Het partijbestuur van Open VLD kreeg deze morgen wat extra pigment. Hilde Vautmans gaf er tekst en uitleg naar aanleiding van de aantijgingen die het weekblad Knack afgelopen weekend formuleerde. Zo zou Vautmans als Europees Parlementslid misbruik hebben gemaakt van haar kostenvergoeding en zouden medewerkers van haar Europees kabinet ook ingeschakeld geweest zijn in lokale campagnes (Vautmans is ook schepen in Sint-Truiden). Daarbovenop kwamen beschuldigingen van toxisch leiderschap.

De beschuldigingen zaten al maanden in de geruchtenmolen. Voorzitter Tom Ongena was daarvan ook op de hoogte toen hij Vautmans eerder dit jaar aanstelde als de nieuwe lijsttrekker voor de Europese verkiezingen. Het partijbestuur behield het vertrouwen in Vautmans. De partijwoordvoerder liet aan Belga weten "dat de diensten van het parlement hebben bevestigd dat Vautmans geen enkele regel heeft overtreden". De woordvoerder stipte nog aan dat Vautmans de impact van de werkdruk op haar medewerkers heeft onderschat. "Mensen die zich gekwetst voelen, kunnen steeds bij Hilde terecht voor een gesprek, of bij een vertrouwenspersoon van het Europees Parlement of van de partij."

Vier weken voor de verkiezingen waren de beschuldigingen geen goed nieuws voor Vautmans en de Open VLD, die wellicht een Europarlementslid zal verliezen. De politica verdedigde zich deze ochtend op Radio 1 ferm, al moest ze toegeven dat de lijn soms wel "erg dun" kan zijn wanneer Europese en lokale thema's elkaar overlappen, zoals landbouw, en waarbij Europese medewerkers lokaal worden ingezet (wat uitdrukkelijk niet mag). Anderzijds leek het erop dat de door Vautmans uitgegeven bedragen misschien voor discussie vatbaar waren maar toch bleven binnen de lijnen van wat toegelaten is. Dat moest Knack overigens ook zelf toegeven.

De aantijgingen rond toxisch leiderschap bleven anoniem en waren bijgevolg moeilijk verifieerbaar. Volgens Vautmans mogen medewerkers die vertrekken een onafhankelijk exitgesprek voeren. "Ik stel alleen maar vast dat ik in heel mijn loopbaan nooit enige klacht heb ontvangen", zei ze op Radio 1. Volgens haar kreeg ze al berichtjes van "minstens twaalf" medewerkers en stagiairs die de beschuldigingen niet correct vinden. "Als er mensen zijn die zich echt benadeeld voelen, die bij mij in gesprek willen gaan: mijn deur staat open, mijn telefoon staat open. Kom, breng iemand mee, scheld mij desnoods uit. Zeg mij wat ik u misdaan heb."

Vlaams Belang benadrukt onder meer dat "wie herhaaldelijk voor kinderen kiest, de natie versterkt”, zo blijkt uit een themabrochure over het gezin waar De Standaard vandaag over rapporteert. De partij pusht vrouwen om sneller kinderen te krijgen met een dubbele geboortepremie onder de dertig jaar en voorziet een deeltijds opvoedersinkomen om bij de kinderen te kunnen blijven tot ze vijf jaar zijn. De toegang daartoe is wel selectief. De ouders moeten al acht jaar voor de geboorte van het kind over een EU-nationaliteit beschikken en een van de ouders moet minstens drie jaar gewerkt hebben of een diploma gehaald hebben. Periodes van moederschaps- of geboorteverlof worden meegerekend als tewerkstelling. Eerder liet kopstuk Filip Dewinter al optekenen dat "we Europeanen moeten stimuleren om meer kinderen te krijgen, zoals Hongarije doet”.

Een aantal vrouwelijk boegbeelden van andere partijen reageert meteen scherp op die voorstellen. "De jaren '50 hebben gebeld, ze willen hun vrouwbeeld terug", zegt Vooruit-minister Caroline Gennez op X, het voormalige Twitter. "Vrouwen zijn geen broedmachines. Kinderen zijn er niet voor de natie", benadrukt Open VLD-minister Gwendolyn Rutten. "Mensen maken hun eigen keuzes, ze beslissen in alle vrijheid zelf. Daar heeft geen enkele politieke partij zich mee te moeien. Baas in eigen buik, baas over eigen leven."

