Juwelenzaak Adin vertelt waarde en het verhaal van uw sieraden (en dit weekend kan dat gratis)

De Vestingstraat maakt deel uit van de Antwerpse Diamantwijk. Verscholen achter beveiligde deuren en kleine etalages worden hier juwelen, goud en diamanten gekocht, verkocht en getaxeerd. Met zijn groene gevel in art-decostijl is Adin hier de vreemde eend in de bijt. En dat is de zaak altijd wel een beetje geweest.

“Vijfendertig jaar geleden kwam ik hier terecht. De eigenaar van dit pand, Henry Edel, wou met mij een winkel starten. Ik kon sowieso niks bij­dragen, want ik had niets en mijn juwelenver­zameling was toen nog vrij beperkt. Met mijn ­vader - ik was toen net 22 jaar - sprak hij af dat ik mijn juwelen in zijn zaak mocht verkopen op voorwaarde dat hij de helft van de winst kon krijgen. De straat zag er toen nog helemaal anders uit. Bordelen en cafés wisselden af met goudwinkels. Het was een beetje verloederd. Pas de jongste ­zeven jaar is het beter geworden.”

Om de winkel voller te doen lijken, pootte Elkan muziekinstrumenten neer in de etalage. De andere kant gebruikte hij voor zijn werktafel, zodat passanten hem echt aan het werk konden zien. “Ik werkte dag en nacht. Overdag hield ik de winkel open. ’s Avonds en ’s nachts restaureerde ik oude juwelen.”

Elkan had een voorliefde voor antieke sieraden en die vond hij hoofdzakelijk bij Antwerpse juweliers. De Nederlander had altijd al meer interesse in zijn zuiderburen wanneer het op juwelen aankwam. “De kwaliteit van het Belgische juweel is beïnvloed door het Franse, dat op zich veel geraffineerder en kwalitatiever is dan de meer noordelijke juwelen. Hoe noordelijker, hoe matiger. Het Franse juweel is het mooiste van allemaal. Zeker de antieke exemplaren hebben een uitbundigheid die je nergens anders terugvindt”, verklaart Elkan zijn voorkeur.

Zijn fascinatie voor sieraden had Elkan al op jonge leeftijd. “Ik was nogal een einzelgänger. Ik kon als kind urenlang sieraden emailleren. Op mijn vijftiende hoorde ik op de radio een interview met een directeur van een goudsmidschool. Daarna was ik vastbesloten om aan die school te gaan ­studeren.”

Bluf in optima forma

Elkan koopt nu nog steeds oude juwelen op bij ­juweliers. Erfstukken of snuisterijen uit vorige ­decennia en eeuwen… De ‘moderne’ juweliers hebben er op zich niet zoveel interesse voor, dus zien ze in Elkan een belangrijke zakenpartner. “Voor bijzondere exemplaren geef ik aan juweliers meer dan de goudwaarde. Hierdoor kon ik snel mijn netwerk en assortiment uitbreiden. Ze sturen hun klanten bovendien vaak rechtstreeks naar mij, want particulieren zijn hier ook welkom.”

Hij tikt met zijn hand op een stapeltje naslagwerken en wijst naar de overvolle boekenkast achter hem. “Ik besteed een fortuin aan boeken en juwelencatalogi”, gaat hij voort. “Ik ben gespecialiseerd in negentiende-eeuwse Franse juwelen, maar mijn kennis gaat terug tot de vijftiende, zestiende eeuw. Voor de nog oudere exemplaren ga ik te ­rade bij andere gespecialiseerde collega’s.”

Die expertise wilden we toch even testen. Onze oudste tante, die een aandachtig oog heeft voor mooie dingen, zou ongetwijfeld nog wel wat oude bijouterie op zolder hebben liggen. En ja hoor, een van haar goede vrienden, een voormalige eerste scheepsmachinist, heeft haar ooit zijn goudwerk en ­juwelen nagelaten. “Het goud is niet zo belangrijk, maar dat kleine hangertje is van een grote emotionele waarde. Verlies het niet”, waarschuwde ze terwijl ze ons haar rinkelende sieradenbuidel toevertrouwde. Met een klein en toch wel bang hart - je zou voor minder met zo’n zak goud - begaven we ons op een middag door de stationsbuurt. Zonder enig benul te hebben van de waarde.

