Direct naar artikelinhoud
Algemene beschouwingen

Algemene Politieke Beschouwingen: Klaas Dijkhoff trok het meeste vuur

Het Binnenhof stond donderdag in het teken van de Algemene Politieke Beschouwingen. Er waren harden botsingen tussen oppositie en coalitie en VVD-fractieleider Dijkhoff trok vuur met zijn plan voor postcodestrafrecht. De Volkskrant versloeg live het debat,  het Nederlands Debat Instituut analyseerde de debatkunsten. 

Tunahan Kuzu (DENK) laat een foto zien van feestende VVD'ers, vlak voordat het besluit over de kinderen Lili en Howick zou vallen.Beeld ANP

Live

  1. Debatverslag: Onverwachte confrontaties en on-Haagse bewegingen

    Dit kabinet ‘marcheert op de maat van de multinationals’, roept de linkse oppositie eensgezind op dag 1 van de Algemene Politieke Beschouwingen. Maar het meeste vuurwerk ontstaat bij de coalitiepartijen onderling. Intussen pakt Wilders zijn mediamomentje. En waar is Baudet? Politiek verslaggevers Ariejan Korteweg en Frank Hendrickx maken de balans op. 

  2. Einde debat: vrijdag verder

    En met die bespiegeling sluit Thierry Baudet deze eerste dag van de Algemene Politieke Beschouwingen. Vrijdag beantwoordt premier Rutte de vandaag gestelde vragen. Donderdag is een ongebruikelijke pauzedag in het debat, vanwege de informele EU-top waar Rutte namens Nederland bij moet zijn.

    Het Debat Insituut boog zich tot slot over de retorische prestatie van Baudet:

    'Thiery Baudet heeft de eer om de zogenaamde graveyard shift te draaien. Na een lange dag vergaderen moet je dan wel de aandacht trekken. Dat doet Baudet door een gedicht aan te halen van Wigman waar hij rept over

    “…onweer in augustus, meisjes, paarden, een hand die naar je broek afgleed.” Dit zorgt vooral voor veel hilariteit maar hij heeft wel de aandacht.

    Daarna haalt hij George Orwell en ‘Animal Farm’ aan en maakt een analogie met premier Rutte en zijn kabinet. Een gewaagde vergelijking want dit boek werd geschreven als reactie op het Stalinisme. Zijn aantijging is dat iedereen de baas is behalve de kiezer in dit land. Hij haalt in een enumeratie Soros, Polman, Rutte, Juncker aan om te illustreren dat zij – het kartel – wel alles bepalen. De kernboodschap van FvD is telkens dat de democratie niet werkt en dat de huidige machthebbers niet functioneren. En zo eindigt de eerste dag van de Algemene Politieke Beschouwingen. Vrijdag meer en dan weten we wie de Debatprijs wint.'

  3. Baudet: 'Argumenten zijn zinloos in dit huis'

    Thierry Baudet begint met een gedicht en vervolgt dan met een verwijzing naar Animal Farm, het beroemde boek van George Orwell. Baudet: 'Orwell beschikte over profetische gaven. Het lijkt wel of hij Animal Farm in het Nederland van Mark Rutte situeerde. Het gaat heel goed met de boerderij, maar de dieren merken er weinig van.'

    De dieren die slaafs hun leiders volgen zijn volgens Baudet de media, die de gevestigde politiek verdedigen. En hij heeft ook genoeg van de Algemene Beschouwingen: 'Argumenten zijn zinloos in dit huis. Het is allemaal voor de bühne, het is allemaal schijn. Het kabinet trekt zich toch niets van ons aan.'

    'De vraag dringt zich dus op: wie kan in Nederland nog wel iets beslissen? In elk geval niet de kiezer. Die heeft niet gevraagd om een miljardenverslindende energietransitie, om decennia van massale immigratie, om de btw-verhoging, om de afschaffing van de dividendbelasting of om de EU-grondwet. Nederland is verworden tot een Animal Farm, waarin de kiezer belasting moet betalen en verder zijn mond moet houden.'

  4. Trekt Baudet nog even de aandacht op het einde?

  5. Kuzu: Gelijkwaardigheid is ver te zoeken

    Tunahan Kuzu valt niet alleen het kabinet aan maar de hele gevestigde Nederlandse politiek. Hij wijst op de ongelijkheid in het land die in zijn ogen toeneemt. 'De ongelijkheid bij het verkrijgen van een stage, bij promoties, bij sollicitaties. Bij de politie en de marechaussee bij het opnemen van aangiftes en bij aanhoudingen. De een moet overal afstand van nemen, de ander nergens van. Geldt de vrijheid van religie voor moslims en joden in dezelfde mate? Wilders is daar tenminste eerlijk over, de meeste anderen hier in de Kamer hypocriet. Van Nederlanders met een migratieachtergrond wordt een mate van onderdanigheid verwacht. Je mag erbij horen, maar dan moet je eerst door de hoepels van de gevestigde politiek springen.'

