Vakbonden, onderwijskoepels en de minister: vandaag heeft iedereen gewonnen

Eerlijk? Zo opzienbarend is het onderzoek naar de werklast van de Vlaamse leerkrachten eigenlijk niet. Voltijdse leraren zijn tussen 41 en 49 uur per week aan de slag. Aan het eindeloze gejeremieer over de zwaarte van het beroep kan zo een einde komen. Leerkrachten werken door de band genomen hard. Op het vlak van gewerkte uren lijken zij – verrassing – wel op mensen met een drukke baan in de privésector.

Het klinkt misschien cru, maar eigenlijk wisten we dit al. Uit verschillende eerdere onderzoeken, onder meer van de OESO en het Leuvense onderzoeksinstituut HIVA, kwam eenzelfde beeld naar voren. De verdienste van het nieuwe onderzoek schuilt niet zozeer in de cijfers zelf. De studie kwam er nadat in maart vorig jaar de besprekingen tussen de sociale partners, de onderwijskoepels en de overheid over een pact dat de lerarenloopbaan aantrekkelijker moet maken, afsprongen. Om gezichtsverlies te voorkomen en toekomstige discussies te sturen, moest de werklast van de leerkracht in kaart worden gebracht.

Vandaag heeft iedereen gewonnen. De vakbonden en onderwijskoepels kunnen wijzen op de vele gewerkte uren en, elk met hun eigen accenten, extra geld vragen. Minister van Onderwijs Hilde Crevits (CD&V), die al enkele maatregelen nam om leerkrachten meer werkzekerheid te bieden, kan nadrukkelijker aan de mouwen van haar collega's in de Vlaamse Regering trekken. Gerichte investeringen in het basisonderwijs, waar leerkrachten meer tijd kwijt zijn aan administratie, kunnen (en moeten) er op die manier snel komen.

Toch mag het daar niet bij blijven. Vaak worden regeringen en ministers op hun 'verpletterende verantwoordelijkheid' gewezen. Soms met te veel gevoel voor overdrijving. In dit geval kunnen de alarmbellen niet luid genoeg klinken.

Vanaf 2019 heeft Vlaanderen elk jaar opnieuw nood aan 5.000 tot 7.000 extra leerkrachten. Allerlei evoluties komen samen: een kwart tot bijna de helft van de startende leerkrachten stopt binnen de eerste vijf jaar. Tegelijk stijgt het aantal leerlingen, gaan meer leerkrachten met pensioen en kiezen minder studenten voor de lerarenopleiding. 

Het uitblijven van een loopbaanpact is, hoe complex het dossier ook is, een van de grootste smetten op het blazoen van deze én de vorige Vlaamse regering. Na de verkiezingen moeten de regeringspartijen vaart maken. Wie daar niet van overtuigd is, hoeft maar naar Nederland te kijken. Scholen gaan er in felle concurrentie en proberen elkaar met hogere lonen te overtroeven. Het tekort aan leerkrachten is zo nijpend dat stagiairs alleen voor de klas worden gezet. De gemeente Amsterdam schakelt zelfs ambtenaren in. 

Zulke noodgrepen kunnen onze leerlingen missen als kiespijn. Wie terecht de mond vol heeft over de dalende kwaliteit van ons onderwijs mag niet langer zwijgen over het lerarenberoep. Ze gaan hand in hand.