Hoe Bonte in Vilvoorde zijn hand overspeelde

De Grote Markt in Vilvoorde, zondagnacht. Op het stadhuis schudden onderhandelaars van CD&V, Open Vld, sp.a en Groen elkaar de hand tussen lege pizzadozen. Na een vergadering van negen uur hebben ze een bestuursakkoord en een zetelverdeling in het schepencollege. Terwijl liberalen en christendemocraten hun ‘oogst’ doorbellen naar de achterban, trekt het kartel zich voor de onderlinge verdeling terug in het bureau van burgemeester Hans Bonte (sp.a).

Even later gaat Vlaams Parlementslid An Moerenhout (Groen) met een gerust hart slapen. Als regioverantwoordelijke volgt zij vanop afstand voor Groen de coalitievorming in Vilvoorde op. Partijgenoten Barbara De Bakker en Jacques Mevis hebben haar zonet laten weten dat alles verloopt zoals gepland. Groen heeft de mondelinge toestemming dat het anderhalve schepen mag leveren.

Al snel blijkt die boodschap voorbarig. Iets na twee komen de groenen woedend uit het bureau van Bonte gestormd. “Wij komen niet in het college”, laten ze weten aan hun collega’s van Open Vld en CD&V. Voor Moerenhout zit de nacht er meteen op. Ze wordt wakker met een gsm vol gemiste telefoontjes. “Onze mensen waren volledig ontredderd. Ze hebben niet één schepen gekregen.”

Conclusie? Op dit moment prijken onderaan het bestuursakkoord voor Vilvoorde wel de namen van Groen, maar niet hun handtekeningen. Ook de voordrachtsakte voor de burgemeester is nog niet rond.

Toch verkondigt Bonte maandagochtend dat Vilvoorde op weg is naar een klassieke tripartite. “Ik ben erg gelukkig met deze coalitie”, klinkt het in verschillende media. Ook op het nationale partijbureau verdedigt hij zijn keuze. Even lijkt de kous daarmee af, want zelfs na de boze reactie van Groen-voorzitter Meyrem Almaci lijkt sp.a-voorzitter John Crombez de situatie te laten betijen. “Wij gaan hier geen grote uitspraken aan koppelen”, sust woordvoerster Sarah Vandecruys ’s middags nog.

Bij sp.a beseffen ze dat Bonte op oorlogspad is. Afgelopen zondag noemde hij het cumulverbod van Crombez nog “de grootste masochistische statutaire maatregel uit de geschiedenis van de sp.a”. De povere resultaten bij de verkiezingen moeten de partij volgens hem nopen tot diepe zelfreflectie. Niet alleen over de koers die ze aanhoudt, maar ook over de kartels die ze sluit.

Dat zijn profileringsdrang stilaan ook nationale gevolgen dreigde te krijgen, was wel duidelijk. “Dit is zeer brutaal en tegen alle gemaakte afspraken in. Het noopt ons tot ernstige bezinning”, fulmineerde Groen-voorzitter Almaci.

Die waarschuwing moet bij Crombez de nodige alarmsignalen hebben doen afgaan. Want terwijl Bonte in Vilvoorde tegen de schenen schopt, moeten de socialisten in Gent hopen dat de groenen zo vriendelijk zijn om sp.a mee te nemen in het volgende bestuur. Ook in Oostende is Groen de enige partij die een coalitie zonder sp.a nog tegenhoudt. Met andere woorden: de groenen maak je maar beter niet te boos.

Liberale burgemeester?

Dat Open Vld ingrijpt door de coalitiegesprekken tot 11 november te bevriezen, en dus niet sp.a zelf, is in die zin misschien wel verwonderlijk. Maar de liberalen verwijten Bonte dat hij te makkelijk zijn woord verbreekt. “Eerst heeft hij de N-VA onverwachts uit de coalitiegesprekken gegooid. Daarna rijdt hij plotseling de groenen uit het wiel”, zegt lokaal voorzitter Geert Bruynseels. “In 2012 deed hij dat ook al met CD&V.”

Medestanders van Bonte zien in de beslissing van Open Vld een manoeuvre om de huidige burgemeester buitenspel te zetten. Zonder sp.a komen Open Vld, CD&V, N-VA en Groen namelijk aan een  meerderheid van 20 op 35 zetels. Maakt Open Vld, de tweede grootste partij in Vilvoorde, gebruik van de gekrenkte eer bij de andere partijen om een liberale burgemeester in het zadel te krijgen?

Vilvoorde heeft officieel niet de titel van centrumstad, maar het heeft wel die allure. Met een liberale burgemeester zou de partij een stap dichter komen bij de droom van voorzitter Gwendolyn Rutten om vier burgemeesters van centrum­steden te leveren. Voorlopig zijn enkel Mechelen en Kortrijk een zekerheid. In Oostende en Gent zijn de kaarten nog niet geschud.

Bonte, die gisteravond nog de gemeenteraad in Vilvoorde voorzat, was na de stopzetting van de formatiegesprekken niet meer bereikbaar voor commentaar.