    Dat lokt reactie uit van VVD'er Klaas Dijkhoff: 'We kunnen het toch wel eens zijn over bepaalde gedeelde waarden en normen. Als je je dochter inprent dat ze lager is dan je zoon, heb ik daar als Nederlander problemen mee.' 

    Kuzu vraagt zich af 'waarom Dijkhoff alleen afgeeft op mensen met een migratieachtergrond'. 'Denkt u dat het in Urk zo goed gaat met de gelijkwaardigheid tussen man en vrouw? Dat is de dubbele maat van de VVD.'

    Dat laat Kees van der Staaij zich dan weer niet zeggen: 'Urk is een slecht voorbeeld. Daar waren het vooral mannen die van plan waren PVV te stemmen. Het waren de vrouwen die zeiden: dat gebeurt niet, het wordt gewoon SGP.'


    Beeld Debat Instituut
  6. Debat Instituut: Henk Krol leest voor

    Zoals te verwachten viel richt Henk Krol zich vanaf het eerste moment van zijn betoog rechtstreeks tot zijn achterban. Met een bus zijn de medewerkers van 50Plus op bezoek gegaan bij de eigen kiezers en hebben gehoord dat  zij zich zorgen maken. Retorisch gezien valt er wat af te dingen op het betoog van Krol. Op de eerste plaats leest hij zijn tekst volledig voor en maakt geen enkel contact met zijn publiek. Daarnaast is de tekst die hij voorleest ook echt schrijftaal in plaats van spreektaal. Wat ook niet helpt is dat hij als derde spreker op rij (!) geen enkele interruptie krijgt. Je voelt de energie uit de zaal wegvloeien. Toch is het de verantwoordelijkheid van de spreker daar rekening mee te houden. Henk Krol wist dat hij als een van de laatsten zou spreken. Juist dan moet je er voor zorgen dat je verrast. 

  7. Debat Instituut: Van der Staaij als dominee

    De afgelopen jaren zijn we verwend door de Kees van der Staaij tijdens de beschouwingen. Twee jaar geleden was er een a-capella koor. Vandaag een verwijzing naar Prinsjesdag met een anekdote. Een goede manier om je verhaal te starten. Hij haalde een kind aan dat wel politicus wilde worden. Maar zijn rode draad was het Bijbelverhaal van Salomo.

    Hij verpakte het in een quizvraag: 'Wie in deze Kamer vond het als kind wel wat om Salomo te worden?' Het bleek Rutte te zijn. Het Salomonsoordeel uit de Bijbel zien we ook terug in de politiek. Zo haalt hij defensie aan (cavalerie van Salomo), de dividendbelasting, en immigratie met Lili en Howick. Met deze analogieën haalt hij de actuele politiek naar boven in zijn Eerste Termijn. Dit doet hij wel met de toon van een dominee waardoor het af en toe wat zalvend wordt. De SGP viert dit jaar het 100-jarig bestaan en via Salomo haalt hij toch de Bijbel aan. Retorisch was het een goed betoog voor de achterban van de SGP.

    Welke woorden gebruikte Kees van der Staaij het vaakst?

    Beeld Debat Instituut
  8. Kuzu: 'Rutte maakt de kloof steeds groter'

    Namens Denk opent Tunahan Kuzu als een van de laatste sprekers nog even de frontale aanval op 'dit rechtse rotkabinet'. De bijna-uitzetting van de kinderen Lili en Howick beschouwt hij als een dieptepunt in de relatie tussen de VVD en grote delen van het volk. 'Telkens als ik denk dat de kloof niet groter kan, doen Rutte en zijn kompanen er alles aan om 'm verder te verbreden.'

  9. Van der Staaij en de bijbel

    Bijbelse voorbeelden, dat is uiteraard vertrouwd terrein voor Kees van der Staaij. Het Debat Instituut maakte er een filmpje over:

  10. Welke woorden gebruikte Marianne Thieme het vaakst?

    Beeld Debat Instituut
  11. Van der Staaij wenst Rutte wijsheid toe

    De vloer is aan SGP-voorman Kees van der Staaij, met het bijbelse verhaal over koning Salomo: de vertelling over de twee vrouwen die allebei claimden de moeder van een kind te zijn en voor een oordeel bij Koning Salomo kwamen. Hij deed alsof hij het kind dan maar in tweeën zou hakken. Waarop de ene moeder het prima vond en de ander zei: 'Nee, dat niet, geef het dan maar aan haar.' Waarop Salomo genoeg wist en het kind toewees aan de enige echte moeder. 

