Direct naar artikelinhoud
NieuwsMarco Kroon

Defensie week af van eigen regels en betaalde advocaatkosten Marco Kroon

Het ministerie van Defensie heeft de afgelopen acht jaar ruim 300.000 euro aan advocaatkosten van militair Marco Kroon vergoed en is daarmee afgeweken van de eigen regels. Dat blijkt uit documenten die het ministerie woensdag vrijgaf na een wob-verzoek van De Telegraaf. Volgens een woordvoerder van het ministerie is in de zaak Kroon ‘vanwege de bijzondere omstandigheden maatwerk geleverd’. 

Marco Kroon, thuis in Schijndel.Beeld Joris van Gennip

Normaal gesproken worden advocaatkosten van militairen alleen vergoed als zij worden gedagvaard voor handelingen die ze tijdens hun werk hebben verricht. In zo’n geval betaalt Defensie in beginsel maximaal 25 duizend euro. Als blijkt dat de aangeklaagde militair opzettelijk fout heeft gehandeld, moet hij die kosten terugbetalen.

Voor Kroon maakte het ministerie een uitzondering. Het grootste bedrag, zo’n 265 duizend euro, was Defensie kwijt nadat hij in 2010 was aangehouden op verdenking van verboden wapen- en drugshandel en -bezit. Kroon huurde de gelouterde advocaat Geert-Jan Knoops in om hem te verdedigen. Hij werd uiteindelijk alleen veroordeeld voor het bezit van stroomstootwapens en kreeg een boete van 750 euro.

De strafzaak van Kroon, die in 2009 de Militaire Willems-Orde kreeg en daarmee een publiek figuur werd, bracht Defensie destijds ernstig in verlegenheid. Niet alleen omdat Kroons imago, en daarmee dat van de krijgsmacht, een forse deuk opliep. Maar ook omdat men zich bij Defensie realiseerde dat de impact van de Militaire Willems-Orde, die ruim vijftig jaar niet was uitgereikt, was onderschat. Kroon was onvoldoende voorbereid op de gevolgen die de orde zou hebben op zijn privéleven, dat vanaf het moment van de uitreiking onder een vergrootglas zou komen te liggen. Tegen die druk zou hij volgens ingewijden niet bestand zijn geweest.

Ondanks zichzelf een publiek figuur

In een nota van 3 februari 2010 schrijft de directeur juridische zaken van Defensie: ‘Door de toekenning van de Militaire Willems-Orde is hij ondanks zichzelf een publiek figuur geworden, die het verdient ook in moeilijke omstandigheden door Defensie te worden bijgestaan.’

En: ‘De bijzondere persoon van kapitein Kroon en zijn aanzien binnen en buiten de krijgsmacht deed het Ministerie van Defensie besluiten, met als grondslag artikel 115 van het Algemeen militair ambtenarenreglement, dat het billijk was het verzoek van kapitein Kroon te honoreren financieel te worden geholpen bij de bijstand door Mr. Knoops.’ Artikel 115 geeft de minister van Defensie de mogelijkheid ‘militairen naar billijkheid schadeloos te stellen’.

Kroon raakte dit jaar weer in opspraak nadat hij een melding had gedaan over een reeks incidenten in 2007 in Afghanistan. Volgens de militair was hij ontvoerd, gemarteld en doodde hij later zijn gijzelnemer door zijn magazijn op hem leeg te schieten. Defensie en later justitie onderzochten zijn beweringen, maar konden geen bewijs vinden.

Nieuwe rekening

Advocaat Knoops stond Kroon ook bij tijdens het nieuwe onderzoek en declareerde daarvoor zo’n 43 duizend euro. ‘In die zaak moesten we rekening houden met de mogelijkheid dat Kroon door het Openbaar Ministerie zou worden vervolgd’, aldus Knoops. ‘We hebben achter de schermen zijn verdediging opgezet. Op het moment dat het OM met de vervolgbeslissing zou komen, wilden we voorbereid zijn.’

Hoewel Kroon de vermeende incidenten in Afghanistan veel te laat had gemeld, en daarmee de regels van Defensie had overtreden, nam het ministerie de rekening wederom op zich.

‘Zonder de financiële steun van Defensie was het voor majoor Kroon in beide zaken onmogelijk geweest zijn verdediging te voeren’, zegt advocaat Knoops. Volgens hem is die steun niet uitzonderlijk. ‘Ik heb dat vaker meegemaakt. In de zaken van bijvoorbeeld Eric O. (de marinier die volgens het OM betrokken zou zijn geweest bij een dodelijk schietincident in Irak, maar werd vrijgesproken, red.) en Thom Karremans (luitenant-kolonel betrokken bij de val van Srebrenica, red.) betaalde Defensie ook veel meer dan 25.000 euro voor hun verdediging.’

Onderzoek gestaakt

Vorige maand staakte justitie het onderzoek naar Kroons beweringen over Afghanistan omdat er ‘geen aanknopingspunten’ waren gevonden die de gebeurtenissen bevestigen of weerleggen. Daarmee werd het probleem weer verlegd naar Defensie, dat nu moet besluiten of Kroon wordt gestraft voor het te laat melden van de vermeende incidenten.

‘Er is telefonisch contact geweest tussen de minister en majoor Kroon, nadat het OM het onderzoek had stilgelegd’, laat een woordvoerder van het Ministerie van Defensie weten. ‘Na de vakantie staat er eind augustus een fysieke afspraak gepland. Over de inhoud van dat gesprek doen we geen mededelingen.’

Advocaat Knoops ziet de ontmoeting van Kroon met minister Bijleveld met vertrouwen tegemoet. ‘Voor zover ik weet gaat het om een afrondend gesprek en zullen er geen reprimandes voor majoor Kroon volgen.’

Hoe nu verder met oorlogsheld Marco Kroon?

Het pijnlijkste voor oorlogsheld Marco Kroon (47) is dat de twijfel hem voor altijd zal achtervolgen. Is hij een fantast? Lijdt hij aan een posttraumatisch stresssyndroom? Heeft hij het hele verhaal over zijn gijzeling in 2007 in Afghanistan verzonnen?

Reconstructie van Kroons missie, het incident en de twijfel: Marco Kroon ijsbeert zenuwachtig door de woonkamer van zijn safehouse in Kabul. Het is eind 2007, zijn missie in Afghanistan zit er bijna op. Maar Kroon heeft niet de rust om te gaan zitten in de luie stoelen die rond de open haard staan. De afgelopen vier maanden heeft hij leiding gegeven aan een gevaarlijke missie. 

Marco Kroon werd in mei 2009 door koningin Beatrix tot Ridder van de Militaire Willems-Orde geslagen. Hij kreeg de hoogste militaire onderscheiding voor heldhaftig optreden en leidinggeven als commandant van een peloton commando’s in Zuid-Afghanistan in het voorjaar van 2006. ‘Niet voor één enkele actie, maar voor zijn optreden als leider, als militair en als mens tijdens de hele missie’, aldus Beatrix destijds in een toespraak.