Europa zet wegwerpplastic bij het grofvuil: verbod op wattenstaafjes, bestek, rietjes en roerstaafjes
De Europese Commissie doet wegwerpplastic in de ban. Plastic rietjes, bestek, bordjes, roer- en ballonstaafjes worden verboden, voor andere plastic producten voor eenmalig gebruik komen beperkingen. Het wetsvoorstel moet de steeds dikkere plasticsoep tegengaan.
De plannen treffen de tien meest gevonden soorten plasticafval op de Europese stranden. Ook voor visnetten, die vaak op de bodem van de zee belanden, komen er beperkende maatregelen. Deze producten zijn volgens de Commissie nu goed voor 70 procent van de zeevervuiling.
Lees ook:
Geen schroefdop, maar ‘lastige’ klikdop voor plastic flesjes: "Iemand zal de kosten moeten dragen"
"We kunnen niet accepteren dat er in 2050 meer plastic dan vis in de oceanen zit", liet Europees Commissaris Frans Timmermans zondagavond via de Duitse tv-zender ZDF weten. Timmermans (Betere Regelgeving) en zijn collega Jyrki Katainen (Groei) presenteren vandaag het wetsvoorstel.
De vervuiling van zeeën en oceanen met plastic neemt hand over hand toe, concludeert de Europese Commissie. Plasticresten worden aangetroffen in vissen, schelpdieren, zeehonden, schildpadden, walvissen en vogels, waarmee ze ook in het voedsel voor de mens belanden. Een gevaar voor dier en mens, concludeert Europa, want plastic is vaak schadelijk en giftig.
'Een rietje maken kost een paar seconden maar het duurt vijfhonderd jaar eer het is afgebroken'
Daarnaast is het slecht voor de economie omdat grondstoffen worden verspild. De Commissie verwacht dat haar plan bedrijven aanzet tot het vinden van duurzame alternatieven en bewuster gebruik van plastic.
Wattenstaafjes
De Commissie kiest voor een absoluut verbod op de plastic wattenstaafjes, bestek, rietjes en roerstaafjes omdat hiervoor duurzame alternatieven bestaan. "Een rietje maken kost een paar seconden, je gebruikt het misschien vijf minuten maar het duurt vijfhonderd jaar eer het is afgebroken", aldus Timmermans bij de ZDF. "Nu mijn kinderen dit weten, willen ze geen plastic rietjes meer."
Het gebruik van etensbakjes door de afhaalchinees, traiteurs, snackbars en fastfoodketens, moet ‘substantieel’ worden teruggedrongen. Datzelfde geldt voor plastic bekers. De Commissie vult ‘substantieel’ vooralsnog niet in met een hard percentage. Plastic flessen moeten in 2025 voor 90 procent worden ingezameld, onder meer door statiegeldheffingen. In ons land wil Vlaams minister van Omgeving Joke Schauvliege (CD&V) statiegeld voor blikjes en plastic flessen invoeren, maar coalitiepartners Open Vld en N-VA zijn niet gewonnen voor het idee.
Als het aan de Europese Commissie ligt, betalen de producenten van plastic etensbakjes, flessen, bekers, babydoekjes en ballonnen straks de kosten van het opruimen en verwerken van hun afval. Ook de fabrikanten van filtersigaretten moeten dat doen, filters bevatten plastic en vervuilen stranden en zeeën. De fabrikanten worden belast voor de hoeveelheid producten die ze op de markt brengen.
De producenten van plastic etensbakjes, flessen, bekers, babydoekjes en ballonnen betalen straks de kosten van het opruimen en verwerken van hun afval
Verder moeten etiketten en campagnes de consument helpen duurzamer producten te kiezen en plastic spullen in de juiste afvalbak te stoppen. Om de massale hoeveelheid plastic dopjes op stranden en in zeeën terug te dringen, worden fabrikanten verplicht de flessen zo te ontwerpen dat de sluiting niet losraakt. Vissers worden aangemoedigd hun oude netten naar de havens te brengen.
Eerder legde de EU het gebruik van plastic zakjes al aan banden. Verschillende lidstaten hebben sindsdien verdergaande maatregelen genomen, maar de Commissie acht het tijd voor Europese bindende regels om het plasticafval in zeeën aan te pakken.