Moeten ook wij plastic rietjes, roerstokjes en wattenstaafjes verbieden?
Het Verenigd Koninkrijk wil een verbod op plastic rietjes, roerstokjes en wattenstaafjes en toont zich opnieuw een voorloper in de strijd tegen wegwerpplastics. De positie van Vlaanderen lijkt eerder de grijze middenmoot.
"Een van de grootste milieu-uitdagingen in de wereld", onderschrijft Theresa May het gekende probleem van plasticafval. Naast de verplichte heffing van 5 pence (6 eurocent) op plastic wegwerpzakjes (oktober 2015) en het uitrollen van een verbod op microplastics (2018) wil de Britse premier nu nog verder gaan. In het vizier: rietjes, roerstokjes en wattenstaafjes waarin plastic verwerkt is.
May wil een verbod dat al vanaf volgend jaar zou worden uitgerold, en wil vandaag op de Commonwealth-top in Londen ook de andere lidstaten overtuigen van die visie. Ze wijst daarmee naar de "grote diversiteit aan wildlife, leefmilieus en kustlijnen" in de Commonwealth, een organisatie die de meeste voormalige Britse kolonies en mandaatgebieden verenigt.
Plastic ban
Volgens een rapport worden in het VK alleen al jaarlijks 8,5 miljard plastic rietjes weggegooid, een grote bijdrage aan de plastic soep die onze oceanen dreigen te worden. De VN trok enkele maanden geleden aan de alarmbel: "Als we niets doen, zit er tegen 2050 meer plastic dan vis in onze zeeën." Ook de Europese Commissie toonde zich in januari een voorstander van een strenger beleid voor wegwerpplastics.
'De plastic ban door China drukt ons met de neus op de feiten, maar er is meer aan de hand. Het draagvlak voor deze problematiek is vergroot'
Momenteel zijn de Europese strategische plannen rond wegwerpplastics en recyclage beperkt tot een vrijwillig engagement. "De Commissie bekijkt momenteel welke wetgevende initiatieven er kunnen komen vanuit Europa", zegt Olivier Beys, die bij Bond Beter Leefmilieu het thema circulaire economie opvolgt. "En die zullen er veel sneller dan verwacht komen."
De charge valt deels te verklaren door de 'plastic ban' die China invoerde begin dit jaar, waardoor Europa zijn afval niet meer kan exporteren. "Dat drukt ons inderdaad met de neus op de feiten, maar er is meer aan de hand. Recyclage wordt nu als een opportuniteit bekeken om waardevolle grondstoffen hier te houden, en er is een groter draagvlak voor de problematiek van plasticafval."
Achterhoedegevecht
Voorlopig kan lokaal beleid dus wel een groot verschil maken en dan valt op: Vlaanderen hinkt een beetje achterop. Een verbod op plastic zakjes voor eenmalig gebruik, zoals in Wallonië en Brussel werd ingevoerd, komt er voorlopig niet. En terwijl Brussels minister van Leefmilieu Céline Fremault (CDH) een verbod op rietjes onderzoekt, blijft het bij haar Vlaamse collega Joke Schauvliege (CD&V) opvallend stil.
Wat betreft microplastics geldt dezelfde constatatie. Federaal minister van Leefmilieu Marie Christine Marghem (MR) tekende een sectorakkoord met de cosmeticasector om de kleine plastic deeltjes tegen 2020 volledig te vervangen in cosmetica en mondproducten. In het VK is dat nu al het geval.
'Het is niet dat we een slechte leerling zijn, maar we zijn geen voorloper meer zoals tien jaar geleden'
"Het is niet dat we een slechte leerling zijn, maar we zijn geen voorloper meer zoals tien jaar geleden. We laten ons soms een beetje in slaap wiegen: we recycleren toch goed?", zegt Beys, die waarschuwt dat bepaalde plastics verbieden niet alle problemen van de baan helpt. "De totale hoeveelheid aan huishoudelijke verpakkingen blijft alleen maar stijgen. Zonder nieuwe mentaliteit blijft dit een achterhoedegevecht."
Lees ook
Geselecteerd door de redactie