    Van der Staaij stelt dat het kabinet voor soortgelijke moeilijke dilemma's staat. Zoals de afschaffing van de dividendbelasting. 'Het kabinet hamert erop dat je die plannen niet los moet bekijken maar in samenhang. Maar als wij het totaalplaatje bekijken, dan is er toch geen balans. ' Hij noemt de belastingdruk voor eenverdieners, die aanhoudend jarenlang hoger is dan die van tweeverdieners, als schurend voorbeeld. 

  12. De pot met interrupties lijkt leeg

    Opvallend: de laatste drie sprekers (Segers, Thieme, Krol) konden niemand verleiden om naar de interruptiemicrofoon te stappen. Op deze manier snelt het debat naar z'n einde. Nog drie sprekers te gaan: Van der Staaij (SGP), Kuzu (Denk) en Baudet (FvD).

  13. 'Als we niets doen, gaat de democratie wankelen'

    Veel burgers voelen zich niet gehoord, zegt Krol. 'Ze zien ons als mensen die alleen maar met hun eigen carrière bezig zijn. Burgers haten dit soort baantjesjagers.' Volgens Krol kent het geduld van de burger grenzen. 'Als we daar niets aan doen, komt er een moment dat de democratie gaat wankelen. En 50Plus maakt zich daar zorgen over.'

  14. Dendert Krol over het kabinet zoals eerder over Diana Matroos?

  15. 'Ouderen zijn afgedankt na de crisis'

    De achterban van 50Plus is boos, zegt politiek leider Henk Krol, die Thieme aflost aan het katheder. 'Ouderen walgen ervan dat ze goed genoeg waren om mee te helpen toen de crisis uitbrak, maar worden afgedankt zodra de crisis over is.' Ja, het kabinet heeft meer geld beloofd, maar dat gebeurde ook in voorgaande jaren en toen bleven de ouderen met lege handen achter. 'Daarom zeg ik nu: eerst zien, dan geloven.'

  16. Bevlogen Thieme hapert in de uitvoering

    Het Debat Instituut kent Thieme als de bevlogen voorvrouw van de PvdD die retorisch vooral opvalt door vasthoudend te zijn en altijd te eindigen met haar uitsmijter: 'Voor het overige ben ik van mening dat de bio-industrie moet worden afgeschaft'. Vrij naar Cato. Die altijd zei: 'Overigens ben ik van mening dat Carthago verwoest moet worden'.

    'Maar ze is niet altijd even sterk in het voordragen van haar verhaal als ze moet lezen. Dan grossiert ze in versprekingen. Ze neemt vanavond direct afstand van het kabinet met de stijlfiguur van de herhaling. Tot viermaal hekelt ze het kabinetsbeleid en de troonrede. Geen woord over…en dan volgt haar aantijging zoals de vertrouwensbreuk tussen burger en politiek. De urgentie zit altijd in haar betoog maar haar retorische keuzes zijn het soms net niet. Zoals bij de zin: 'Mensen dieren, natuur en klimaat zijn de kinderen van de rekening'. Het is net geen drieslag, loopt minder en kinderen van de rekening is taalkundig minder mooi. 

  17. 'Totale systeemverandering is nodig'

    Veel ingrijpender maatregelen zijn nodig dan die het kabinet nu doorvoert, vindt Tieme. 'Alsof de crisis niet het totale failliet van het neoliberalisme heeft aangetoond.' Hoe komt het dat het kabinet nog geen begin heeft gemaakt aan totale systeemverandering?

    'Tijdens de vier kabinetten die ik voorbij heb zien komen, is de politiek steeds technocratischer geworden. Steeds horiger geworden aan de economische belangen van multinationals.' De afschaffing van de dividendbelasting laat zien dat de banden tussen de politiek en het grootkapitaal veel te hecht zijn, aldus Thieme. 

  18. Welke woorden gebruikte Asscher het vaakst?

  19. Kan Thieme boeien met bevlogenheid, of raakt ze verstrikt in haar overtuiging?

  20. Thieme spreekt en is niet zuinig met kritiek

    PvdD-leider Marianne Thieme is de volgende. Zij is ongemeen kritisch op het kabinet: 'Dit is de twaalfde Miljoenennota die ik mag becommentariëren. Nooit eerder heb ik zulke zelfgenoegzame propaganda gezien. Het kabinet grossiert in economische zelf-felicitaties en schuift ecologische en sociale kosten door naar volgende generaties.'

