RES begon aanvankelijk als een alternatief betaalmiddel om lokale handelaars, kmo’s en zelfstandigen extra ondersteuning te bieden. Het principe: handelaars betalen elkaar niet meer in euro’s, maar in de fictieve munt RES. “Ze bepalen daarbij zelf de koers tegenover de euro. Zo kan je met een geprivilegieerde groep handelaars meer en betere zaken doen”, legt Ludwig Verduyn van de website DeRijksteBelgen toe. Alleen houdt zo’n systeem ook risico’s in. “Zo’n systeem blaast zichzelf ook op. De gunstige koers moet steeds hoger worden opgedreven. Bij RES vertaalde zich dat in de toetreding van de gewone consument tot het systeem.”

Bruiloft van Kana

Dat gebeurde in 2009, met de oprichting van RES Prepaid. Consumenten konden dan euro’s storten die op een herlaadbare prepaidkaart omgezet worden in RES-punten. Die kunnen ze uitgeven in zo’n 6.000 aangesloten handelszaken. “Bedoeling is dat je voor één euro anderhalve RES muntwaarde krijgt”, vervolgt Verduyn, terwijl één RES in de winkel toch één euro waard is. Een wonderbaarlijke geldvermenigvuldiging, zeg maar. “Een beetje zoals op de bruiloft van Kana. Dat kan dus niet.” En dus liep het mis. Want donderdag werd RES Prepaid failliet verklaard, en er is ook een onderzoek gestart. “Dat komt er na klachten van de Nationale Bank en de FOD Economie”, bevestigt parketwoordvoerster Sarah Callewaert. “Meer kan ik daar niet over zeggen.”

Hoe dan ook leven de 18.000 consumenten die zich tot het systeem lieten verleiden nu in onzekerheid. Waarom de Nationale Bank net nu heeft beslist de vergunning van RES Prepaid in te trekken, is nog niet bekend. Maar het leidde wel tot het faillissement ervan. Hoeveel geld er alles samen op al die kaarten stond, is niet bekend.

Geen onbesproken figuur

Er werd een onderzoek gestart na klachten van de Nationale Bank en de FOD Economie Sarah CALLEWAERT Parketwoordvoerder

Het is niet de eerste keer dat RES in opspraak komt. In 2005 ging er al eens een stuk van de groep failliet, in 2007 legde een Leuvense strafrechter de oprichter Walther Smets voorwaarden op om te mogen voortwerken. In 2013 werd Smets veroordeeld wegens het hacken van een concurrent en in juni vorig jaar werd de firma gedagvaard voor de Leuvense correctionele rechtbank. RES Prepaid ontsprong toen de dans. Maar dat blijkt dus slechts uitstel van executie.

Walther Smets is overigens geen onbesproken figuur. Toen de jonge Smets zijn droom om legerpiloot te worden zag uiteenspatten, opende hij een aantal studentencafés in Leuven. Met succes. “Ik hoefde alleen maar de centen te tellen, maar het gaf op een gegeven moment geen voldoening meer”, zei hij vier jaar geleden in een interview met ‘New Financial Magazine’ (NFM), in de veelzeggende rubriek ‘Crazy Ones’. Hij verkocht alles en startte een meubelzaak in duur Italiaans design. Een flop. Na drie jaar zat de dan 45-jarige vader van drie kinderen naar eigen zeggen op droog zaad.

Producten ruilen

Een dik jaar later ziet Smets een tv-reportage over een vrouw die in het arme Amazonegebied cosmeticaproducten verkoopt. Of beter, ‘ruilt’ voor eten, drinken en lokale producten, om zo toch een flink belegde boterham te kunnen verdienen. Hij was naar eigen zeggen zo onder de indruk dat hij - zo schrijft ‘NFM’ - “meteen naar boven liep, zijn vrouw enthousiast wakker schudde en sprak: ‘Schat, al onze problemen zijn opgelost. Ik ga iets doen en alles komt goed!’”

En zo leek het ook: luxueuze vakanties, maaltijden met kreeft, met de hele familie in drie zwarte Range Rovers op wintersport naar Club Med in het mondaine Val d’Isère, een oldtimer met gepersonaliseerde nummerplaat, exotische boottochtjes... De familie Smets hield graag grote sier, getuige de foto’s op ’s mans Facebookpagina. Foto’s die - toevallig of niet - vrijdagnamiddag plots verdwenen toen bekend werd dat het Leuvense parket in actie kwam na de klachten van de Nationale Bank en de FOD Economie. Walther Smets zelf beloofde vrijdag een geschreven toelichting, maar die was bij het ter perse gaan nog altijd niet binnen.