Niki Lauda (1949-2019): een horrorcrash kon hem niet klein krijgen, een griepje wel

“Diep bedroefd moeten we melden dat onze geliefde Niki maandag vredig is ingeslapen. We verliezen een liefhebbende echtgenoot, vader en grootvader. We zullen hem missen. ” Zo kondigde de familie van Niki Lauda maandagavond aan dat de iconische F1-wereldkampioen gestorven was.

De Oostenrijkse kranten hadden eerder dit jaar al bericht dat het niet bijster goed ging met Lauda. Hij was opgenomen in een Zwitserse privékliniek voor een hardnekkige griep en een dringende nierdialyse. In 1997 en 2005 had hij al niertransplantaties gehad en vorig jaar kreeg Niki Lauda nog een nieuwe long. Allemaal de gevolgen van die ene crash.

Gered door collega’s

Als de logica gerespecteerd zou zijn, was Niki Lauda al op 1 augustus 1976 gestorven. In een linkerbocht op de Nürburgring in Duitsland knalde hij frontaal op de vangrails. De auto schoot in brand en hulpdiensten waren in die tijd in geen velden of wegen te bekennen. Vier coureurs die achter hem kwamen, stopten en redden hem. De voor het overige onbekende F1-coureur Arturo Merzario sleurde hem met drie anderen uit het brandende wrak. Dat duurde meer dan 50 seconden, want zijn veiligheidsgordels gingen niet meteen open.

Niki Lauda was fel verbrand aan het hoofd. Ook zijn longen en nieren waren danig toegetakeld. Vooral zijn longen. Hij had bijna een minuut lang giftige dampen van meer dan 800 graden ingeademd. In het ziekenhuis gaven de specialisten geen stuiver voor zijn leven. Zijn toestand was zo erg dat hij de laatste sacramenten kreeg toegediend. Maar Niki Lauda kwam er na een paar dagen door.

Een normale mens van vlees en bloed zou na zo’n dramatisch ongeval, waarbij hij bovendien danig verminkt werd en veroordeeld tot het levenslang dragen van een pet, stilletjes in een hoekje wegkruipen. Maar Niki Lauda was geen normale mens. 42 dagen later – met een dik verband rond zijn gehavende hoofd – stond hij aan de start van de GP van Italië. Hij werd vierde.

Het typeert Niki Lauda. Een uiterst getalenteerde en vastberaden koppigaard die nooit opgaf. Het maakte hem één van de meest iconische sportfiguren van de twintigste eeuw.

Geen hoogvlieger

Andreas Nikolaus Lauda werd op 22 februari 1949 geboren in Wenen als telg van een welstellende Oostenrijkse familie. Zijn grootvader was Hans Lauda, een grootindustrieel die de wederopbouw van Oostenrijk na de Tweede Wereldoorlog uittekende. Niki was voorbestemd om in de voetstappen te treden van zijn vader Ernst-Peter, eigenaar-directeur van een papierfabriek.

Maar al van jongs af was hij die vastberaden koppigaard. Een fabriek leiden kon hij later altijd nog, eerste wilde hij zijn droom waarmaken: racepiloot worden. Hij was nauwelijks 15 toen hij in een VW Kever deelnam aan wedstrijdjes om ter snelst een steile helling op te rijden. Een hoogvlieger was hij niet, maar de jonge Niki liet zich niet van de wijs brengen. Na een hele resem leningen – met een levensverzekering als inleg – spartelde hij zich door de Formule 3 en Formule 2.

In maart 1971 maakte hij zijn debuut in de Formule 1 tijdens de GP van Oostenrijk. Pas twee jaar later haalde hij zijn eerste WK-punten. Tijdens de GP van België werd hij vijfde op het circuit van Zolder.

Het was daar dat hij in het oog sprong van Ferrari. De Italiaanse renstal lijfde hem in 1974 in. Lauda won dat jaar zijn eerste Grand Prix, die van Spanje, een jaar later werd hij wereldkampioen.

Niki Lauda werd ongenaakbaar. Maar één andere coureur kon met hem wedijveren: de Brit James Hunt. De twee dreven elkaar tot het uiterste. Op 1 augustus 1976 nam Lauda op de Nürburgring dat ene risico te veel.

