Direct naar artikelinhoud

Tweede Kamer wil het Kremlin niet aan de knoppen van nieuwe gaspijpleiding

Minister-president Rutte tijdens officiële ingebruikname van de eerste van de twee Nord Stream gasleidingen in 2011.Beeld ANP

De Tweede Kamer dwingt het kabinet om de Europese Commissie te volgen in een autonome gaskoers.

Nu de gaswinning in Groningen in razend tempo wordt verminderd, komt Rusland als vanzelf in beeld als oplossing. Maar het kabinet kan niet onbekommerd een beroep doen op het gas van president Poetin.

De Tweede Kamer keert zich tegen een omstreden project dat aardgas van Rusland naar West-Europa moet vervoeren. Bram van Ojik (GroenLinks) heeft het kabinet verzocht de Europese Commissie te steunen bij een poging om de pijpleiding aan strenge regels te onderwerpen. De meeste partijen zijn het daar mee eens, waaronder de coalitiegenoten CDA, D66 en ChristenUnie. Nieuwe Europese regels kunnen ertoe leiden dat het project helemaal niet doorgaat. Tot nu toe was Nederland juist een van de landen die de pijpleiding een warm hart toedroeg. Staatsbedrijf GasUnie is ook partner in het project.

Het Nederlandse kabinet benadrukte ook dat Nord Stream 2 een zakelijke transactie tussen bedrijven is

Het gaat om de pijpleiding Nord Stream 2 die, naast de al bestaande verbinding Nord Stream, Russisch gas via de Oostzee naar Duitsland moet exporteren. Landen in Scandinavië, de Baltische Staten en Centraal-Europa vrezen dat Rusland dan de gaskraan richting hen kan dichtdraaien zonder dat West-Europa hier last van heeft. Zo kan het Kremlin Europa uit elkaar spelen. Nu stroomt veel Russisch gas via Oekraïne of Polen naar West-Europa, maar met Nord Stream 2 zouden deze landen minder nodig zijn.

Om dit te voorkomen wil de Commissie een speciale regel opstellen voor nieuwe pijpleidingen. Zonder toestemming van de Commissie is het dan niet toegestaan dat hetzelfde bedrijf eigenaar is van de leiding en van het gas dat erdoorheen stroomt. Dat is een probleem voor Nord Stream 2, omdat het Russische staatsbedrijf Gazprom hier beide rollen vervult.

Het kabinet sprak zich vorig jaar tegen de plannen van de Commissie uit. Volgens toenmalig minister van buitenlandse zaken Halbe Zijlstra mogen landen zelf kiezen bij wie ze hun aardgas kopen.

Lees verder na onderstaande kaart.

Gaspijpleiding Nord Stream.Beeld Louman & Friso

Het Nederlandse kabinet benadrukte ook dat Nord Stream 2 een zakelijke transactie tussen bedrijven is. De Commissie zou dat niet door een geopolitieke bril moeten beoordelen.

Volgens D66-Kamerlid Sjoerd Sjoerdsma is het goed dat het kabinet het voorstel van de Europese Commissie onder druk van de Kamer nu toch moet steunen. “Het doel van Poetin is dat hij hiermee bepaalde landen kan afsluiten van aardgas en Europa uit elkaar kan drijven. Waarom zouden we Poetin in de kaart spelen en ons afhankelijker maken van Rusland?”

Sjoerdsma denkt niet dat de Nederlandse energievoorziening hierdoor in gevaar kan komen, nu de Groningse gaswinning snel minder wordt. Volgens de D66’er heeft Nederland Nord Stream 2 niet nodig. “De bestaande pijpleidingen tussen Rusland en Europa hebben nog genoeg reservecapaciteit. Bovendien kunnen we gas uit Noorwegen halen of vloeibaar gas uit andere delen van de wereld importeren."

Lees ook: EP: Voor elke pijpleiding in Europese grond gelden dezelfde regels, ook als ze van de Russen is

De aanleg van de rechtstreekse gasleiding Nord Stream 2 van Rusland naar Duitsland, was voor Polen - dat zich kwetsbaar voelt - aanleiding met een voorstel te komen. Polen is niet het enige Oostblokland dat zich zorgen maakt.