‘Dat mijn boek op Stephen Kings nachtkastje heeft gelegen, vind ik nog steeds onvoorstelbaar’

Dat hij het tweedeboeksyndroom pas voelde bij het schrijven van zijn nieuwe thriller Echo, vertelt Thomas Olde Heuvelt vanuit zijn huis in de Nijmeegse bossen. Het verhaal over obsessie, bezetenheid en een vervloekte bergtop in Zwitserland is nochtans zijn zesde roman. De jonge auteur had al vijf boeken geschreven voor een kleine schare trouwe fans in Nederland en België toen hij met een kortverhaal een Hugo Award won, zijn thriller HEX naar een Amerikaanse setting vertaalde en Stephen King plots tweette dat hij het heksenverhaal ‘briljant en volstrekt origineel’ vond.

Thomas Olde Heuvelt: “Mijn Britse uitgever is ook de uitgever van Stephen King in Engeland. Af en toe sturen ze hem een boek waarvan ze denken dat het wel in zijn kraam zal passen, in de hoop dat hij er iets over zal zeggen. Zo hadden ze hem recent nog een bovennatuurlijke thriller gestuurd waarvan ze dachten dat hij hem heel goed zou vinden, maar toen de publicatiedatum naderde, hadden ze nog niets van hem gehoord. Toen ze vroegen of hij het al gelezen had, kregen ze een heel kort mailtje terug: ‘Yes, I’ve read it.’”

Zo had jouw internationale carrière dus ook kunnen eindigen.

Olde Heuvelt: “Precies! (lacht) Alleen al het idee dat mijn boek op Kings nachtkastje heeft gelegen, vind ik nog steeds onvoorstelbaar. Mijn eigen jeugdheld heeft mijn boek een heel groot nieuw publiek opgeleverd. De verkoop begon ook in Nederland pas daarna echt goed te lopen. Ik had eerst die buitenlandse doorbraak nodig.”

Halen we in de Lage Landen te snel onze neus op voor thrillers?

Olde Heuvelt: “In Nederland is het thrillergenre sinds de jaren 80 heel populair geworden, maar mijn boeken hebben dat bovennatuurlijke laagje en dat zit helemaal niet in de Nederlandstalige traditie. Misschien zijn we daar van origine te nuchter in. Hoewel, strikt genomen is De ontdekking van de hemel van Harry Mulisch ook fantasy natuurlijk.”

En intussen ben jij de succesvolste thrillerauteur van de Lage Landen.

Olde Heuvelt: “In dit genre, met die bovennatuurlijke elementen, wel, ja. Daar is ook weinig concurrentie. Maar dat een boek zo internationaal gaat, is zelfs vrij uniek als je het breder trekt. In Nederland had je Herman Koch met Het diner, maar verder zijn er inderdaad niet zoveel.

“Het komt ook deels door allerlei bioscoophits en dankzij Netflix en HBO die het genre meer mainstream maakten met series als Stranger Things, en vooral ook Game of Thrones, naar de boeken van George R.R. Martin.”

Klopt het dat George R.R. Martin je van je writer’s block af heeft geholpen?

Olde Heuvelt: “HEX was mijn vijfde boek. Daarvoor schreef ik altijd voor een vrij bescheiden publiek. Ik had er veel plezier in en ik schreef vrij snel. HEX was in vijf maanden klaar. Maar bij het schrijven van Echo voelde ik voor het eerst druk en onzekerheid. Kan ik het nog wel? Om met die druk te leren omgaan, heb ik inderdaad met mensen gepraat die al iets verder staan in hun carrière.”

Met George R.R. Martin dus.

Olde Heuvelt: “Ik had hem al een paar keer ontmoet op conventies en toen ik op tournee was in Amerika nodigde hij me uit om mijn boek te presenteren in zijn bioscoop in Santa Fe. Toen we daarna op een feestje in het door hem gesponsorde museum Meow Wolf samen op zijn laserharp aan het tokkelen waren, heeft hij me aangeraden om weer te gaan schrijven zoals ik het vroeger deed, gewoon voor mezelf. Door de druk was ik het plezier wat kwijtgeraakt en horen dat het ook voor hem de enige manier was om met de druk om te gaan, heeft me wel geholpen.”

Het lijkt soms alsof je de literaire lotto gewonnen hebt, maar je internationale succes is ook het resultaat van hard werken.

Olde Heuvelt: “Ik wil het hoogste bereiken en daar wil ik alles voor doen. Dat kost heel veel tijd, en in het begin ook heel veel geld. Ik kwam er op een gegeven moment achter dat de dingen niet vanzelf gaan als schrijver. Je boek ligt niet automatisch overal in de winkel. Je krijgt niet zomaar alle media-aandacht die je zoekt. Dus dacht ik: dan doe ik het zelf wel. Ik heb jarenlang geïnvesteerd in heel uitgebreid en intensief contact met de lezersschare die ik had vergaard. Meestal via conventies.