“Waarde is wat iemand met verstand van zaken maximaal aan een juweel wil geven”, start Elkan zijn expertise. “Concullega’s schatten een juweel vaak te hoog in, omdat ze dan een klant blij kunnen maken. De vraag die je telkens moet stellen, is of de geschatte prijs ook altijd het bedrag is dat de expert zelf wil geven. Begrijp je?”, zegt hij. “Stel dat ik jouw juweel 1.000 euro schat, dan wil dat ook zeggen dat ik jou dat geld er daadwerkelijk voor wil geven. Mocht datzelfde juweel elders 2.000 euro worden geschat, maar niemand wil jou dat bedrag geven, dan is het dus geen 2.000 euro waard.”

Na elke aankoop knapt Elkan de meest bijzondere juwelen op om ze vervolgens voort te verkopen. De minder interessante worden gewoon gebruikt voor hun goud en andere materialen. “Dat is al geen goud”, wijst hij meteen naar een kleine broche die een lichtgrijze tint vertoont. “De rest waarschijnlijk wel, maar ik zie nu al in één oogopslag dat deze verzameling niet echt bijzonder is”, zegt hij eerlijk. We tonen hem het hangertje met de grote emotionele waarde. “Het is eentje uit 1930, bezet met diamanten van een mindere kwaliteit: ‘8 kant geslepen’. Ik geef jou daar 100 euro voor en kan het weer verkopen voor hoogstens 150 ­euro.”

Indiana Jones op schattenjacht

De gouden ringen liggen al snel opzij bij het stapeltje ‘niet interessant genoeg’. Bij een zwaarder hangertje uit 1880 blijft Elkan iets langer stilstaan. “Dit is bluf in optima forma”, zegt hij meteen. “Niks is wat het lijkt bij dit juweel. De bedoeling is dat het er zwaar en duur uitziet. Het hangertje zelf werd opgevuld met pek. De techniek die ze daarvoor gebruikten, was niet zo eenvoudig. Het wordt nu niet meer gedaan.” De ketting zelf weegt zeer licht, je zou dus denken dat het geen echt goud is. “Dat is het wél, maar er werd heel weinig goud gebruikt, vandaar ook de lichtheid. Dergelijke juwelen hadden vooral een romantische waarde en werden gegeven vanwege de illusie dat ze veel waard waren.” De volledige stapel wordt nog even gewikt en letterlijk gewogen. Het verdict luidt 1.400 euro.

De desillusie op ons gezicht is merkbaar. Het is een emotie die Elkan dagelijks bij zijn klanten ziet. “Soms worden ze zelfs boos”, zegt hij. “Af en toe kan ik een klant ook heel blij maken. Zo kwam er onlangs iemand langs met een Mariakroon. Op het eerste gezicht leek het een verguld exemplaar, maar bij nadere inspectie bleek het om massief goud te gaan.”

Een juweel kan hem nog zelden beroeren, zegt ­Elkan. “Er is doorheen al die jaren al zoveel door mijn handen gegaan. Toch heb ik dankzij deze job al heel wat andere, kleine schatten kunnen ontdekken. Dat hoeven niet per se juwelen te zijn.” Hij wijst naar zijn verzamelkast vol zilverwerk, edelstenen en snuisterijen uit lang vervlogen tijden. “Soms voel ik me echt als een Indiana Jones op schattenjacht.”

Hij toont een van zijn zogenaamde Pompeï-ringen. Wij vinden ze niet echt bijzonder, totdat we vernemen dat ze uit het Romeinse tijdperk stammen. Ook al zijn onze vingers ultradun, we krijgen ze niet over het eerste kootje. “Deze ringen werden gedragen op de vingertoppen. Dat was voor de ­rijken een manier om aan te tonen dat ze niet aan handenarbeid deden”, verklaart Elkan. “Een ­juweel hoeft niet altijd een grote materiële waarde te hebben. De romantische of emotionele waarde is bijna net zo belangrijk. Het zijn net deze verhalen die een klik veroorzaken in het hoofd.”

Enkele dozen vol diamantjes en andere waardevolle stenen passeren de revue. Ieder steentje is getaxeerd op vorm, kwaliteit, kleur en ook op tijdperk. “Want een ring uit de vijftiende eeuw moet ook een steen krijgen uit diezelfde eeuw. We houden daar uiteraard rekening mee bij herstelling.”