Lees hier wat in het VB-programma staat:

Na een nat voorjaar zijn alle mooie dagen welgekomen voor de boeren. Dat weet ook Vlaams Parlementslid Bart Dochy (CD&V). Hij deelt vanuit zijn tractor op het veld het volgende filmpje. De blauwe motorkap leert ons dat de man met een NewHolland rijdt. 

In een nieuw plan roept CD&V mentale gezondheid uit tot een van haar prioriteiten. Ze wil daarom het budget voor geestelijke gezondheidszorg verdubbelen tot de Oeso-norm van 12 procent in plaats van de huidige 6 procent. Het gaat om een investering van 2,4 miljard euro. "Een kwestie van keuzes maken. Zoiets is perfect mogelijk binnen de groeinorm als je net de middelen van geestelijke gezondheidszorg laat toenemen."

De CD&V wijt de hoge en stijgende suïcidecijfers aan "omgevingsfactoren en maatschappelijke evoluties" die een hoge druk leggen op jongeren. "Socialemediagebruik, individualisering, de veranderde kijk op zingeving", noemt de partij onder andere. 

De recepten om die problematiek te tackelen leest als een samenraapsel van nieuwe voorstellen uit het verkiezingsprogramma en een pleidooi om het werk van Vlaams minister van Welzijn Hilde Crevits (CD&V) verder te zetten. Zo pleit de partij voor een mantelzorgerstatuut voor jonge mantelzorgers. De partij herhaalt ook dat ze wil onderzoeken of ze het socialemediagebruik kan aanpakken. "We gaan op Europees niveau het overleg aan met de socialemediaplatformen over robuuste leeftijdsverificatie, privacy van kinderen en jongeren en de chronologische tijdlijn als standaardinstelling voor jongeren onder de 18 jaar", leest het in het persbericht.

Nog wil de partij meer Overkophuizen, zoals die nu al uitgerold worden door Crevits. Om de drempel richting hulpverlening zo klein mogelijk te maken, wil ze een lokale sociale kaart. Omdat jongeren vanaf hun achttiende vaak moeten overschakelen op een volwassenenritme en zo opnieuw achteraan een nieuwe wachtrij komen te staan, wil de partij die leeftijdgrens doortrekken. "We vragen een continuïteit van het aanbod aan mentale zorg tot 25 jaar." 

Hilde Vautmans, de Europese lijsttrekker voor Open VLD, gaat zich om 9 uur voor de eigen partij verdedigen na beschuldigingen over toxisch leiderschap en fout middelenbeheer. "Ik val wel wat uit de lucht", zegt het Europees Parlementslid op Radio 1. "Ik heb nog nooit klachten ontvangen. Veel van de mensen die vertrokken, stuurden me achteraf nog kaartjes. Diegenen die zich zouden benadeeld voelen, roep ik op om contact op te nemen."

De beschuldigingen, neergeschreven in een artikel in Knack, zijn een "beschadigingsoperatie", vindt Vautmans. "En dat vier weken voor de verkiezingen." 

Vautmans beweert sterk in haar schoenen te staan. Op het partijbureau wil ze alle aantijgingen met bewijsstukken weerleggen. "Documenten van het Europees Parlement bewijzen dat ik alle regels heb gevolgd. De partij staat achter me. De voorzitter heeft me publiekelijk verdedigd."

Premier Alexander De Croo (Open VLD) neemt het op voor de minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen). Zij werd afgelopen week door de MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez beschuldigd. Ze zou het dossier van de verlenging van de kerncentrales hebben gemanipuleerd, klonk het in een gesprek met De Standaard.

Niets van, dient De Croo zijn liberale collega van antwoord. "Alles is in volle transparantie gebeurd en alle documenten zijn vrijgegeven", citeert persagentschap Belga. "Voor mij is dit een achterhoedegevecht, de verlenging is beslist. We zijn er samen in geslaagd om dit zeer moeilijke dossier tot een goed einde te brengen. De rest van Europa, Duitsland bijvoorbeeld, kijkt met afgunst naar wat wij hebben gedaan."

Eerder reageerde minister Van der Straeten al op de beschuldigingen van de MR-voorman. Onzin, beweerde ze. Daarom klaagt ze hem aan voor laster. 

Gekleed in rode gewaden en met een witte kap op het hoofd voerden 40 vrouwelijke verkiezingskandidaten en -mandatarissen, waaronder covoorzitster Nadia Naji, actie om de vrouwenrechten te beschermen. In de dystopische serie The handmaid's tale worden de reproductierechten en de vrijheid van vrouwen onderdrukt door een totalitair regime. "Dat is niet zo ver gezocht", zegt Naji. "Overal waar extreemrechts aan de macht komt, gaan vrouwenrechten erop achteruit. Als het van hen afhangt, ben je niet langer baas over eigen buik of eigen hoofd. Vlaams Belang beweert graag voor de vrouw op te komen, maar als het erop aankomt, willen ze het recht op abortus inperken. Hun ideaalbeeld is dat van een heterogezin met vrouw aan de haard."

