Frederike Bemelman, professor aan de Universiteit van Amsterdam en een van de auteurs van het rapport, zegt dat het extreem zeldzaam is dat zoiets gebeurt. “Het is de eerste keer dat ik dit tegenkom in de 20 jaar dat ik werk rond transplantaties en het immuunsysteem”, zegt ze. “Er is altijd een klein risico dat er iets misgaat bij een medische procedure. Zelfs als je een simpele operatie aan bijvoorbeeld de galblaas moet ondergaan, is er een kleine kans dat er iets gebeurt.”

En dat is nu dus ook gebeurd bij 4 patiënten die organen hadden gekregen van een donor. Ze kregen alle vier borstkanker.

De 53-jarige donor had geen gekende medische aandoeningen, en er waren geen kankers bekend toen haar nieren, longen, lever en hart werden gebruikt voor donatie. Ze stierf in 2007 na een hartaanval. Een volledige screening van de organen had geen anomalieën naar boven gebracht.

Borstkankercellen

Zestien maanden na de transplantatie werd de ontvanger van de longen, een 42-jarige vrouw, opgenomen in het ziekenhuis met transplantatiedisfuncties. Toen werden ook borstkankercellen gedetecteerd in haar lymfeklieren. Een DNA-analyse toonde aan dat de kanker afkomstig was van de donor. Later werd ook kanker vastgesteld bij de 62-jarige vrouw die de linkernier kreeg en bij de 59-jarige vrouw die de lever kreeg. Zij stierven in 2013 en 2014. Ook bij hen bleek de kanker afkomstig van de donor. Ook de 42-jarige vrouw die de longen kreeg, stierf aan de borstkanker. De kanker was bij de patiënten uitgezaaid of had zich verspreid naar andere organen en delen van het lichaam.

De vierde patiënt overleefde na een reeks van behandelingen, waaronder chemotherapie, het verwijderen van de gedoneerde rechternier en het stoppen van het nemen van immuunsuppressieve medicatie (geneesmiddelen die standaard genomen worden na een transplantatie om een afwijzing van het nieuwe orgaan te voorkomen). In het rapport beschijft Bemelman dat het belangrijk is om het donororgaan te verwijderen. “Hierdoor kan de patiënt ook stoppen met het nemen van die geneesmiddelen en kan het immuunsysteem zichzelf herstellen.”