De Israëlische zangeres Eden Golan heeft haar lied Hurricane nog niet voor publiek kunnen zingen, maar haar optreden is nu al omstreden. Fans van het Songfestival pleiten al maanden voor uitsluiting van Israël. Daarnaast zijn artiesten als Joost Klein opgeroepen deze editie te boycotten.
Het heeft effect op ieder element van het Songfestival. Waar in voorgaande jaren een ontspannen, gezellige sfeer hing rond het muziekevenement, zijn overal in Malmö politieagenten, wegblokkades en extra beveiligingspunten. Boven de stad cirkelen constant helikopters en op de daken rond de Malmö Arena en de Eurovillage staan mannen met geweren.
In de hele stad hangen Palestijnse vlaggen aan balkons. En op posters van het Songfestival is met graffiti duidelijk gemaakt dat niet iedereen de deelname van Israël waardeert.
Volg dit onderwerp
Israël wordt niet geweigerd, maar Rusland wel
Op 7 oktober vorig jaar kwamen meer dan duizend mensen om bij een aanval van Hamas op Israël. De militante groepering drong binnen op Israëlisch grondgebied en doodde feestgangers op een festival, in kibboetsen en op straat. 252 mensen werden ontvoerd.
Israël voert sindsdien een oorlog tegen Hamas in de Gazastrook. Daarbij zijn inmiddels tienduizenden mensen omgekomen. De internationale druk op Israël om het geweld te stoppen neemt al maanden toe. Verschillende groepen hebben aan de European Broadcasting Union (EBU), de organisatie van het Songfestival, gevraagd Israël uit te sluiten van deelname, maar dat is niet gebeurd.
En dat terwijl Rusland na het binnenvallen van Oekraïne in februari 2022 wel al snel uit de competitie verbannen werd. Destijds riepen diverse deelnemende landen de EBU op Rusland niet toe te laten. Bij Israël is dat in elk geval niet in het openbaar gebeurd. En dus staat Golan donderdagavond "gewoon" op het podium.
October Rain werd geweigerd, net als Dance Forever
De deelname van Israël ging gepaard met meer problemen dan in voorgaande jaren. Het land wilde meedoen met het nummer October Rain, dat verwijst naar de aanval van 7 oktober. Maar de teksten daarvan werden als te politiek beschouwd. Israël moest daarom een ander liedje uitkiezen.
Ook Dance Forever werd daarna geweigerd. Het liedje zou duidelijke verwijzingen bevatten naar het Re'im-muziekfestival, waar op 7 oktober honderden doden vielen. Uiteindelijk is de keuze gevallen op Hurricane, een aangepaste versie van October Rain.
De twintigjarige Golan zegt trots te zijn dat zij "de stem van haar land mag zijn", maar haar tijd in Malmö is verre van zorgeloos. De zangeres wordt streng beveiligd en zou volgens diverse bronnen haar hotelkamer amper mogen verlaten. Vanwege een nationale herdenkingsdag ontbrak Golan tijdens de openingsceremonie. Ze is nog niet gezien in het perscentrum, waar artiesten in de week van het Songfestival regelmatig langskomen.
Meerdere demonstraties in Malmö verwacht op donderdag
Donderdagavond staat Golan, net als Joost Klein, in de tweede halve finale. 's Middags zullen zich buiten tienduizenden mensen verzamelen voor een demonstratie, verwacht de organisatie achter een van de protesten.
De politie van Malmö bereidt zich voor op een drukke dag. De naar verwachting grootste demonstratie loopt door de stad heen, maar op diverse plekken in de stad komen mensen bijeen om hun onvrede te uiten. Die demonstraties werken twee kanten op: er zijn ook mensen blij dat Israël meedoet.
Ook op het podium bleek dinsdagavond al dat het onmogelijk is de politiek helemaal buiten het Songfestival te houden. Waar de organisatie bij de inzending van Ierland nog een politiek statement uit het optreden wist te houden, opende de show wel met een steunbetuiging aan Palestijnse burgers.
De Zweedse zanger Eric Saade, die onderdeel was van de openingsact, droeg een kaffiya. Dat is een sjaal die gezien wordt als symbool voor Palestina. Saades vader is van Palestijnse afkomst.
'Mensen beslissen zelf wat ze doen'
Golan, die weinig interviews geeft, heeft tegen persbureau Reuters wel iets gezegd over de demonstraties en woede over de deelname van haar land. "Mensen beslissen zelf wat ze doen. Ze hebben het recht zich uit te spreken, maar ik focus op wat ik kan doen. En dat is een goed optreden neerzetten. En me concentreren op de goede dingen, de goede sfeer en de goede mensen."
Of we Israël terugzien in de finale is nog de vraag. De zangeres moet een van de tien tickets zien te bemachtigen. Dan zal ook blijken hoe spannend zaterdag wordt. Niet alleen voor de deelnemers, maar ook voor de organisatie.