Verkiezingen lijken soms wel wat op een boksmatch als je de politici elkaar verwijten naar het hoofd ziet slingeren. Theo Francken, burgemeester van Lubbeek en N-VA-lijsttrekker in Vlaams-Brabant, en Chris Vervliet, de CD&V-burgemeester van buurgemeente Boutersem, namen dat afgelopen weekend letterlijk. Ze trokken de bokshandschoenen aan voor een exhibitiekamp tijdens een boksgala in Boutersem. Na drie rondes boksen besloot de jury dat er geen winnaar was. Een weerspiegeling van de relatie tussen de twee burgemeesters, want van grote rivaliteit is geen sprake. "Er is zeker geen fight tussen de beide gemeenten, dit is puur sportief", lieten de burgemeesters na de kamp aan het Nieuwsblad weten. "We werken als gemeenten goed samen."  

Het is Vooruit. Of het is Achteruit. Kies maar. Zo klinken de ordewoorden van Vooruit tijdens deze kiescampagne. De slogan kan voor alles worden gebruikt. Neem de campagne rond abortus. In kleur "vecht" Oost-Vlaams lijsttrekster Freya Van den Bossche "voor meer vrouwenrechten". In zwart-wit "blokkeert" Sammy Mahdi "meer vrouwenrechten". Vooruit of achteruit, kies maar. In kleur zegt voorzitster Melissa Depraetere "voor koopkracht = tegen Poetin". In zwart-wit volgt een beeld van de PVDA-kopstukken Raoul Hedebouw en Jos D'Haese: "voor Poetin = tegen koopkracht" enzovoort enzovoort.

Vooruit bedacht zelf de campagne. "Mensen een binaire keuze geven werkt altijd. En dan is het een kwestie van die achteruit en die vooruit concreet te maken met inhoud", legt partijwoordvoerder Niels Pattyn uit. Maar Vooruit is niet de eerste politieke formatie die deze aanpak huldigt. De communistische leider van de DDR Erich Honecker deed het de Vlaamse socialisten voor. "Vorwärts immer, Rückwärts nimmer", riep hij bij de veertigste verjaardag van de Duitse Democratische republiek uit. Qua blind optimisme kon dat tellen. De verjaardag viel op 7 oktober 1989: het IJzeren Gordijn verkruimelde, de Berlijnse muur stond op vallen, een jaar later volgde de hereniging met West-Duitsland. Of er echt plagiaat in het spel is, blijft onduidelijk.

De uitroep van Honecker (de voorlaatste Staatsraadsvoorzitter van de DDR, Egon Krenz deed uiteindelijk de deur dicht) kreeg alvast een plaats in de Duitse geschiedenis. Het DDR-museum in Berlijn besteedt er een item aan. Zeven jaar geleden kwam er een komedie uit met de titel Vorwärts immer! waarbij een acteur zich als dubbelganger van Honecker vermomt in de hoop zijn zwangere dochter in vrijheid te brengen. De slogan verzeilde ook de "Erich Honecker mix" van de Duitse techno-dj DJ-Volkie. Er zijn tenslotte talloze T-shirts en affiches te koop.

Overigens speelde ook Honecker leentjebuur. Het auteurschap komt Carl Latan toe, een militaire kapelmeester en componist uit de 19de eeuw die een van zijn militaire marsen Vorwärts immer. Rückwärts nimmer! titelde. De communistische dictator zorgde er wel voor dat de slogan zijn politieke glans verloor en in Duitsland tegenwoordig veelal een ironische inslag heeft. 

In een interview met De Standaard zegt Tinne Van der Straeten (Groen) een klacht in te dienen tegen Georges-Louis Bouchez, omdat hij haar beschuldigde van leugens inzake de kernuitstap en omdat hij een onderzoekscommissie vroeg naar de gang van zaken. “Ik pik zijn sabotagepolitiek niet langer”, aldus Van der Straeten.

