Donald Trump herinnert ons eraan dat de tegenstelling tussen politiek en ethiek vals is
Bart Eeckhout is opiniërend hoofdredacteur bij De Morgen.
In september 1944, na de bevrijding van Antwerpen, werden collaborateurs zonder proces in lege kooien in de Zoo vastgezet. Zelfs in het licht van de onmetelijke oorlogsgruwel die aan die volksrepressie voorafging, blijft de conclusie dat voor een democratische rechtsstaat onmenselijkheid en ontmenselijking nooit het goede antwoord zijn.
Het verbaast dan ook dat sommige politici hier en nu, en met name ook zij die de vaderlandse geschiedenis goed zouden moeten kennen, plots de mond vol meel hebben als hen om een oordeel gevraagd wordt over het besluit van de regering-Trump om migrantenkinderen aan de grens van hun ouders te scheiden en op te sluiten. Je kooit geen kinderen, en al helemaal niet nadat je ze uit hun familieverband weggerukt hebt. Blijkbaar heeft zelfs president Trump dat nu enigszins ingezien. Het is toch al dat.
Dit is geen verhaal van mitsen en maren. De Verenigde Staten zijn een voorname bondgenoot, baken van het vrije westen. Die status komt met een verplichting, ook voor ons. Je kunt niet lopen roepen over je superieure waarden en tegelijk de ogen zogenaamd genuanceerd sluiten voor deze grove schending van de kinderrechten in de eigen achtertuin.
De kwestie is: als je een muur rond Europa bouwt, ben je dan ook bereid schutters in de wachttorens te plaatsen? De Salvini’s van deze wereld vast wel
Het is modieus om in het migratiedebat bestuurlijke en morele argumenten tegen elkaar af te zetten. De onderliggende gedachte is dat wie zich beroept op de ethiek naïef en sentimenteel is, of anders zijn vermeende superioriteit arrogant als een ‘deugdpronker’ tentoonspreidt. Donald Trump herinnert ons eraan dat de tegenstelling tussen politiek en ethiek vals is. Beleid zonder moreel kompas doet de wereld snel het noorden verliezen.
De kwestie is ook dichter bij huis van belang. De Europese Unie staat op het punt te bevallen van een nieuwe migratiepolitiek. Haar plan voorziet in opvangcentra en een centralisering van asielaanvragen buiten de EU-grenzen. Zeker, dat biedt mogelijkheden om de moordende mensenhandel over zee af te remmen. Mogelijk kan het ook de brede ongerustheid temperen bij burgers, weliswaar veeleer opgepookt door politiek gestook dan door een feitelijke instroomcrisis.
Spelregels
Veel vragen blijven overeind. Welke staat zal bereid zijn een deel van zijn land te verpanden voor een EU-kampement en voor welke prijs? Welke spelregels zullen gelden: de onze of die van, pakweg, Libische huurlingen?
Ook hier kan de ethiek niet tussen haakjes geplaatst worden. Geen detail, nu de Italiaanse binnenlandminister Matteo Salvini bewijst dat extreemrechts tuig ook na beëdiging gewoon extreemrechts tuig blijft. Net als Trump herinnert Salvini ons eraan dat wie fysieke grenzen bewaakt juist goed naar zijn eigen morele grenzen moet kijken.
De kwestie is: als je een muur rond Europa bouwt, ben je dan ook bereid schutters in de wachttorens te plaatsen? De Salvini’s van deze wereld vast wel.
En wij? De vraag is vooralsnog hypothetisch. Dat kan rap veranderen.
Lees ook
Geselecteerd door de redactie
