Begin deze maand nog kreeg Athene de laatste schijf van 15 miljard euro toegekend, maar officieel loopt het steunprogramma maandag ten einde. Op acht jaar tijd kreeg Griekenland 273,3 miljard uitbetaald, waarvan 241,6 miljard euro van de landen van de eurozone. In ruil diende Athene drastische besparingen en hervormingen door te voeren. Alleen al de laatste drie jaar was er sprake van 450 maatregelen, vaak om de staatsfinanciën te saneren, de staat en de fiscus te moderniseren of de pensioenen te hervormen. Veel van die, vaak pijnlijke, ingrepen lokten massaal protest uit bij de bevolking.

Al zal Griekenland opnieuw volledig zelf instaan voor zijn financiering, de eurolanden blijven wel een oogje in het zeil houden. En dat nog wel vele decennia. Vorige maand werd reeds het mechanisme geactiveerd dat moet garanderen dat Griekenland na het einde van zijn internationale steunprogramma de teugels niet laat vieren.

‘Versterkt toezicht moet Griekenland helpen het vertrouwen te winnen van markten, investeerders, bedrijven en ondernemers’, zei Europees commissaris Valdis Dombrovskis toen.

Kolossale staatsschuld

Het versterkt toezicht houdt in dat de Europese Commissie, in samenwerking met de Europese Centrale Bank, elk kwartaal een evaluatiemissie uitvoert en op zoek gaat naar risico’s op budgettaire ontsporing.

‘Het versterkte toezicht is geen vierde programma’, benadrukte commissaris voor Economie en Financiën Pierre Moscovici vorige maand. ‘Het houdt geen nieuwe toezeggingen of voorwaarden in.’

Het mechanisme is dan wel geen vierde programma, het komt er op vraag van de eurogroep, die de zekerheid wil dat de Grieken op eigen benen kunnen staan en geen nieuwe financiële steun meer nodig zullen hebben. De financiële markten moeten dan weer de geruststellende boodschap krijgen dat de Griekse exit uit het steunprogramma geloofwaardig is en de staatsschuld stabiel. Om de nog steeds kolossale staatsschuld van ongeveer 180 procent houdbaar te houden, werden eerder al de deadlines voor de afbetaling van leningen uit het tweede steunprogramma met tien jaar opgeschoven.