Op het medium X repliceert de voorzitter van de MR. Hij wijst erop dat er al eerder gelijkaardige onderzoeken zijn geweest in Frankrijk en Duitsland. "Maar als je in België een sereen maar volledig parlementair werk over het onderwerp vraagt, dan dreigt de minister met een klacht, in plaats van in alle openheid te werken. Dat zegt veel over haar beheer en over haar manier van doen. Maar ook over de manier waarop links het debat kapot wil maken om te verhinderen verantwoordelijkheid te moeten nemen. Links, dat onophoudelijk over middelen voor justitie spreekt, maar dat justitie intussen belast met absurde klachten over een puur politiek onderwerp. Vandaag is het links dat het meest de vrije meningsuiting en een open publiek debat bedreigt."

"Wanneer een extreemrechtse wind opsteekt, moeten we de rechten van lgbtqia+'ers verzekeren." Voorzitter van Groen Nadia Naji en vicepremier Petra De Sutter stelden het "regenboogplan" van de partij voor met een bijeenkomst op de Suzan Danielbrug, een autovrije brug in Brussel die werd genoemd naar de lesbische activiste Suzan Daniel. De partij ziet vijf werkpunten. Allereerst moet de school "een veilige plek zijn voor elke leerling". "Meer dan 6 op 10 lgbtqia+-leerlingen voelt zich niet veilig op de speelplaats of in de klas. Door les te krijgen en te praten over seksuele diversiteit, genderdiversiteit en diversiteit van families, krijgen leerlingen juiste informatie van de scholen én een krachtig signaal."

Ten tweede wil de partij de grondwet wijzigen om online haat tegen holebi's voor de strafrechter te brengen. "Dat is de meest zekere optie dat de rechten van lgbtqia+’ers in ons land beschermd blijven", zegt De Sutter. Daartoe is een wijziging nodig van artikel 150 van de grondwet, dat handelt over de bestraffing van persmisdrijven. Homofobe of transfobe schrijfsels worden dan niet langer voor een assisenjury berecht, maar door een correctionele rechtbank, zoals nu al het geval is voor racistische of xenofobe persmisdrijven. Daartoe werd ook recent opgeroepen door een brede coalitie gelijkekansenorganisaties. 

De partij wil ook één meldpunt voor alle vormen van discriminatie, de invoering van praktijktesten en een interfederaal actieplan voor mentaal welzijn. Tot slot pleit de partij voor een sterke Europese antidiscriminatiewet en meer aandacht voor lgbtqia+ in de ontwikkelingssamenwerking.

Voormalig Vooruit-voorzitter Conner Rousseau interviewt in Gent de Nederlandse politicus Frans Timmermans (PvdA/Groen Links)). Die hekelt hoe het discours van Geert Wilders de sfeer in zijn land "negatief beïnvloed heeft". "Dat alles maar gezegd mag worden, hoezeer alles op de persoon gespeeld wordt: het heeft de samenleving verhardt. Dat is me het meest opgevallen toen ik na negen jaar Europa weer in mijn land campagne voerde." Toch is Timmermans' grootste zorg niet radicaal-rechts. "Mijn grootste zorg is centrum-rechts en hoe zij onder invloed van de extreme partijen de steven wenden. Je ziet het in Zweden, Finland en Italië gebeuren."

Tijdens het debat over de verklaring tot herziening van de Grondwet namen dinsdagnacht vooral Kristof Calvo (Groen) en Sander Loones (N-VA) het woord. De twee Kamerleden verlaten de Kamer. Calvo wil schepen worden in de stad Mechelen. Loones moest plaats ruimen voor Jean-Marie Dedecker en trekt naar het Vlaams parlement.

"Het feit dat ik als afscheidnemend Kamerlid bevrijd ben van de electorale stress geeft mij de kans af en toe met wat afstand en nuchterheid naar de kwestie te kijken," zei Calvo. "U hebt de Vivaldicoalitie gemaakt! De N-VA, die de Zweedse regering heeft laten vallen over het VN-Migratiepact, heeft de Vivaldicoalitie gemaakt," beet hij Loones toe. "Bart De Wever, die in de studio van Terzake (toenmalig Open VLD-voorzitter)  Egbert Lachaert afdreigt om zijn toen nog goede vriend Georges-Louis Bouchez los te laten, heeft de Vivaldicoalitie gemaakt! Bart De Wever, die op dat ogenblik de meester-strateeg was en mij terughaalde van de Opaalkust (waar Calvo schelpen aan het raapte was, red.) om ons tegen de blauwe uit te spelen, heeft de Vivaldicoalitie gemaakt."

