Luister naar

MAAR: Daar is de scheiding van kerk en staat nooit voor bedoeld

Nieuws
Sommige mensen krijgen jeuk van uitingen van religie in de openbare ruimte. Zij proberen die uitingen in te perken, met een beroep op het beginsel van de scheiding tussen kerk en staat,
Marinde van der Breggen Marinde van der Breggen
maandag 11 december 2017 om 03:00
MAAR: Daar is de scheiding van kerk en staat nooit voor bedoeld
MAAR: Daar is de scheiding van kerk en staat nooit voor bedoeld anp / Koen van Weel

maar over dat beginsel bestaan nogal wat misverstanden. Vorige week laaide de discussie weer op, nadat de gemeente Rotterdam had bepaald dat geloofsgemeenschappen niet meer mogen samenkomen in buurtcentra. Want die publieke ruimte moet voor iedereen toegankelijk zijn en als daar religieuze bijeenkomsten worden gehouden, werpt dat wellicht voor niet-religieuzen een drempel op.

Voorstanders van dit soort besluiten – die religieuze zaken het liefst volledig uit het publieke domein verbannen zien – halen ter verdediging van hun standpunt vaak de scheiding tussen kerk en staat aan. Maar die is nooit bedoeld om alle invloed van religie uit de publieke sfeer te weren.

Nederland kent een scheiding tussen kerk en staat (niet in de Grondwet), die kan worden uitgevoerd dankzij de vrijheid van godsdienst en het gelijkheidsbeginsel (wel in de Grondwet). Het beginsel houdt in dat de overheid en de kerk op bestuurlijk en organisatorisch niveau zich allebei met hun eigen zaken bemoeien. Zolang kerken zich aan de wet houden, mogen ze zelf bepalen hoe zij zich organiseren. Andersom hebben kerken geen invloed op wat de overheid beslist.

De koning die in de troonrede naar God verwijst, de Zondagswet, subsidie voor religieuze groepen, weigerambtenaren – allemaal zaken die sommigen met een beroep op de scheiding tussen kerk en staat het liefst zien verdwijnen.

Verschillende experts – onder anderen hoogleraar recht en religie Fokko Oldenhuis, directeur van het wetenschappelijk instituut van de ChristenUnie Wouter Beekers en nota bene de Raad van State – probeerden de afgelopen jaren duidelijk te maken dat dat beginsel geen grond is voor het afschaffen van dat soort dingen.

Ook de kwestie van de Rotterdamse buurthuizen blijkt uiteindelijk zo’n geval. De kerken konden het buurtcentrum tot dusver huren voor een sociaal tarief, wat volgens het college van b en w neerkomt op gesubsidieerde erediensten. En daaraan wilden zij niet meewerken.

De neutrale positie die de overheid moet innemen, houdt in dat zij geen onderscheid maakt tussen religies. Dat die neutraliteit geschonden wordt zodra religieuze activiteiten of groeperingen financiële steun van de overheid ontvangen, is onzin. Zoals CDA-senator en hoogleraar religie, recht en samenleving Sophie van Bijsterveldt al eens opmerkte: het zou pas een schending van neutraliteit zijn als alle organisaties behalve religieuze, een beroep konden doen op overheidssteun.

Mail de redactie
Mail de redactie
Heeft u een tip over dit onderwerp, ziet u een spelfout of feitelijke onjuistheid? We stellen het zeer op prijs als u ons daarover een bericht stuurt.
Kleine bedrijven zouden weleens meer kunnen bijdragen aan duurzaamheid, dan ze in enquêtes aangeven.

Kleine bedrijven minder duurzaam dan grote? Waarschijnlijk práten ze er minder over

Johan Graafland stelt dat kleine bedrijven achterblijven in duurzaamheid (ND 23 maart). Dat waagt ondernemer Henk Broekhuizen op basis van zijn eigen ervaring te betwijfelen.

Opinie

De lente is een tijd van vernieuwing en daar kunnen wij een voorbeeld aan nemen

De lente is een tijd van transformatie. Laten wij daarin de natuur volgen, en zelf ook transformeren, schrijft de Afghaanse dichter en schrijver Abdul Basir Shafaq.

Bij christelijke organisaties lopen geloof en werk soms op een ongezonde manier door elkaar.

Werken bij christelijke organisatie valt soms tegen: zalvende woorden maar onrecht blijft bestaan

Het Nederlands Dagblad besteedde aandacht aan manipulatie, machtsmisbruik in de evangelische wereld. Maar het probleem speelt ook bij andere christelijke organisaties, schrijft Ineke Evink van vakorganisatie CGMV.

Mark Rutte, Geert Wilders en Sigrid Kaag. We hebben deze drie soorten politici nodig. Sterker, we zijn zélf van dit soort types en gedragen ons er naar.

We zijn saai, moralist en boos. En zo zijn ook onze politici. Daarom kunnen ze lastig samenwerken

Wij Nederlanders lijken op Rutte, Kaag en Wilders. Frank van den Heuvel laat zien hoe het karakter van iedere Nederlander bij een van deze drie politici past.

Stel dat ‘doe dit, tot Mijn gedachtenis’ al begint op het land? Dat is dus niet: onderwerp de grond aan een regime van uitputting, tot Mijn gedachtenis.

Avondmaal en eucharistie beginnen in de grond, waar het krioelt van torren en wormen

Jezus zegt niet: spuit gif op de vrucht en het blad en dood in het voorbijgaan alles er omheen, tot Mijn gedachtenis. Theoloog en boer in opleiding Elsa Eikema stelt prikkelende vragen bij ons avondmaal.

Afbeelding

Hoe het lijntje tussen de Nederlandse Gereformeerde Kerken en Israël hersteld kan worden

De Nederlandse Gereformeerde Kerken knipten het 'officiële lijntje' met Israël door, maar zoeken tegelijkertijd naar een manier om toch verbondenheid te tonen. Lieddichter Ria Borkent doet een voorstel.