Direct naar artikelinhoud
Abortus

Twee op de drie Ieren stemmen voor legalisering abortus: "Dit is de vervolmaking van een stille revolutie"

Voorstanders van een soepeler abortuswetgeving vieren in de Ierse hoofdstad Dublin.Beeld AFP

De culturele revolutie in Ierland is voltooid. In onverwacht groten getale hebben de Ieren in een referendum voor het legaliseren van abortus gestemd. Twee­derde bleek in te stemmen, net als drie jaar geleden bij de volksraadpleging over het homo­huwelijk.

Eind dit jaar zal de wetgeving rond zijn, beloofde premier Leo Varadkar. Ook Noord-Ierland staat nu onder druk om abortus wettelijk toe te staan, wat een politiek probleem kan worden voor Brits premier Theresa May.

“In plaats van ‘neem de boot maar’, zeggen we nu ‘pak onze hand en we zullen je helpen’. Dat waren zaterdagmiddag de woorden van de verheugde minister van Volksgezondheid Simon Harris. Vele duizenden vrouwen, getooid in alle kleuren van de regenboog, hadden zich bij Dublin Castle verzameld om te bejubelen dat ze eindelijk zelf kunnen beschikken over hun lichaam. Ook veruit de meeste mannen hadden ‘Ta’ gestemd. “De kroegen zitten vanavond vol met mannen die de overwinning vieren”, tweette de komiek Aisling Bea.

Er was een bittere strijd aan voorafgegaan tussen voor- en tegenstanders van het grondwets­artikel uit 1983 waarin de rechten van het ongeboren kind zijn vastgelegd. Er was een nek-aan-nek­race voorspeld, maar de zwijgende meerderheid koos de kant van de hervormings­gezinden, behalve in Donegal, een graafschap in het verre noord­westen. Niet langer hoeven ongewenst zwangere vrouwen naar het buitenland te reizen – wat niet alleen duur en onpraktisch was, maar vooral ook als een beschamende verbanning werd ervaren.

Lees ook: 

-  Het is een misverstand dat onze abortuswet uit 1990 vooruitstrevend genoeg is
"Verleng in België de termijn voor abortus"

Referendumrecord

In de hoofdstad stemde driekwart voor. Bij de massaal opgekomen jongeren lag het percentage voorstanders dik in de 80. Alleen onder 65-plussers was een meerderheid tegen.

Duizenden leden van de Ierse diaspora waren naar het vaderland gekomen om te stemmen, soms geholpen door activisten die in de aankomsthal van de luchthaven in Dublin hulp bij onderdak en vervoer aanboden. Met een opkomst­percentage van ruim 64 braken de Ieren een referendum­record.

Premier Varadkar, in het verleden tegenstander van abortus, sprak over “de vervolmaking van een stille revolutie”, terwijl de aarts­bisschop van Dublin tijdens de mis erkende dat de kerk van Rome nu een marginale rol speelt in de Ierse samenleving.

Van de jongeren, die massaal waren opgekomen, stemde dik 80 procent voor


In de pers loofde oud-regerings­adviseur Derek Mooney zijn landgenoten. “Ierse kiezers hebben de tijd genomen zich te informeren en te luisteren naar alle argumenten.” Ook uit het buitenland kwamen felicitaties.

Demonstraties in VK

Abortus zal voortaan in de eerste twaalf weken van de zwangerschap toegestaan zijn. Daarna is het, tot zes maanden, alleen mogelijk bij ernstige gezond­heids­problemen bij de zwangere vrouw. Dat oordeel is aan een gynaecoloog en een specialist ter zake. Ook als er grote kans is op een miskraam, is abortus nu toegestaan.

In de Europese Unie hebben alleen Polen, Cyprus en Malta nu nog strenge anti­abortus­wetten. In het Verenigd Koninkrijk vinden intussen steeds vaker demonstraties plaats bij ziekenhuizen en abortus­klinieken.

In Londen zei de staats­secretaris voor Vrouwen en Gelijkheid, Penny Mordaunt, dat het nu tijd is om de anti­abortus­wetgeving in Noord-Ierland te versoepelen. Een wet uit 1861 bepaalt daar dat abortus verboden is, ook voor vrouwen die na verkrachting zwanger zijn geworden of een niet levens­vatbare foetus dragen.
Londen heeft de Noord-Ierse uitzonderings­positie altijd gedoogd. De Britse regering kan de wet daar aanpassen, maar dat zal stuiten op verzet van de DUP, de protestantse partij die de minderheids­regering van Theresa May gedoogsteun verleent.