"We moesten namelijk terugkeren, want hij zou kiezen. We waren opeens welkom in de Koningstraat (het hoofdkwartier van de N-VA, red.). Ik vroeg nog aan De Wever welk wifi-netwerk ik mocht gebruiken: N-VA Guest of N-VA Personeel? Voorlopig moest ik N-VA Guest gebruiken. Wij werden dus teruggehaald uit vakantie, omdat de groenen en de liberalen tegen elkaar uitgespeeld zouden worden. De meesterstrateeg, Bart De Wever, zou zijn zin krijgen. De meester-strateeg heeft echter toen door ons tegen elkaar uit te spelen en mij terug te halen uit vakantie, wat mij een beetje ambetant maakte, de Vivaldicoalitie gemaakt."

Loones sprak Calvo tegen. "De Vivaldiregering is er gekomen omdat Open VLD gewoon te weinig ministers in onze crisisregering (die De Wever beloofde te leiden, red.) zou krijgen. We wilden een regering maken met tien, namelijk vijf Nederlandstalige en vijf Franstalige ministers. Er was dus maar plaats voor één Open VLD'er en dat was veel te weinig. Zo werd de Vvivaldiregering geboren."

Donderdag is het 79 jaar geleden dat veldmaarschalk ­Wilhelm Keitel ’s avonds de onvoorwaardelijke overgave van Duitsland tekende. Vooruit gebruikt de symbolische datum om op een haast ouderwetse manier in onder meer de Antwerpse editie van De Standaard te encarteren. "Waar extremen aan de macht zijn gaan de welvaart en de vrijheid van mensen erop achteruit," kopt de acht pagina-dikke folder. Op de tweede bladzijde volgt een verslag van het bezoek dat Oskar Seuntjes (2e plek Kamer) en Hiba Faraji (2e opvolger Vlaams Parlement) aan het kamp van Breendonk brachten. Antwerpen genoot voor de partij de voorkeur omdat ze voluit Vlaams lijsttrekker Caroline Gennez, federaal minister van Ontwikkelingssamenwerking, wil uitspelen. 

In de andere provincies verloopt de actie puur digitaal. Daarbij worden "zes redenen" aangestipt waarbij Vlaams Belang een rem zette op de lonen van werknemers, eerlijke belastingen afwees, op de gezondheidszorg wilde besparen en flirtte met dictators zoals Vladimir Poetin en  Xi Jinping. Al wekenlang stond 8 mei op het hoofdkwartier rood omcirkeld om de campagne tegen Vlaams Belang op snelheid te brengen. De komende weken volgen er dubbelinterviews waarbij  voorzitter Melissa Depraetere en Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken de degens kruisen. Ook de televisiekijker zal ervan kunnen genieten, daar neemt Oost-Vlaams lijstduwer Conner Rousseau de plek van Depraetere in. 

Vooruit ijvert al even om van 8 mei een nationale feestdag te maken en diende daarvoor ook een wetsvoorstel in. Maar de discussie verloopt moeizaam. Een nieuwe wettelijke feestdag impliceert dat een andere sneuvelt. Ook Groen steunt dat idee. In België was 8 mei nooit een officiële feestdag, al ­bleven die dag de administraties en de scholen dicht. In 1974 schafte de regering-Tindemans de vrije dag zonder noemenswaardige ­tegenstand af, op wat pruttelende oud-strijders na. De oliecrisis zette de staatsfinanciën onder druk, daarvoor moest een vrije dag wijken. 

Het is de laatste dag dat de Kamer in z'n huidige samenstelling samenkomt. Daarna ontbindt het parlement zich en zullen na de verkiezingen de (opnieuw) verkozen vertegenwoordigers de zitjes innemen. 

In een laatste zitting passeren heel wat vragen de revue. Onder meer over "het bilan van Vivaldi", Gaza, de luchthaven en klimaat worden de premier en de ministers ondervraagd. De Standaard volgt de laatste zitting en praat nog even na met afscheidnemende leden. U leest het later. 

Elio Di Rupo (PS) zwaait "op 15 of 16 juni" af als Waals minister-president. In een interview met Le Soir vertelt hij wat hij wil gaan doen in het Europees Parlement. Defensie, klimaat en industriële strategie noemt hij als belangrijkste uitdagingen voor de EU. 

Op de vraag of de Europese Unie moet uitbreiden reageert de PS'er weinig enthousiast. "Uitbreiden? Ik ben terughoudend. Eigenlijk houd ik er niet van." Het is vandaag al niet te best binnen de EU, vindt Di Rupo. Hij somt op: het loonverschil, sociale dumping, unanimiteit bij belangrijke beslissingen en respect voor de rechtsstaat. Uitbreiden is het discours van rechts, vindt Di Rupo. "Alleen maar onder voorwaarden", vindt hij.