In de kooi zag ik de vriendelijk ogende wasbeer die mijn koffie had uitgedrold
Daan Heerma van Voss is een Nederlandse schrijver.
Daar kwam ik. Daas van de hitte zigzagde ik van het ene reepje schaduw naar het volgende, weg van het paleis van de sultan van Yogyakarta. Dat paleis, hoe mooi ook, met zijn monumentale kamers, zijn nauwe gangetjes, en zijn jaloersmakende salons, was niet mijn bestemming. Ergens in de buurt moest het zijn.
Zweetdruppels drukten mijn gehoorgang dicht, mijn ogen traanden. Ik voelde mijn linnen Dries Van Noten-broek, al stoffig aan de pijpen, uitzetten met de rest van mijn lichaam. Ik moet er hebben uitgezien als een koloniaal op de vlucht. Maar ik vluchtte niet. Ik zocht.
Een paar minuten later zag ik dan eindelijk het bordje waar het mij om te doen was: kopi luwak. Ik stommelde een houten hut binnen. Een Indonesiër met een zeer incompleet gebit maande me te gaan zitten. Hij vroeg me of ik een kopje koffie wilde. Ja!, riep ik uit.
Ik dacht: als ik die koffie drink, ben ik Jack Nicholson. Ik wist toen niet dat de kopi luwak 200 tot 600 dollar per kilo kost
De kopi luwak, oftewel luwak-koffie, staat bekend als de beste koffie ter wereld. Maar meer nog dan de trofeeën waarmee de koffie is bekroond, is de kopi luwak berucht wegens het productieproces. De luwak is een wasbeerachtig zoogdier, dat leeft in Indonesië, de Filipijnen en Vietnam. De luwak eet graag rode koffiebessen. Zijn maag verteert het vruchtvlees, maar laat de pit intact. Doordat de pit in de maag wordt blootgesteld aan allerlei zuren en enzymen, krijgt hij een unieke smaak. Maar dat is niet het enige voordeel: de koffie schijnt maagklachten te verdrijven, te zorgen voor levenslust en balans, dat werk. Ja, goed, de luwak kakt de bonen dus uit, en koffieboeren gaan op zoek naar zijn waardevolle keutels.
Ik leerde de koffie kennen door een film, The Bucket List, waarin Jack Nicholson een rijke klootzak is die er op zijn sterfbed toch nog het beste van wil maken. Hij stelt een lijst op van ervaringen die hij wil beleven voor hij de bucket kickt, oftewel de pijp aan Maarten geeft. Een daarvan is de kopi luwak. Jack drinkt, gelooft niet wat hij proeft, voelt zich herboren, et cetera. Ik zag die film en dacht: als ik die koffie drink, ben ik Jack Nicholson. Ik wist toen niet dat de kopi 200 tot 600 dollar per kilo kost.
En nu was ik in Indonesië, op Java, in Yogyakarta, waar een van de weinige gecertificeerde kopi luwak-makers gevestigd was. Hier, in dit hutje, maakte men de wasbeerkoffie. Ja!, dus, ja!, doe maar een kopje.
Oprah of The Bucket List?, vroeg de man geroutineerd. Kennelijk had Oprah Winfrey ook een uitzending aan de koffie besteed. The Bucket List, prevelde ik, ietwat beschaamd.
We keken elkaar langdurig aan, als gelijken, als twee wezens die gevangen waren in dezelfde farce, hij de gevangene, ik de dwaas
De magische koffie werd voor me neergezet. Een eerste slok, een tinteling op mijn lippen, die een seconde gevoelloos werden. De koffie was heel eventjes bitter, daarna vooral zacht, en een beetje fruitig. (Mijn God, ik begon te klinken als zo’n hipster-koffiegoeroe, die verheerlijkend praat over de boon.) Ik weet niet of het kwam door de koffie of door de euforie dat ik mijn heilige graal gevonden had, maar ineens voelde ik me kiplekker, vitaal, potent. Ik kocht een maandsalaris aan wasbeerkoffie en stapte trots naar buiten. Ik had getriomfeerd!
Toen zag ik, een paar meter van me vandaan, een kooi hangen. In die kooi, omringd door koffiebesschillen, een luwak, die spitssnuitige, vriendelijk ogende wasbeer die mijn koffie had uitgedrold. Hij richtte zijn kop op. Gelaten, wijze ogen. We keken elkaar langdurig aan, als gelijken, als twee wezens die gevangen waren in dezelfde farce, hij de gevangene, ik de dwaas. Daar ging ik, met gebogen hoofd, in mijn handen twee tasjes peperdure wasbeerkak.
We keken elkaar langdurig aan, als gelijken, als twee wezens gevangen in dezelfde farce