Belgische staat veroordeeld voor overbevolking in gevangenissen
De Brusselse rechtbank van eerste aanleg heeft de Belgische staat veroordeeld wegens de overbevolking in de gevangenissen van Vorst en Sint-Gillis. Indien de staat deze situatie niet binnen de zes maanden herziet, dreigen dwangsommen. Het vonnis dateert van 9 januari.
In 2015 had de Orde van Franstalige en Duitstalige balies drie gerechtelijke stappen ondernomen tegen de overbevolking in de penitentiaire instellingen van Lantin, Vorst/Sint-Gillis en Bergen. Enkele (ex-)gedetineerden hadden zich bij die procedures aangesloten.
Een eerste vonnis, van de rechtbank van eerste aanleg in Luik, werd in oktober bekendgemaakt. De uitspraak erkende de verantwoordelijkheid van de Belgische staat inzake de overbevolking in de gevangenissen en veroordeelde de staat tot het nemen van “passende maatregelen”.
De uitspraak van de Brusselse rechter is strenger dan die van de Luikse rechtbank, aangezien aan de staat dwangsommen worden opgelegd indien het probleem niet wordt aangepakt.
‘Deze hardnekkige kwaadwilligheid om zich buiten de wet te stellen is onaanvaardbaar in een rechtstaat’
“Hoe lang nog en waarom volhardt de Belgische staat, ondanks meerdere veroordelingen, in het niet nemen van de nodige maatregelen. Gisteren Lantin, vandaag Sint-Gillis dat gemiddeld plaats biedt aan 850 gedetineerden tegenover een capaciteit van maximum 549 personen. Deze hardnekkige kwaadwilligheid om zich buiten de wet te stellen is onaanvaardbaar in een rechtstaat”, zegt Jean-Pierre Buyle van Avocats.be.
Opnieuw opgelopen
Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens heeft België al meerdere malen veroordeeld voor de materiële omstandigheden waarin de gevangenen verblijven. “Hoewel de overbevolking in de gevangenissen de voorbije jaren globaal gezien is afgenomen in België, blijft de situatie in sommige gevangenissen onacceptabel”, stelt de Orde van Franstalige en Duitstalige balies. Uit recente cijfers van justitieminister Koen Geens (CD&V) bleek dat het aantal gedetineerden in de Belgische gevangenissen op 27 december opnieuw was opgelopen tot 10.305. Dat komt neer op een overbevolking van ongeveer 11 procent.
Geens laat de precieze inhoud en de gevolgen van het vonnis door zijn diensten analyseren, zo reageert de minister in een persmededeling. Hij wijst er intussen op dat de regering de voorbije jaren verscheidene maatregelen heeft genomen om de overbevolking tegen te gaan. Zoals met de uitstroom van geïnterneerde personen en met de effectieve terugwijzing van veroordeelden zonder verblijfsrecht.
Vertraging
Waar de gemiddelde dagelijkse bevolking in 2014 nog 11.578 gedetineerden bedroeg, met pieken tot bijna 12.000, is dit cijfer teruggedrongen tot 10.208 op vandaag, klinkt het.
Ten slotte betreurt Geens de vertragingen bij de bouw van nieuwe gevangenissen als gevolg van verschillende gerechtelijke procedures. Zo had de nieuwe gevangenis van Haren bijvoorbeeld al in 2016 gedetineerden moeten ontvangen, maar pas de voorbije maanden zijn de werkzaamheden er aangevat. De vertraging had tot gevolg dat de helft van de gevangenis van Vorst moest worden gesloten om veiligheidsredenen zodat een stuk van die populatie naar Sint-Gillis moest worden overgeheveld.