Direct naar artikelinhoud
Italië

Wie is Giuseppe Conte, de onbekende nieuwe premier van Italië?

De nieuwe Italiaanse premier, Giuseppe Conte.Beeld AFP

Een grote onbekende, "zonder enig benul van politiek", moet de misschien wel vreemdste regeringscoalitie uit de Italiaanse geschiedenis gaan leiden.

"Wie is Giuseppe Conte?", was de kop die afgelopen maandag op vrijwel alle Italiaanse nieuwssites verscheen toen bekend werd dat deze onbekende advocaat waarschijnlijk de achtenvijftigste premier van Italië wordt. Want hoewel Conte (54) een imposant cv heeft, heeft hij tot op heden geen enkele politieke ervaring.

Of zoals de Italiaanse krant Corriere della Sera het omschreef: "hij heeft totaal geen benul van politiek".

Dat de premier van deze ‘Regering van Verandering’ geen politieke hoogvlieger zou worden, lag al een paar dagen in de lijn der verwachting. In Italië zijn onafhankelijke premiers vaker een middel om de lieve vrede te bewaren in een nieuwe regeringscoalitie, zeker als de lijsttrekkers in zo’n coalitie beiden beschikken over een groot ego. Omdat Conte bovendien geen lid is van een politieke partij, was hij waarschijnlijk een van de weinige kandidaten die zowel Lega-voorman Matteo Salvini als Luigi Di Maio van de Vijfsterrenbeweging als de bezorgde Italiaanse president Sergio Mattarella tevreden kon stellen.

Conte is straks de vijfde premier op rij die niet direct door het volk is gekozen, na Mario Monti, Enrico Letta, Matteo Renzi en Paolo Gentiloni

Als die laatste hem later deze week ook daadwerkelijk benoem​t​, wordt Conte daarmee de ​​compromispremier van Europa’s eerste volledig populistische regering. Waar de leden van beide coalitiepartijen bekendstaan als onvoorspelbaar, schreeuwerig en onervaren, gaat Conte nooit de deur uit zonder mancheteknopen en een pochet. Hij is een gematigd boegbeeld van een regering die op ramkoers richting Brussel vaart.

Hoogleraar privaatrecht

Conte werd geboren in Volturara Appula, een klein gehucht in het zuid-Italiaanse Puglia. Hij studeerde rechten in Rome, New York, Wenen, Cambridge, aan de Yale University, de Duquesne University én de Sorbonne. Hij is een veel publicerend hoogleraar privaatrecht, een succesvol cassatie- en bestuursrechtadvocaat, hij is lid van verscheidene Raden van Bestuur, van cultuurcommissies, adviescommissies en toezichtcommissies. Hij is gescheiden, heeft een zoon van 10 met wie hij soms naar AS Roma gaat en naast zijn profielfoto op WhatsApp citeert hij een drievoudig Olympisch hardloopkampioen: "every accomplishment starts with the decision to try".

Hoewel hij tot voor kort een onbekende was, klonk er maandag al wel kritiek op zijn aanstaande benoeming. Conte is straks namelijk de vijfde premier op rij die niet direct door het volk is gekozen, na Mario Monti, Enrico Letta, Matteo Renzi en Paolo Gentiloni. Daarmee blijft Silvio Berlusconi, deze maand precies tien jaar geleden, de laatste Italiaanse premier die tijdens de verkiezingen ook daadwerkelijk als lijsttrekker op een stembiljet stond.

Het maakt van Conte, aldus zijn critici, niet alleen een onervaren premier en een premier zonder politiek netwerk, maar ook een zonder electoraal mandaat. "Het is moeilijk je hem voor te stellen bij een G7-top of een vergadering in Brussel, met tegenover hem de Franse president of de Duitse Bondskanselier", schreef Corriere della Sera maandag. De werkelijke macht zal bij de vice-premiers Di Maio en Salvini komen te liggen, wat onderhandelen voor hem moeilijk maakt.

Overigens viel Conte’s naam al wel tijdens de afgelopen campagne. Voor de verkiezingen van 4 maart presenteerde de Vijfsterrenbeweging immers een hypothetische ministersploeg die zou gaan regeren, mocht de partij een absolute meerderheid behalen. Conte zou in dat scenario voorman worden van het niet bestaande ministerie van openbaar bestuur, de-bureaucratisering en meritocratie. Hij zei toen dat hij van oudsher links georiënteerd is, maar dat "die ideologische schema’s uit de 20ste eeuw niet langer van toepassing zijn".