boekentips
De beste boeken van januari 2025 volgens de Letterenredactie van De Standaard
© rr
Van welke titels hopen we dat ze uw leeslijst halen? We tippen u graag de beste boeken van de eerste maand van het nieuwe jaar.

Charlotte Van den Broeck
Plakboel
PoëzieCentrum, 40 blz., gratis bij aankoop van € 12,50 poëzie tijdens de Poëzieweek
In Plakboel, het poëziegeschenk tijdens de Poëzieweek, probeert Charlotte Van den Broeck zo over seks te schrijven dat de lichamelijke sensatie, die nauwelijks onder woorden te brengen is, gevat wordt zonder dat het plat of plastisch wordt. De beeldspraak ontleent ze voornamelijk aan de plantenwereld: de reuzenbalsemien, kastanjes in hun bolster, en de balsaboom (als u ’m googelt, ziet u meteen waarvoor die staat) krijgen erotische connotaties. Deze bundel is één lang gedicht vol zachtheid, zinnelijkheid en tederheid.
De Poëzieweek loopt van 30 januari tot en met 5 februari. Meer info: www.poezieweek.com
Lees hier een gedicht met toelichting.

MAX PINCKERS EN DE MAU MAU WAR VETERANS ASSOCIATION
State of emergency
448 blz., € 40, te verkrijgen via www.maxpinckers.be

Max Pinckers verdiepte zich tien jaar lang in een van de bloedigste periodes uit de Britse koloniale geschiedenis. Hij was gefrappeerd door het uiterst eenzijdige narratief over de oorlog tussen de Mau Mau-rebellen en de Britten, die duurde van 1952 tot 1960 en drie jaar daarna resulteerde in de Keniaanse onafhankelijkheid. Hij legde de oud-rebellen propagandafoto’s voor die hij in de Britse archieven had verzameld en vroeg of ze ervoor openstonden om, op basis van hun herinneringen en volgens hun voorwaarden, tegenbeelden te creëren. Met State of emergency wou Pinckers “de gebeurtenissen zichtbaar maken voor buitenstaanders”. Pinckers wou ook een boek maken dat “ten dienste staat van de waardigheid” en “hoop en empowerment” viert. Dat is allemaal gelukt.
Lees hier de recensie.

NATALIE DUBOIS, JESSICA VAN GEEL
Rietveld Schröderhuis. Een biografie van het huis
Hannibal Books, 896 blz., € 79,95

Het Rietveld Schröderhuis is in 2000 uitgeroepen tot Unesco Werelderfgoed. Mogelijk zou er iets geweest zijn tussen Rietveld en Schröder. Maar wat precies? Dat wordt nu uit de doeken gedaan in het boek Rietveld Schröderhuis. Er wordt overvloedig archiefmateriaal aangedragen dat aantoont dat Schröder veel meer was dan de opdrachtgever en dat Rietveld niet de enige ontwerper was. De twee hadden zowat levenslang een creatieve cohabitatie. In deze ‘biografie’ van het Rietveld Schröderhuis kom je alles te weten over het bekende pand en de relatie van zijn bewoners.
Lees hier de bespreking.

ALDO LEOPOLD
Denken als een berg. Het jaar rond op de zandgronden
Vertaald door Joris Capenberghs. Noordboek, 304 blz., € 27,90. Oorspr. titel: ‘A sand county almanac’

Aldo Leopold (1887-1948) was een Amerikaans bosbeheerder, ecoloog en natuurbeschermer. Zijn boek A sand county almanac kwam pas een jaar na zijn dood uit en is eindelijk, 75 jaar later, voor het eerst in het Nederlands uitgebracht. Leopold is de voorloper van mensen zoals Rachel Carson, Barry Lopez, Robert Macfarlane en Len Howard, die wijzen op de schoonheid van de natuur en op de verpletterende verantwoordelijkheid van de mens om die te bestuderen en te koesteren. Denken als een berg is een klein meesterwerk dat geen enkele natuurminnende lezer mag missen.
Lees hier de bespreking

Jeff Dworsky
Sealskin
Charcoal Press, 110 blz., € 75

De Amerikaanse fotograaf Jeff Dworsky stopte met school op zijn veertiende, kocht een Leica op zijn vijftiende en verhuisde naar een klein eiland in Maine op zijn zestiende. Hij werd visser, raakte als buitenstaander geïntegreerd in een hechte gemeenschap, ontmoette een meisje, trouwde en verhuisde naar een nog kleiner eiland. Met de warmte en liefde van de analoge camera legde hij onderweg een tijd, een gemeenschap en een leven vast, intussen allemaal onherroepelijk voorbij.
Lees hier de bespreking.

Donald Loose
De lege plaats van de macht. Claude Lefort over democratie & de totalitaire verleiding
Boom, 480 blz., € 34,90 (e-boek € 29,90)


Claude Lefort
Democratie & totalitarisme
Samenstelling, inleiding en vertaling Pol van de Wiel en Bart Verheijen. Boom, 208 blz., € 24,90


Timothy Snyder
Over vrijheid
Vertaald door Toon Dohmen. Balans, 456 blz., € 32,50 (e-boek € 16,99) Oorspr. titel: 'On freedom'

Het gaat goed met de democratie en tegelijk gaat het gaat slecht met de democratie. Weerbaarheid, dat heeft ze nodig. Daarover zijn de auteurs van vijf recente boeken over democratie het eens. Jos Geysels las de boeken van Ico Maly, Martijn Visser, Donald Loose, Claude Lefort en Timothy Snyder, en haalt er waardevolle lessen en inzichten uit voor de toekomst. Want: democratie is een werkwoord.
Lees hier de recensies.