  21. Debat Instituut: geen interruptie voor Segers

    De leider van de ChristenUnie startte zijn betoog met een voor zijn achterban herkenbare boodschap, noteerde het Debat Instituut:

     Geld en inkomen zijn geen doel op zich. Het gaat om zorg voor mensen en de schepping' Hij illustreert het met een voorbeeld van sociaal ondernemer Henk Willem van Doorn. Winst staat bij hem niet voorop maar wel de zorg voor zijn mensen.

    De spreekstijl van Segers is rustig en degelijk. Hij krijgt ook de kans om zijn betoog uit de doeken te doen want er is geen interruptie geweest. Dat is ook een nadeel want juist bij interrupties krijg je als spreker de kans om jouw eigen boodschap af te zetten tegen het standpunt van de vragensteller. Een interruptie helpt ook, zeker na inmiddels tien uur debat, om de aandacht van de luisteraar erbij te houden. De vraag is dan ook of Segers blij moet zijn met zijn kans om zijn verhaal zonder onderbreking te vertellen.' 

  22. 'Meer geld voor kwetsbare Nederlanders'

    Segers kondigt aan in het tweede termijn een motie in te dienen om 25 miljoen euro vrij te maken voor kinderen in armoede, kwetsbare jongeren en Nederlanders in de schuldhulpverlening. 'Juist in een tijd dat het ons economisch goed gaat en de gemiddelde koopkrachtcijfers prachtig zijn, moeten we steeds blijven kijken naar de mensen die achterblijven, naar degenen die gisteren dachten: dit gaat niet over mij.'

    Twitter bericht wordt geladen...


  23. Segers: het omroepbestel moet radicaal anders

    Segers herhaalt zijn vandaag in de Volkskrant geopenbaarde voornemen om het Mediapark in Hilversum op de schop te nemen:

    'Wie, wanneer wat mag uitzenden moet wat mij betreft democratischer en dus met meer invloed van kijkers en groepen uit de samenleving. (...) En als we nieuwsvoorziening en opinievorming kwalitatief op peil willen houden in een tijd waarin feiten er steeds minder toe doen, zou het goed zijn om de Berlijnse muur tussen de publieke omroep en kranten en andere nieuwsbedrijven te beslechten.'

  24. Is Segers een sterk debater?

  25. Segers complimenteert de PvdA

    Gert-Jan Segers lost Asscher af. In zijn eerste alinea's heeft Gert-Jan Segers plek ingeruimd voor een compliment aan de partij van zijn voorganger. De PvdA bestuurde Nederland in de nasleep van de economische crisis, maar betaalde daarvoor met een immens zetelverlies bij de laatste Kamerverkiezingen. 

    'Het is de PvdA die vijf jaar lang de verantwoordelijkheid voor het overwinnen van de economische crisis heeft gevoeld. En het is de PvdA die die verantwoordelijkheid ook heeft genomen. Bij alle verschillen van opvattingen die er zijn en blijven, past ook gewoon de erkenning daarvan. Dank.'

  26. Welke woorden gebruikte Pechtold het vaakst?

    Beeld Debat Instituut
  27. Asscher: het kabinet is net het corps

    Het kon niet uitblijven: de dividendbelasting. Asscher heeft vandaag heel veel redenen van de coalitie langs horen komen om de taks toch af te schaffen, maar is niet overtuigd. Hij vergelijkt de politiek leiders van VVD, CDA en D66 en CU met vier corpsballen op een uit de hand lopend feestje. Rutte is volgens hem 'het haantje dat zich misdraagt', terwijl de rest stoer met hem meedoet of z'n handen in onschuld wast.

  28. Debat Instituut: Asscher spreekt uit het hoofd en doet dat goed

    Wat het Debat Instituut direct opvalt, is dat Lodewijk Asscher zich naar het spreekgestoelte begeeft zonder papier.

    'Dat betekent dat het niet is opgelezen maar ook dat hij dus geen spiekbrief heeft. Dat is ongekend tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen.

    Asscher spreekt uit zijn hoofd en pareert ook kundig de interrupties door – en dit is een bekende debattechniek – een kort antwoord te formuleren maar direct daarna de aanval te kiezen. Bij Dijkhoff slaat hij de VVD-voorman direct om de oren met een bijdrage op het VVD-congres om de mensen in de bijstand minder geld te geven.'

