Direct naar artikelinhoud
Heelal

Zo ontstonden de maantjes van Mars

Het kleine Marsmaantje PhobosBeeld ESA

De twee kleine maantjes van de planeet Mars, Phobos en Deimos, ontstonden waarschijnlijk in de nasleep van een kosmische inslag. Dat blijkt uit computersimulaties, deze week gepubliceerd in Science Advances. De nieuwe resultaten bieden meer inzicht in de allervroegste geschiedenis van het zonnestelsel.

Als er een kolossaal kosmisch projectiel tegen een planeet aan knalt, vliegen er brokstukken in het rond. Uit dat inslagpuin klonteren vervolgens nieuwe hemellichamen samen. De meeste daarvan vallen terug op de planeet, maar sommige ontspringen die dans. Waarschijnlijk is onze eigen maan een paar miljard jaar geleden op die manier ontstaan.

De maantjes van Mars zijn echter veel kleiner: zo’n 30 en 15 kilometer in middellijn. Ze draaien ook nog eens op kleine afstand rond de planeet. Als er veel inslagpuin rond Mars cirkelde, zouden ze deel zijn gaan uitmaken van een van de grotere tijdelijke manen, die uiteindelijk weer insloegen op het planeetoppervlak. Hoe Phobos en Deimos zijn ontstaan was dan ook onduidelijk.

'De berekeningen zijn niet extreem gedetailleerd. Dat maakt de conclusies een beetje wankel'
Simon Portegies Zwart van de Sterrewacht in Leiden

Computersimulaties van Robin Canup en Julien Salmon van het Southwest Research Institute laten nu zien dat je toch een paar kleine maantjes overhoudt als het oorspronkelijke projectiel niet groter was dan zo’n 500 tot 1.000 kilometer, en als het bovendien om een schampende botsing ging. Een van de grote inslagbekkens op Mars zou bij die klap kunnen zijn ontstaan.

Japanse ruimtemissie

Simon Portegies Zwart van de Nederlandse Sterrewacht in Leiden, die zelf veel met computersimulaties werkt, vindt het vooral "een leuk en interessant idee, dat je in ieder geval aan het denken zet. Die maantjes moeten érgens vandaan komen." Maar, zegt hij, "de berekeningen zijn niet extreem gedetailleerd. Dat maakt de conclusies een beetje wankel."

Als Canup en Salmon gelijk hebben, moeten Phobos en Deimos dezelfde samenstelling hebben als de gesteentemantel van Mars – ook dat blijkt uit hun computersimulaties. De toekomstige Japanse ruimtemissie MMX (Mars Moons eXploration) moet daar uitsluitsel over bieden.

Het kleine Marsmaantje Phobos.Beeld ESA