Besparen op zorg kan best, zonder verlies van kwaliteit, zegt zorgverzekeraar VGZ
Op de gezondheidszorg kan nog veel worden bespaard zonder dat de kwaliteit daalt. Zowel door ziekenhuizen als door huisartsen kan efficiënter en patiëntvriendelijker worden gewerkt. Kabinet en Tweede Kamer zouden zich daarom niet moeten neerleggen bij de nu geraamde stijging van de zorgkosten met ruim 2 miljard euro per jaar en de daardoor almaar stijgende premie van de ziektekostenverzekering. Sterker, de uitgaven en de premie kunnen dalen.
Dit betoogt oud-minister van Volksgezondheid Ab Klink, tegenwoordig directielid van zorgverzekeraar VGZ. Hij krijgt vandaag in de Volkskrant bijval van artsen en bestuurders van diverse ziekenhuizen en van concurrent-zorgverzekeraar Menzis.
Vandaag presenteert VGZ, in grootte de tweede zorgverzekeraar, het jaarverslag over 2017 met een eigenzinnige visie. De zorgverzekeraar verwacht dat de uitgaven voor de zorgverzekering tot 2021 vier procent, 1,6 miljard euro kunnen dalen. De premie kan dan volgen.
Dat staat haaks op de aankondiging van twee grote concurrenten, CZ en Achmea, die voorzien dat de premie voor de zorgverzekering volgend jaar zal stijgen. Over de hele linie verwacht het Centraal Planbureau voor de zorgverzekering tot 2021 een kostenstijging met 20 procent, van 41 miljard euro in 2017 naar 50 miljard in 2021. Het kabinet volgt die raming, al hoopt het de groei wat af te remmen door middel van afspraken met artsen en instellingen.
VGZ claimt dat er nog veel lucht in de zorg zit. De zorgverzekeraar heeft al met elf ziekenhuizen en drie instellingen in de geestelijke gezondheidszorg contracten voor de komende vijf jaar afgesloten waarin hun omzet geleidelijk daalt. ‘Hoe dat gaat, laten we aan de artsen over’, aldus Klink, ‘Zij hebben het beste zicht op kwaliteit. De verzekeraar heeft dat niet, maar kan wel de goede voorbeelden meenemen in de contracten met anderen. Dit doen we al enkele jaren. Voorop staat dat de zorg beter wordt.’
Als voorbeeld noemt Klink de plaatsing van ‘zeer ervaren artsen’ op de spoedeisende hulp. ‘Door hun ervaring verwijzen ze minder door, wordt er minder onnodig duur onderzoek gedaan en worden minder medicijnen voorgeschreven. Ander voorbeeld: na een hartoperatie komen patiënten heel vaak terug in het ziekenhuis voor controle, maar ook bij de huisarts. Dat is onnodig belastend en tijdrovend voor de patiënt terwijl het lang niet altijd nodig is. Het zijn vaak handshake-rekeningen die het ziekenhuis daarvoor schrijft. Zo zijn er honderden ideeën en initiatieven van artsen zelf.’
Zulke contracten wil VGZ de komende tijd ook afsluiten met andere ziekenhuizen, met instellingen voor verpleging en verzorging, met fysiotherapeuten en tandartsen. Daar profiteren ook andere verzekeraars van, verwacht Klink. ‘Een ziekenhuis sluit niet met ons een contract af waarin betere, passende zorg vooropstaat en met een andere verzekeraar een heel ander contract. Bij de programma’s nemen andere verzekeraars de goede dingen over.’
Lees verder onder de grafiek
Zorgverzekeraar CZ, iets kleiner dan VGZ, is sceptisch over Klinks optimisme. ‘Wij sluiten ook contracten zoals Klink die noemt. Maar een daling van de zorgkosten? We hopen het ook, maar dat zien wij nog niet gebeuren, al is het maar door de vergrijzing.’ Zorgverzekeraar Zilveren Kruis laat namens het grootste zorgverzekeringsconcern Achmea weten ‘geen behoefte te hebben te reageren’.
De Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) acht een daling van de zorgkosten ‘wensdenken’. ‘Wij zijn niet tegen zorg efficiënter of anders organiseren. Dat kost tijd en geld. Maar steeds meer patiënten hebben steeds complexer zorg nodig. Dat blijft duur’, aldus NVZ-voorzitter Yvonne van Rooy. De lobby van zorgverzekeraars, ZN, wil zich niet uitlaten over de visie van een lid.
Klink roept het kabinet op in de onderhandelingen met de sector rekening te houden met het gedrag van artsen in instellingen. Het kabinet dreigt de sector met strafkortingen als er overschrijdingen van de budgetten zijn. ‘Als het tot kortingen komt, moeten die niet algemeen worden toegepast. Want waarom zou een ziekenhuis nog meewerken aan onze aanpak als het eventueel moet meebetalen aan de boete die anderen veroorzaken?’
Hoe een streekziekenhuis het zorgstelsel op zijn kop zette
Ziekenhuizen moeten veel slimmer gaan werken. In Gorinchem laten ze zien hoe dat kan. Goedkoper, logischer, maar vooral: beter voor de patiënt. Ook kwaliteit kan een medicijn zijn. (+)