  29. Kan Asscher zich manifesteren als de leider op links?

  30. Na Buma hamert ook Asscher op respect

    Net als Buma begint PvdA-leider Lodewijk Asscher zijn speech door het gebekvecht tussen Wilders en respectievelijk Kuzu en Pechtold te hekelen. 'Vandaag is het Jom Kipoer, de heiligste dag voor gelovige Joden. Eigenlijk wel toepasselijk, want wij hebben ook onze hoogtijdag. Maar het begin van dit debat straalde in niets uit dat er ook respect is voor elkaar.'

  31. Debat Instituut: Pechtold houdt van interrupties

    Alexander Pechtold kun je geen groter plezier dan door hem tijdens zijn betoog te interrumperen, ziet het Nederlands Debat Instituut:

    'Het voordragen van zijn spreektekst doet hij heel degelijk, maar hij komt pas echt tot leven bij een interruptie. Een ontwijkende formulering hier, een tegenaanval daar en regelmatig gebruikmakend van humor. Wanneer Jesse Klaver hem vraagt of hij kan garanderen dat een klimaatafspraak in het Regeerakkoord wel echt zal worden uitgevoerd, antwoordt Pechtold gevat dat: 'dit kabinet, zelfs als er massale weerstand is tegen een afspraak uit het Regeerakkoord, deze toch gewoon uitvoert'.

    Een lachsalvo in de Kamer, want de D66-leider verwijst hier natuurlijk naar de weerstand tegen het afschaffen van de dividendbelasting. Een kritische noot is wel dat de humor van Pechtold wel vaak alleen te volgen is door de dagelijkse volgers van de Haagsche politiek en minder voor het grote publiek. En dat hoort toch echt ook zijn publiek te zijn. '

  32. Is Pechtold een betere debater dan Wilders?

  33. 'Voor exit van de Brexit pleiten'

    Van klimaat belandt Pechtold bij Europa, een ander D66-stokpaardje. 'Dit is een cruciaal jaar voor de Europese democratie.' Worden de aanstaande Europese verkiezingen die waar de populisten verder doorbreken, vraagt Pechtold zich hardop af, of gooien we het roer om en durven we vol voor Europa te kiezen? Voor problemen als handelsoorlogen, terrorisme en aanvallen op de democratie 'liggen de antwoorden in Europa'.

    Zelfs Rutte houdt steeds meer van de EU, ziet Pechtold. 'Ik ben blij dat de premier dit verhaal steeds meer leert te vertellen.' Volgens Pechtold heeft Rutte binnen de Unie inmiddels de statuur om bij de Britten voor 'een exit van de Brexit' te pleiten.

    Twitter bericht wordt geladen...

  34. Pechtold: 'Dit kabinet handelt voor volgende generaties'

    D66-leider Alexander Pechtold begint zijn betoog door te beklemtonen hoe belangrijk het is om de opwarming van de aarde af te remmen. 'Dit kabinet handelt vanuit een opdracht voor volgende generaties. Iedereen heeft te maken met de klimaatcrisis. Er is geen tijd voor de kunstmatige tegenstelling tussen Tesla's en tractoren. We hebben nog dertig jaar om de door mensen veroorzaakte opwarming van de aarde te beperkten tot twee graden.'

    Hele mooie woorden, zegt Partij voor de Dieren-fractievoorzitter Marianne Thieme. Maar als de heer Pechtold het klimaat echt zo belangrijk vindt, waar is de stok achter de deur? 'Er zijn geen keiharde doelen gesteld aan het halen van de Klimaatdoelen, om een tweede Urgenda-zaak te voorkomen. Tot zover het urgentiegevoel van het kabinet.'

  35. Debat Instituut: 'Marijnissen viel niet om'

    ‘Bankiers mogen gokken en de samenleving mag dokken.’ Deze quote dekt de lading van de Eerste Termijn van Lilian Marijnissen het best. Een tegenstelling tussen aan de ene kant het neoliberealisme, het grootkapitaal en de keuzes van dit kabinet. Versus de mensen niet laten opdraaien voor de klimaatnota, het onderwijs staat in brand en handen af van de zorg. Ze vertelt het met verve en vol met goede voorbeelden zoals we al eerder opmerkten in de debatanalyse.

    Tijdens de interrupties van vooral rechtse partijen kwam ze wel meer in het nauw. Buma was fel op haar relaas over pharmaceutisch bedrijf Organon: 'U bent boos op mij over 2 miljard euro om enkele bedrijven in NL te houden. U vroeg de Kamer bij het vertrek van Organon om 11 miljard uit te keren aan buitenlandse aandeelhouders om 1 bedrijf te behouden.' 

