Museum zoekt getuigen van restauratie tijdens oorlog

Op 14 augustus 1939 gaf het ministerie van Onderwijs toestemming voor de restauratie, die door stadsbouwmeester Emiel Van Averbeke en architect Theo Ruyten werd geleid.

Zandzakken

Nog geen jaar later, op 10 mei 1940, viel het Duitse leger Antwerpen binnen. De authentieke portiek en het tuinpaviljoen werden snel van zandzakken voorzien om schade van bommen te vermijden. Twee maanden lang lag de restauratie stil, maar daarna werd er toch nog doorgewerkt.

“Door de overheid waren er privileges toegekend aan het Rubenshuis om toch met de restauratie te kunnen doorgaan. Zand, stenen en metaal waren grondstoffen die werden gereserveerd voor de oorlog, maar het Rubenshuis mocht die zaken als uitzondering wel gebruiken”, vertelt Harlinde Pellens, communicatieverantwoordelijke van het Rubenshuis. “Er waren op de werf dagelijks dertig tot veertig mannen aan het werk die vrijgesteld waren van naar het leger of een werkkamp gestuurd te worden. Die oorlogsperiode maakt de restauratie extra boeiend.”

Het was dankzij een reportage in uw krant dat het Rubenshuis op het idee kwam om meer met die geschiedenis te doen. Ruim drie jaar geleden vertelden twee broers en een zus in Gazet van Antwerpen hoe hun grootvader Theo Ruyten onder Emiel Van Averbeke de restauratie leidde. Nadat hun moeder was gestorven, hadden ze documenten, brieven en uitzonderlijke foto’s teruggevonden uit die periode.

“Naar aanleiding van dat artikel hebben er meer mensen contact met ons opgenomen”, zegt ­Harlinde Pellens. “Met deze oproep hopen we extra getuigenissen te verzamelen om een zo compleet mogelijk beeld te ­krijgen.”

Overrompeling

In 1946 was de restauratie voltooid en op 21 juli werd het ­Rubenshuis in aanwezigheid van burgemeester Camille Huysmans heropend voor het publiek. Het werd een overrompeling. In de eerste weken kwamen er al meteen 50.000 bezoekers kijken. In de daaropvolgende jaren kwamen heel wat hoge gasten het huis van Rubens bewonderen, van de prins van Monaco tot de Nederlandse koningin. “Het was echt een hit”, zegt Harlinde ­Pellens.

In 2019 plant het Rubenshuis een tentoonstelling over de restauratieperiode.

Wie getuige was van de restauratie van het Rubenshuis, kan bellen naar 03.201.15.60 of mailen naar ­rubenshuis@stad.antwerpen.be