waardoor de schroom enorm is. In de moslimcultuur moet de vrouw bedekt zijn, he."

Toch merkt Marjan van Hoeij, kliniekhoofd en chirurg van de borstkliniek van het UZ Brussel, dat niet in haar praktijk. "Welke patiënten geraken niet tot bij u om zich te laten behandelen? Dat weet ik natuurlijk niet. Maar bij diegenen die wel de stap zetten, zie ik het hele gamma: zowel vroegtijdige als laattijdige diagnoses."

Wel stelt ze vast hoe vrouwen met een migratieachtergrond minder vragen stellen en minder kritisch zijn. "Hoe zit het met mijn prognose? Is deze behandeling wel de beste? Dat hoor ik veel minder. Voor mij als arts is dat natuurlijk makkelijk, maar dat is niet de manier waarop we aan moderne geneeskunde doen. Een behandeling moet in overleg met je patiënt gebeuren."

Chentouf hoopt vooral dat ze diegenen die nu niet naar een dokter durven, toch over de streep kan trekken. Om die reden lanceert de Brusselse Talk & Walk Pink de komende weken drie actiedagen in Sint-Jans-Molenbeek om vrouwen met migratieachtergrond te sensibiliseren over borstkanker. "Mijn doel? Dat ze hier eindelijk eens over praten en dat ze beter beseffen hoe ze de ziekte vroeg kunnen opsporen, maar ook hoe ze de ziekte kunnen vermijden. Een gezonde levensstijl is essentieel."

Gewoon al erover praten kan volgens haar wonderen doen. "Nu al merk ik dat vrouwen die ik erover spreek opeens wel een mammografie zien zitten. Daarvoor doe ik het."

Meer info over de actiedagen: www.talkandwalkpink.org