    Ook door Segers, Pechtold en Dijkhoff werd Marijnissen fel aangepakt. Toch viel ze zeker niet om en pareerde alles met het adagium dat de keuzes van deze partijen inderdaad niet die van de SP zijn. Ze haalde hiermee een voldoende en maakte geen fout. De vergelijking met Roemer is snel gemaakt en dan doet ze het een stuk beter.'

    Beeld Debat Instituut
  36. Marijnissen in de clinch met Segers en Pechtold: 'U bent niet eerlijk'

    Volgens Marijnissen 'staat de publieke sector in de fik' en is er sprake van een vertrouwensbreuk met het kabinet. Bijvoorbeeld in het onderwijs.

    CU-leider Segers: 'Dit kabinet trekt 1,9 miljard uit voor onderwijs. Dat is honderden miljoenen meer dan de SP doet. Dan kunt u toch niet spreken van een vertrouwensbreuk?'

    Marijnissen: 'Agenten, onderwijzers, mensen in de zorg voelen zich tekort gedaan.'

    Segers: 'We moeten echt even naar de feiten kijken. Wij investeren 1,9 miljard. U had 1,2 miljard in uw verkiezingsprogramma staan. Ik vind het gewoon niet fair wat u doet. Het is niet eerlijk.'

    Marijnissen: 'Als ik zeg dat de sector in de fik staat, citeer ik twee leraren. Natuurlijk is het goed dat er investeringen in de publieke sector komen. Maar er is eerst voor tientallen miljarden weggehaald. Die investering is het repareren van dat wat kapot is gemaakt. En als er dan nog 2 miljard over is om weg te geven aan buitenlandse aandeelhouders...'

    Segers: 'U spreekt over ons als de hoge heren in Den Haag die alles in de fik zetten. Terwijl het bedrag per leerling onder dit kabinet gewoon omhoog gaat en u zelf minder had ingeboekt. Het is gewoon niet fair om zulke woorden te spreken terwijl u zelf niet levert.'

    Segers krijgt bijval van coalitiepartner Pechtold: 'Voor het basisonderwijs trok de SP niets uit in het verkiezingsprogramma. Dit kabinet 700 miljoen. Volgende week krijgen de docenten een salarisstrook met 8 procent salarisverhoging. Dat is dankzij het kabinet, niet dankzij de SP.'

    Debat Instituut: 'Marijnissen niet ongeschonden'

    ‘U zult het mij misschien niet geven maar ik ben 33 jaar oud!’ Dat is de aandachtstrekker van Lilian Marijnissen. Later in haar betoog komt ze daarop terug om te evalueren hoe slecht het beleid gedurende haar leven is geweest.

    Ook zij haalt de val van Lehman Brothers aan van 10 jaar geleden. Met een allitererende aanklacht: “De crisis is aangestoken door bankiers en aangewakkerd door politici”. Volgens Marijnissen werden de miljarden uit de samenleving getrokken. Ze komt hier met een enumeratie: “AOW, Stufi, onzekere contracten, geen betaalbaar huis, ook de culturele sector moest bloeden en 77.000 mensen in de zorg verloren hun baan en bezuinigingen op de thuiszorg.” 

    Hiermee geeft ze een breed beeld en zet ze haar claim kracht bij. Helemaal ongeschonden komt ze er niet uit want de rechtse partijen komen toch met interrupties zoals Buma die haar aanpakt op de nationalisering en Dijkhoff geeft een lesje economie door uit te leggen wat een aandeelhouder is.'

  37. Wie zocht het vaakst het debat met Sybrand Buma?

    Beeld Debat Instituut
  38. Welke woorden gebruikte Sybrand Buma het vaakst?

    Beeld Debat Instituut
  39. Debat Instituut: 'Buma retorisch slim'

    'Sybrand Buma kreeg het zoals te verwachten viel vooral de wind van voren toen het over de afschaffing van de dividendbelasting ging. Vooral Klaver en Asscher bleven erop hameren dat het een onverstandige maatregel is, die ook nog eens op geen enkel bewijs gestoeld is. De verdediging van Buma was retorisch slim. Hij erkende volmondig dat hij niet kan bewijzen dat deze maatregel daadwerkelijk effect zal hebben. Net zoals de tegenstanders niet kunnen bewijzen dat de maatregel geen effect zal hebben.

    'Maar hij durft als politicus op basis van alle informatie die beschikbaar is wel de keuze voor afschaffing te maken. Hij is ervan overtuigd dat het een goede maatregel is op de lange termijn. Met deze reactie stelt hij zich aan de ene kant kwetsbaar op. En dat maakt hem sympathiek. Tegelijkertijd laat hij zien dat hij verantwoordelijkheid neemt voor moeilijke beslissingen. 

