Selmayr commandeert, tiert en duwt: waarom de nieuwe secretaris-generaal niet warm onthaald wordt in Europa
Hij zit vanmiddag voor het eerst in de zaal met de Europese regeringsleiders, maar iedereen kent hem al: Martin Selmayr, de nieuwe secretaris-generaal van de Europese Commissie. Geen van de premiers zal Selmayr hartelijk welkom heten, alleen Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker kust zijn voormalige kabinetschef mogelijk op het voorhoofd.
De komeetachtige benoeming van Selmayr tot hoogste Commissie-ambtenaar heeft bij velen de wenkbrauwen doen fronsen. EU-president Donald Tusk werd afgelopen weken getrakteerd op snerende opmerkingen en cynische grappen toen hij de leiders bezocht ter voorbereiding van de EU-voorjaarstop. Terwijl Tusk niets met de benoeming te maken heeft, dat is de bevoegdheid van Juncker en zijn Commissie.
Afgelopen dinsdag kaartte de Nederlandse EU-ambassadeur Robert de Groot de kwestie aan tijdens de lunch van de Europese ministers van Buitenlandse Zaken. Op uitdrukkelijk verzoek van de Tweede Kamer. De Groot hamerde op het belang van 'transparantie' bij Europese topbenoemingen, gaf alle steun aan het onderzoek van het Europees Parlement naar de kwestie en riep de Commissie vooral niet dwars te liggen.
Het Europees Parlement heeft inmiddels 134 vragen over de benoeming naar Juncker gestuurd. Parlementariërs menen dat er een staatsgreep heeft plaatsgevonden. Ze hekelen de snelheid van de procedure, zien daarin de hand van de almachtige Selmayr en vragen zich af of de rest van de Commissie niet buitenspel is gezet. Volgens Europees Commissaris Frans Timmermans is dat niet het geval geweest. Hij was vooraf op de hoogte gebracht, de meeste van zijn collega's echter niet.
Dat het parlement bovenop de kwestie is gedoken, heeft te maken met het karakter van Selmayr. Hij is briljant maar ook een hork. Hij commandeert, tiert en duwt, en niet alleen tegen zijn ondergeschikten. Voor sommige parlementariërs speelt ook zijn nationaliteit - Duits - een rol. Zij vinden dat Duitsland te dominant is in de EU.
Medialekken
Regeringsleiders vrezen voor de vertrouwelijkheid van hun gesprekken achter gesloten deuren. Selmayr wordt ervan beticht selectief naar Duitse media te lekken. Grote ophef ontstond over een gedetailleerd verslag van een diner met de Britse premier Theresa May en Juncker (met Selmayr erbij) in de zondagseditie van de Frankfurter Allgemeine. Leiders rillen bij de gedachte dat hun ruzies en kniebuigingen straks in alle geuren en kleuren naar buiten komen.
Bovendien raken de leiders steeds geïrriteerder over de politieke rol die Juncker opeist, daarin aangemoedigd door Selmayr. Tijdens de laatste EU-top in februari bleef de Commissievoorzitter hameren op de noodzaak van verregaande hervormingen van de institutionele opzet van de EU. Omdat hij geen poot aan de grond kreeg, beet Juncker de leiders toe: 'Mijn Commissie is politieker dan jullie regeringen!'
Het was Mark Rutte die Juncker van repliek diende: 'De Commissie hoort niet politiek te zijn. Haar enige taak is het uitvoeren van onze ideeën en toezien dat het Verdrag wordt gerespecteerd.'
Volgende week wordt Commissaris Günther Oettinger (personeelsbeleid) door het parlement ondervraagd over de kwestie Selmayr.