NICK HARKAWAY
De aartsvijand
Vertaald door Gerda Baardman en Lydia Meester. Luitingh-Sijthoff, 320 blz., € 22,99 (e-boek € 13,99) Oorspr. titel: ‘Karla’s choice’

Nick Harkaway heet eigenlijk Nick Cornwell en is de schrijvende zoon van John le Carré (David Cornwell, 1931-2020), de koning van de spionageroman. In De aartsvijand gaat hij de confrontatie aan met het werk van zijn vader door George Smiley nieuw leven in te blazen, de Engelse spion die Le Carré in negen van zijn romans opvoerde. In De aartsvijand heeft Smiley de Engelse geheime dienst verlaten. Als een Russische huurmoordenaar overloopt, wordt Smiley teruggehaald en moet hij uitzoeken of het spionnennetwerk achter het IJzeren Gordijn niet is gecompromitteerd.
Lees hier de bespreking.

Robin de Puy
American
Hannibal, 144 blz., € 49,50

“America is another name for opportunity”, zei de essayist Ralph Waldo Emerson medio negentiende eeuw tijdens een van zijn beroemdste lezingen. Zo presenteert het land zich nog altijd het liefst. De realiteit was altijd al complexer, maar vandaag is ze echt wel a totally different ball game, toont ook het jongste boek van Robin de Puy. De Nederlandse fotografeert en filmt al jaren in de Verenigde Staten. American bundelt portretten en getuigenissen die ze tussen 2022 en de presidentsverkiezingen van 2024 verzamelde tijdens lange roadtrips. De Puy wou weten wie er zoal in dit onttakelde, eindeloos verdeelde land woont. Ze houdt zich ver van al wat naar politiek ruikt, en dat is een verademing. Ze is benieuwd naar dromen, herinneringen, bronnen van vreugde en verdriet, niet naar stemgedrag of grote analyses.
Lees hier de bespreking.
Marcel Möring
Mordechai
Prometheus, 512 blz., € 27,50 (e-boek € 16,99). Verschijnt op 7 januari

Mordechai is een Joodse schrijver met wereldfaam. Op zijn 72ste wordt hij gedwongen om de balans op te maken van zijn bestaan. Het begint allemaal met het idee van zijn redacteur om een biografie van hem uit te brengen. Een biograaf wil hij niet, maar hij verdiept zichzelf in zijn genealogie. Op die manier sluipen tussen het hoofdverhaal flashbacks naar zijn geaccidenteerde verleden en fragmenten uit een eeuw geschiedenis van zijn familie. En zo gebeurt in Mordechai waartegen Mordechai zich verzet: hij vertelt zijn levensverhaal. Dat leidt tot inzichten in zijn levenshouding, wat dan weer past in zijn idee over de functie van literatuur: verhalen scheppen volgens hem orde in de chaos.
Lees hier de bespreking.

Sarah Tarlow
De archeologie van het verlies. Over rouw
Vertaald door Anneke Bok. Van Oorschot, 336 blz., € 25 (e-boek € 14,99) Oorspr. titel: 'The archaeology of loss'

Haar hele volwassen leven al bestudeert archeoloog Sarah Tarlow de manier waarop mensen sterven en waarop rituelen rond de dood worden vormgeven. Ze is geïnteresseerd in de gevoelens die gepaard gaan met de dood, en vraagt zich af of we iets wetenschappelijks kunnen vertellen over rouwbeleving in vroegere eeuwen. Als Tarlows levenspartner Mark ziek wordt, roept dat bij haar zoveel emoties op dat haar fascinatie alleen maar toeneemt. De archeologie van het verlies is niet het zoveelste memoir over een rouwproces. Tarlow stelt haar blik scherp op de rol van de mantelzorger en schrijft zo een moderne ars moriendi.
Lees hier de bespreking.

JOSSE POMMÉ
Meus via Altus
Oogachtend, 120 blz., € 28

Josse Pommé bracht heel wat tijd door in een tattoostudio in Roeselare. Hij kwam terug met een indrukwekkende portrettengalerij. Zijn geblutste, gebeeldhouwde torso’s doen met hun koperglans denken aan gravures van Albrecht Dürer en hij roept een sfeer op die aan het werk van Francis Bacon herinnert. De jonge stripmaker kijkt zonder een oordeel te vellen. Hij legt taferelen vast en maakt er tableaus van. En dat doet hij met een grote liefde voor film en fotografie en vooral voor mensen.
Lees hier de bespreking.

PERCIVAL EVERETT
James
Vertaald door Peter Bergsma. Atlas Contact, 320 blz., € 22,99 (e-boek € 6,99) Oorspr. titel: ‘James’


MARK TWAIN
De avonturen van Huckleberry Finn
Vertaald door Eugene Dabekaussen en Tilly Maters. LJ Veen Klassiek, 392 blz., € 20

Met James schreef Percival Everett een briljant contrapunt voor Mark Twains klassieker De avonturen van Huckleberry Finn. In die roman is Jim een goed- en bijgelovig personage dat zich makkelijk door Huck laat beetnemen en zich naar diens wensen plooit. Personages gebruiken om de haverklap het n-woord en tot slaaf gemaakten hanteren een karikaturaal dialect. Zowel bewonderaars als critici van de roman worstelen daar al jaren mee. Precies met die kritiek gaat Everett aan de slag. In James is het nieuwe hoofdpersonage geen brave dwaas, maar een hyperintelligente man die zijn witte onderdrukkers om de tuin leidt door in te spelen op hun vooroordelen.
Lees hier de recensie.