    'Zijn eigen bijdrage was steady en wat voornamelijk opviel was zijn inhoudelijke argumentatie die hij vol overgave gaf voor afschaffen van de dividendbelasting. Dat hebben we bijna niemand van de coalitie nog zo zien doen. En zijn morele appèl over het begin van debat waarin zijn collega’s elkaar voor rotte vis uitmaakten. Dat vond Buma een slecht voorbeeld voor onze kinderen. En daarmee speelde hij ook de andere kaart. Al met al een prima Eerste Termijn voor de tweede coalitiepartij van Nederland.'

  40. Marijnissen: 'Vertrouwen begint met zekerheid'

    Vertrouwen begint met zekerheid, stelt Marijnissen, waarna ze de stelling uitwerkt dat de meeste Nederlanders al veertig jaar niet meer te besteden hebben gekregen. 'Het besteedbaar inkomen stagneert. Deelt de minister-president mijn idee dat een inhaalslag nodig is?'

    Ze noemt de afschaffing van de dividendbelasting 'het ultieme voorbeeld van het rauwe kapitalisme': 'Mensen vragen om een premier die er zit voor álle Nederlanders. Dit miljardencadeau aan buitenlandse aandeelhouders is een symptoom voor het laten hangen van de oren naar de financiële elite.'

  41. Marijnissen: 'Meer markt, minder moraal'

    Daar is Lilian Marijnissen, in haar eerste Algemene Politieke Beschouwingen. Zij begint met een vertrouwd SP-verhaal: 'Met de komst van meer markt, verdween de moraal. Tien jaar geleden ging Lehman-brothers failliet. Het werd het begin van een crisis, aangewakkerd door de politiek. Tientallen miljarden heeft deze premier bezuinigd op dat wat van ons allemaal is.'

    Ze noemt de verzorgingshuizen, de thuiszorg, het onderwijs. 'En tien jaar later gaan de financieel-economische elites gewoon weer hun gang.' 

    In navolging van GroenLinks-leider Klaver schaart Marijnissen zich vierkant achter de protesten in de publieke sector tegen de werkdruk, de bureaucratie en de achterblijvende salarissen: 'Zij vragen geen gouden bergen. Zij vragen respect en waardering.'

  42. Lilian Marijnissen: kansen en risico's

  43. Buma: VN-vluchtelingenverdrag aanpassen

    Buma komt terug op de bevolkingsgroei, maar nu wereldwijd. De bevolking in Afrika zal explosief groeien. Willen die mensen allemaal naar Europa, vraagt Buma zich af. 'Dat brengt ons bij een oud dilemma. Veel Nederlanders vinden een restrictief asielbeleid nodig, maar tegelijkertijd willen we de herkenbare vluchteling met een gezicht graag opvangen. Denk aan Lily en Howick. Het standaard-antwoord is al twintig jaar: kortere procedures. Maar dat is niet alles. Er zijn andere factoren: de ongedocumenteerde binnenkomst bij de start, de stapeling van procedures, de onmogelijkheid om mensen uit te zetten. 

    'Dat komt doordat internationale normen ons asielbeleid bepalen. Bijvoorbeeld het VN-vluchtelingenverdrag. Daarom pleit het CDA al langer voor aanpassing van dat verdrag.'

  44. Buma: 'Wie wordt het kind van de groene rekening?'

    Buma nu op een gevoelig punt, waarover hij zich eerder roerde in de media: hij maakt zich zorgen dat het klimaatbeleid aan draagvlak verliest als de lasten onevenredig worden verdeeld. 'Ik weet dat die zorg bij meer partijen leeft. De SP heeft het over klimaatrechtvaardigheid. De PvdA sprak over klimaatwinnaars en klimaatverliezers. Dan helpt het niet als aan de klimaattafels - waar het beleid op dit moment wordt uitgestippeld, red. - de gewone hardwerkende Nederlander het kind van de groene rekening wordt.'

    Buma ontlokt zo een lang debat over het klimaatbeleid. Wie betaalt de rekening, is de vraag die het komend jaar nog heel vaak gesteld zal worden, binnen en buiten de Tweede Kamer. Vindt Buma dan dat vooral de grote bedrijven moeten betalen? 'Het zou heel makkelijk zijn om dat te vinden', zegt Buma tegen Jesse Klaver, 'maar u en ik weten dat die rekening gewoon wordt doorberekend.'

  45. Beeld Debat Instituut
  46. Debat Insituut: 'Ontspannen Buma ontwijkt moeilijke vragen handig'

    'Sybrand Buma is bezig aan een degelijke eerste termijn. Zijn betoog heeft een degelijke opbouw en, belangrijker nog, het lukt hem om door zijn spreekstijl de tekst tot leven te brengen.