“Op een gegeven moment wilde ik de grens over en heb ik zelf kort werk laten vertalen. Ik ging naar de Verenigde Staten en Groot-Brittanië om daar evenementen te bezoeken en uitgevers te ontmoeten. Toen won ik die Hugo Award en heb ik via Jeff VanderMeer, van de Southern Reach-trilogie, een uitstekend literair agente gevonden. Zij heeft HEX heel goed weten te verkopen.”

In hoeveel landen wordt je werk intussen uitgegeven?

Olde Heuvelt: “Een 28-tal? Echt bizar. Ik weet nog dat ik halverwege de jaren 90 als 11-jarig jongetje in een boekhandel naar de romans van Stephen King stond te kijken en me plechtig voornam dat ik later ook met mijn eigen boeken de hele wereld zou bereizen. Toch blijft het waanzinnig hoe dat met HEX is verlopen. Vorig jaar ben ik op tournee geweest naar Brazilië en daar ontmoette ik mensen met tatoeages van de heks uit het boek. Dat soort dingen.”

Je uitgever sprak over rijen gillende fans.

Olde Heuvelt: (lacht) “Het verschilt van land tot land. De Chinezen zijn heel bedeesd, terwijl de Brazilianen allemaal willen knuffelen. In 2016 was ik op tournee in Amerika. Toen heb ik in zes weken tijd 36 steden bezocht. Dat ging van kleine boekhandels tot de San Diego Comic-Con, waar duizenden fans naartoe gaan. Elke keer weer vraag ik me af of er wel mensen zullen staan wachten op een jongen uit Nederland. Het blijft een heel rare gewaarwording.”

Word je door het intense contact en de directe feedback ook een andere schrijver?

Olde Heuvelt: “Zolang een verhaal niet in iemands verbeelding tot leven komt, blijven het woorden op papier. Ik schrijf dus zeker met lezers in gedachten, maar ik hou niet per se rekening met wat het publiek wil of niet wil. Het liefdesverhaal in Echo is er één tussen Sam en Nick, twee jongens, terwijl het boek verder niet over gay issues gaat. Dat ligt in Rusland of Turkije, waar HEX ook verschenen is, wellicht iets moeilijker. Moet ik het daarom laten? Ik vind van niet.”

Is er in de literatuur niet sowieso een tekort aan onproblematische homoseksuele relaties? Het relatieprobleem in Echo is niet zozeer dat het twee mannen zijn, maar dat één van hen bezeten is door een berg.

Olde Heuvelt: “En dat hij gruwelijk verminkt raakt… Maar, inderdaad, je ziet dat nooit in populaire fictie, hoewel er ontzettend veel vraag naar is.

“Ik ben benieuwd naar hoe mensen erop zullen reageren, en of het boek hetzelfde sneeuwbaleffect zal hebben als HEX had, maar tot nu toe krijg ik alleen maar positieve reacties. Ik maak me er dus niet zoveel zorgen over. Echo is een universeel liefdesverhaal, met vragen die elk verliefd koppel zich stelt: ‘Zul je nog van me houden als ik gruwelijk verminkt raak?’ Nare morele dilemma’s.”

Als straks pakweg de Chinese markt erdoor op slot gaat, pas je dan een personage aan? Wordt Sam dan een Samantha?

Olde Heuvelt: “China is sowieso een interessant geval. Toen ik vorig jaar landde in Peking, vertelde mijn Chinese uitgever me dat ze HEX voor een deel hebben moeten censureren. Toen ik dat hoorde was het al gepubliceerd, hè.

“Ik ben heel benieuwd of Echo wél zal mogen en of ik de vraag zal krijgen om van Sam een vrouw te maken. Ik denk niet dat het zou werken.”

Wat geef je op door te weigeren? Hoe groot is je verkoop daar?

Olde Heuvelt: “Ik heb geen idee. Toen ik daar op bezoek was en HEX net uit was, hadden ze 40 à 50.000 exemplaren gedrukt, maar er zijn inmiddels al herdrukken geweest.”

Cijfers waar de gemiddelde schrijver alleen maar van kan dromen.

Olde Heuvelt: “Absoluut, het is een groot publiek en een opkomende markt. Maar moet ik het daarvoor echt veranderen?”

Welnee, jij bent toch binnen voor het leven, niet?

Olde Heuvelt: “Dat durf ik niet te zeggen, ik ben natuurlijk nog vrij jong (lacht). Ik heb wel de luxe dat ik er op dit moment goed van kan leven. HEX is onlangs nog doorverkocht aan Vietnam en Taiwan. Bulgarije komt er nog aan en de Spaanstalige landen volgen nog. En dan komt er ook nog een televisieserie aan. Het blijft maar doorgaan. Afwachten of Echo ook de wereld zal rondgaan.”

©Humo