“Na vijf ritjes was alles vergeten”

“De eerste keer dat ik na die crash weer achter het stuur kroop van mijn racewagen, trilde ik als een espenblad. Gaandeweg ging het beter en na vijf ritjes was ik het zo goed als vergeten.” Die uitspraak deed Niki Lauda begin september 1976 toen hij 42 dagen na zijn crash startte in de GP van Italië. Dat seizoen werd hij niet wereldkampioen. Hij verloor de competitie met één schamel puntje van zijn eeuwige rivaal James Hunt. De legendarische strijd tussen die twee resulteerde in 2013 in de Hollywoodfilm Rush.

In 1977 werd Lauda weer wereldkampioen en in 1979 gaf hij er de brui aan om zich te concentreren op zijn nieuwe passie: vliegen. Hij startte zijn eigen luchtvaartmaatschappij Lauda Air. “Ik ben het beu om altijd maar rondjes te rijden”, zei hij laconiek bij zijn afscheid.

Lauda Air crasht

Maar zó beu was hij het nu ook weer niet. In 1982 kondigde hij zijn comeback aan. Hij zou gaan rijden voor McLaren. Het feit dat die met veel geld zwaaiden – drie miljoen dollar volgens hardnekkige geruchten – was daar niet vreemd aan. Lauda was het rijden nog niet verleerd. Hij won hier en daar een GP, en in 1984 was het goed prijs: hij werd weer wereldkampioen, op een zuchtje voor zijn teamgenoot Alain Prost. De Fransman nam daarna de fakkel over van Lauda, want in 1985 stopte die voorgoed met Formule 1.

Zijn luchtvaartmaatschappij was intussen vrij succesvol geworden en bleef maar uitbreiden, zelfs met intercontinentale vluchten. Lauda hanteerde af en toe zelf de stuurknuppel. De zaken gingen goed, tot die fatale dag in mei 1991, toen een Boeing 767 van Lauda Air crashte in Thailand. Alle 223 inzittenden kwamen om.

Rond de eeuwwisseling stapte Niki Lauda, na een financieel schandaal, uiteindelijk op bij zijn eigen luchtvaartmaatschappij, die opging in Austrian Airlines. In 2003 lanceerde hij FlyNiki, dat in 2018 uiteindelijk vervelde tot LaudaMotion.

Niki Lauda bleef al die tijd ook actief in de Formule 1. In 2012 werd hij een van de toplui bij het F1-team van Mercedes, niet toevallig het jaar dat Lewis Hamilton daar werd aangetrokken. Het was Lauda die Hamilton losweekte bij McLaren. Eerder was Lauda raadgever bij Ferrari en hoofd van het F1-team van Jaguar.

Niki de schuinsmarcheerder

Zijn avonturen in de luchtvaart hadden van Niki Lauda niet alleen een rijk man gemaakt, hij leerde er ook zijn tweede vrouw kennen. In het begin van zijn carrière was hij getrouwd met Marlene Knaus, een braaf Oostenrijks meisje dat hij in Wenen had leren kennen. Ze kregen twee zonen, Mathias en Lukas.

Niki Lauda was geen toonvoorbeeld van huwelijkse trouw, ook al roemde iedereen hem als een familieman. Zijn strapatsen resulteerden in 1982 in een buitenechtelijk kind: Christoph Lauda.

Marlene zag die schuinsmarcheerderij lang door de vingers, maar in 1991 scheidden ze. Een paar jaar later leerde hij Birgit Wetzinger kennen, een stewardess bij Lauda Air en dertig jaar jonger dan haar baas. Ze begonnen een relatie die pas in 2008 zou resulteren in een huwelijk. De zomer daarop beviel de nieuwe mevrouw Lauda van de tweeling Max en Mia.

Birgit Lauda nam een speciale plaats in in het leven van haar man. Ze was niet alleen al jarenlang zijn vriendin, in 2005 redde ze zijn leven. Door zijn crash in 1976 had Niki Lauda niet alleen een long- maar ook een nierprobleem. In 1997 kreeg hij al een nieuwe nier van zijn broer, maar in 2005 moest ook zijn andere nier getransplanteerd worden. Het was Birgit die haar nier afstond om haar man te redden.

De griep te veel

In augustus van vorig jaar werd Niki Lauda opgenomen in een Weens ziekenhuis. Hij onderging een longtransplantatie. De operatie verliep goed en een tijdlang herstelde hij vlot. Maar in januari van dit jaar begonnen zijn nieren weer te sputteren en kreeg hij griep. Hij werd opgenomen in een Zwitserse privékliniek. Daar stierf hij maandag. Hij overleefde 33 jaar geleden een verzengende vlammenzee, maar uiteindelijk werd een griepje hem fataal.