    Bij interrupties reageert hij ontspannen en geïnteresseerd in het standpunt van de vragensteller. 'Dat is een belangrijk punt dat u aansnijdt' is een voorbeeld van een sympathieke reactie op een vraag. Het is ook een slimme techniek om vervolgens een gestelde vraag niet echt te beantwoorden. Bijvoorbeeld wanneer Kees van der Staaij vraagt naar de verhoging van de Defensie-uitgaven op langere termijn. ‘Is het CDA niet met de SGP van mening dat dit bedrag ook op langere termijn omhoog moet blijven gaan?’ Buma omarmt het belang van de vraag volledig maar geeft er geen antwoord op. Sterker nog: hij speelt de vraag door naar de premier.'  

  47. Dividendbelasting: Buma zij aan zij met premier Rutte

    Daar is ie weer, de dividendbelasting. CDA-voorman Buma is een van de weinigen in de Tweede Kamer die de koers van premier Rutte hierin vurig verdedigt. Op het verwijt van PvdA-voorman Asscher dat de afschaffing dom is, bijt hij fel van zich af: 

    'U weet net zo goed als ik dat Shell en Unilever daadwerkelijk voor die keuze staan of ze blijven of gaan. Stel dat ze gaan: heel grote bedrijven vertrekken. Shell investeert ieder jaar in Nederland 1 miljard euro. Omdat het hoofdkantoor hier zit. Ik geloof dat het cynisme over de politiek alleen kan worden bestreden als politici niet alleen naar de peilingen kijken. We zullen ons allemaal voor de kop slaan als die bedrijven straks vertrekken. We hebben het al een keer meegemaakt, met ABN Amro.'

    Als de grote bedrijven vertrekken, betalen ze hier sowieso geen dividendbelasting meer, merkt hij op tegen Asscher. 'Dan is dat geld dat u wilt uitgeven aan onderwijs, de zorg, defensie er ook niet meer.'

  48. Welke woorden gebruikte Jesse Klaver het vaakst?

    Beeld Debat Instituut
  49. 'Klaver maakt goede debatbeurt in de Kamer'

    Het Debat Instituut kijkt nog even terug op de vorige spreker, Jesse Klaver van Groenlinks

    'Een groen verhaal over klimaatverandering, de klimaatwet en duurzame energie. En een links verhaal waarin het ging over andere belastingen en niet het grootbedrijf sparen. Het is retorisch sterk en helder te volgen door een mooie structuur. Het verhaal begon met een opening over 10 jaar geleden en eindigt met de uitdagingen van de toekomst. Uiteraard ingekleurd via de GroenLinks-bril, maar hij vraagt daar direct een antwoord op van het kabinet.

    En zijn dringende vraag is: Als de premier geschiedenis wil schrijven, moet hij deze vragen met voorrang beantwoorden. Klaver heeft daarna nog een ps'je: Na zijn eigenlijke slot maakt hij nog een nummer van het asielbeleid en het Kinderpardon en vraagt aan de regering om altijd het belang van kinderen voorop te stellen. Dit draagt hij voor met een rustiger toon en een lagere stem. Waardoor het direct ernstig klinkt.

    Veel, zeer veel drieslagen maar nergens wordt het vervelend in het betoog van Klaver. Hij wordt niet bijster veel geïnterrumpeerd dus dat komt het verhaal ten goede maar geeft hem wel minder tijd om het GroenLinks verhaal in het algemeen te vertellen. En de dividendbelasting? Die noemt Klaver maar liefst 12 keer en nergens ten positieve. Een goede beurt voor GroenLinks debattechnisch gezien.'

  50. Ook Buma wil kabinetsvisie bevolkingsgroei

    In navolging van VVD'er Dijkhoff maakt ook Buma nu een punt van de bevolkingsprognose. 'Die is aanzienlijk hoger dan wij voorzagen. Als we naar 18, 19 of 20 miljoen inwoners gaan...dan komt de generatie na ons voor grote vragen te staan. Waar gaan die 2 miljoen extra Nederlanders wonen, werken recreëeren. Passen ze op dezelfde wegen, dezelfde rails?'

    De CDA-leider wil dat het kabinet scenario's uitwerkt. 'Ik wil ook weten wat dit betekent voor de immigratie die we aankunnen.'

    Coalitiepartner Alexander Pechtold (D66) sluit zich daarbij aan, maar vanuit een ander perspectief: hij wil dan ook weten hoeveel arbeidsmigranten er mogelijk nodig zijn om de economie draaiend te houden.