Van tiara tot halsketting

Elkan neemt ons mee naar de verschillende kleine kamers die zijn juwelenhuis rijk is. Op de tweede verdieping bevindt zich het herstellingsatelier. Goudsmid Joris - die al twintig jaar bij Adin op de teller heeft staan - is een oude broche aan het ­demonteren om er in een volgende fase oorbellen van te maken. “Dat gebeurt wel ­vaker met juwelen waarvan we niet meer alle onderdelen hebben. Samen met Elkan bekijk ik dan welke nieuwe invulling we eraan kunnen geven”, vertelt de goudsmid. “Het maakt deze job ontzettend boeiend. Antieke juwelen restaureren is een vak apart. De technieken en materialen waren vroeger helemaal anders dan nu. Hoofdzakelijk herstel ik in dit atelier antieke juwelen van klanten. Het is dan opletten geblazen dat er niks verkeerd gaat, want die juwelen hebben bijna altijd een grote emotionele waarde. Bij sieraden in eigen beheer kan ik iets creatiever zijn. Daar leer ik ­ontzettend veel van bij.”

Terug beneden in de zaak geeft Elkan uitleg bij ­enkele blikvangers in de etalage. Zoals bij de tiara die hij wist om te bouwen tot een halsketting. “Ongetwijfeld werd die tiara ooit gedragen door een dame uit de hogere adel. Vooral de symboliek in dit juweel vind ik bewonderenswaardig. De klimopblaadjes bijvoorbeeld verwijzen naar de liefde.” Er werd nog geen koper gevonden voor het juweel. “Antieke, dure juwelen worden nog steeds gedragen door een nichepubliek. Al jaar en dag pronken bekende actrices ermee op de rode loper”, zegt hij. “Voor verlovingsringen durven ook jonge mensen wel eens langskomen bij Adin. Zo’n ring is immers altijd heel bijzonder om te geven.”

Whoopi Goldberg

Elkan heeft wel wat bekende klanten in zijn bestand. Zo stootte Whoopi Goldberg op zijn website en kocht ze een broche aan met haar kredietkaart. “Toen haar kantoor me contacteerde onder haar naam dacht ik eerst dat het een grap was.” Dat bleek niet zo te zijn, waarop de kredietkaartmaatschappij Elkan feliciteerde met zijn nieuwe, wereldberoemde klant. Ook de juwelen die worden gebruikt in de film The Da Vinci Code komen nagenoeg allemaal van bij Adin en de zaak figureert binnenkort in de Chinese topserie To Be a Better Man. “De winkel hier in Antwerpen is het epicentrum, het uithangbordje van onze zaak. Maar het is de onlineverkoop die de hoogste omzet genereert.”

In 1999 was Elkan de eerste juwelier die een eigen webshop uit de grond stampte. Deze - toen nog - uiterst innovatieve stap leverde hem zelfs de titel van ‘Antwerpse ondernemer van het jaar’ op. Nu nog steeds worden er dagelijks een kleine duizend foto’s gemaakt voor de website. Elkan doet voor de webshop een beroep op twee computerprogrammeurs en een fotograaf die het online draaiende houden. Een ruimte met een zelf samen­gesteld camerasysteem doet dienst als fotostudio.

Het contrast tussen oud en antiek enerzijds en ­moderne technologieën anderzijds is alleszins nergens zo groot als bij deze Antwerpse juwelier. Begonnen met niks wist deze intussen 57-jarige selfmade man zich een weg te banen door de perfectionistische wereld van het antieke, Franse juweel en de Antwerpse diamantwereld. Met dochter Roza - die in Antwerpen een opleiding tot goudsmid volgt - staat ook al een nieuwe generatie klaar om de zaak ooit over te nemen.

INFO:

Adin

Vestingstraat 16, 2018 Antwerpen //www.adin.be

Billiant Foodies

In het Felix Pakhuis op het Eilandje in ­Antwerpen vindt er dit weekend, op zondag 22 oktober, het multi­culturele, culinaire ­festival Brilliant Foodies plaats. Naast verschillende eetkraampjes is er ook livemuziek, zijn er workshops rond diamant en juwelen en kinderanimatie. Je ziet er ­diamantslijper Pieter Bombeke aan het werk en Anne Zellien verkoopt er haar betaalbare diamantjuwelen. Onder meer Finjan, Al Wali en Mission ­Masala staan er met een eetkraampje. Voor de gelegenheid zal Adin die dag ook gratis uw juwelen schatten.

Felix Pakhuis, Godefriduskaai 30,

2000 Antwerpen, van 10 tot 17u, www.awdc.be