In de ogen van velen is Gisèle Pelicot uitgegroeid tot een icoon in de strijd tegen seksueel geweld.
Foto: AFP

Straks uitspraak in huiveringwekkende zaak-Pelicot in Frankrijk: 9 jaar lang drogeerde hij zijn vrouw en liet hij haar door tientallen mannen verkrachten

Vandaag kennen we de uitspraak in het proces-Pelicot, de rechtszaak in Frankrijk over Dominique Pelicot die zijn vrouw Gisèle 9 jaar lang drogeerde, verkrachtte en door anderen liet misbruiken. Hoe zit die ophefmakende zaak ook weer in elkaar? Welke straffen worden geëist? En hoe kijkt zijn familie naar de gruwelijke feiten?

1. Waarover gaat deze zaak ook weer?

Deze rechtszaak draait rond wat slachtoffer Gisèle Pelicot (72) heeft moeten verduren. Zij is een Franse vrouw die 9 jaar lang, van 2011 tot 2020, stiekem gedrogeerd wordt door haar man Dominique. Die mengt krachtige medicatie tegen angststoornissen en depressie en slaappillen in haar eten en drinken. Zodra ze bewusteloos is door de medicatie, verkracht hij haar of nodigt hij andere mannen uit om haar te misbruiken. Dominique Pelicot filmt dat alles bovendien. 

Volgens het gerecht gebruikt de man steevast dezelfde werkwijze: de bewusteloze Gisèle wordt naakt of in lingerie op haar bed gelegd in een goed warm gestookte kamer. De mannen die haar willen verkrachten, komen meestal fluisterend binnen en vertrekken soms snel als de vrouw toch lijkt te bewegen. Van Dominique Pelicot hebben ze de opdracht gekregen geen parfum te dragen noch voordien sigaretten te roken, om geen geursporen achter te laten. Na de feiten wast Pelicot zijn vrouw ook.

Dominique Pelicot verkracht zijn gedrogeerde vrouw 9 jaar lang, of laat haar verkrachten door andere mannen.
Foto: AFP

Gisèle wordt al die jaren zeker 92 keer verkracht door op z'n minst 83 mannen. Van hen kan de politie er 54 identificeren. 

De meeste verkrachtingen vinden plaats in hun woonplaats in Mazan (vandaar dat ook gesproken wordt over de 'Mazan-verkrachtingszaak', red.), ten oosten van Carpentras, niet ver van de Mont Ventoux. Maar sommige feiten spelen zich ook af in de buurt van Parijs en op Île de Ré, een eiland ten westen van Frankrijk.

2. Hoe komt het misbruik aan het licht?

Eerder per toeval: in september 2020 wordt de gepensioneerde Dominique Pelicot betrapt door een bewaker in een supermarkt in Carpentras terwijl hij onder de rokken van vrouwelijke klanten aan het filmen is. Bij het politieonderzoek dat daarop volgt, wordt ook zijn computer in beslag genomen.

Ik heb beslist om niet beschaamd te zijn, ik deed niets verkeerds

Slachtoffer Gisèle Pelicot kiest ervoor om het proces niet achter gesloten deuren te laten plaatsvinden

Op die pc stoten de onderzoekers op expliciete gesprekken op een datingsite. Pelicot nodigt er vreemde mannen uit om zijn vrouw te verkrachten of om te kijken naar video's van andere verkrachtingen van zijn vrouw. Onder de map met de weinig verhullende titel "Abus" ("misbruik") vindt de politie honderden video's van de gruwelijke feiten. 

Lang duurt het niet voor Dominique Pelicot de feiten bekent en aangehouden wordt. Het hele verhaal groeit uiteindelijk uit tot een van de grootste verkrachtingszaken in de Franse geschiedenis.

3. Welke impact heeft het misbruik gehad op Gisèle Pelicot?

Gisèle Pelicot, die tijdens haar eerste ondervraging door de politie haar man nog omschrijft als "een geweldige kerel", weet al die jaren niets van de verkrachtingen. Wat niet wegneemt dat ze er wel de lichamelijke gevolgen van draagt. Ze heeft vaak last van gynaecologische pijnen - ze loopt onder meer 4 soa's op - en voelt zich vaak erg afwezig en moe. 

Gisèle Pelicot weet al die jaren niets van de verkrachtingen, maar heeft wel veel lichamelijke klachten.
Foto: AFP

Artsen beschrijven een "bijna comateuze toestand" waarin ze haar leven doorbrengt. Pelicot is zelf ook erg bezorgd over haar aanhoudende moeheid en over de vele gaten die ze in haar geheugen lijkt te hebben. Ze vreest dat ze de ziekte van Alzheimer of een hersentumor heeft. Toch leveren medische testen niks op.

Wanneer de politie haar op 2 november 2020 de beelden van het misbruik toont, stort haar wereld dan ook in. Ze vraagt de scheiding aan en verhuist. Nog tot vandaag krijgt ze psychologische ondersteuning en vraagt ze zich af hoe ze dit ooit te boven zal komen.

Toch maakt Gisèle - die zichzelf een "volledig verwoeste vrouw" noemt - ook bijzonder veel indruk, wanneer ze er uiteindelijk voor kiest om haar proces niet achter gesloten deuren te laten behandelen.

"Ik heb beslist om niet beschaamd te zijn, ik deed niets verkeerds", zegt ze daarover. "Het zijn de verkrachters die zich moeten schamen." In de ogen van velen is ze daardoor uitgegroeid tot een icoon in de strijd tegen seksueel geweld.

Haar ex-man stelt ze tijdens het proces die ene vraag die de voorbije 4 jaar door haar hoofd is blijven spoken: "Hoe kon je al die mensen in mijn slaapkamer toelaten? Hoe kon je me zo verraden?"

4. Hoe legt Dominique Pelicot de feiten zelf uit?

Zoals we hierboven schreven, geeft de man de hem aangewreven feiten gewoon toe. Dominique Pelicot steekt de schuld op een traumatisch verleden, waarbij hij als 9-jarige zelf zou zijn verkracht door een mannelijke verpleger tijdens een ziekenhuisopname. Als 13-jarige zou hij ook tegen zijn wil getuige zijn geweest van een groepsverkrachting.

Dominique Pelicot zegt dat hij zijn fantasie wilde uitvoeren.
Foto: AFP

De vele uren die hij als volwassen man op het internet spendeert - in fora en chatrooms en met quasi onbeperkte toegang tot soms extreme seksuele beelden - zouden die trauma's weer hebben losgeweekt, beweert hij. Ergens in de loop van 2010 zou hij geïnspireerd zijn geraakt door een man die zelf zijn eigen vrouw drogeerde met slaappillen. Volgens hem is dat ook zijn fantasie geworden.

Pelicot erkent tijdens het proces ook dat het misbruik van zijn gedrogeerde vrouw niet te vergoelijken valt. "Ik was gelukkig met haar", zegt hij. "Ik vraag mijn ex-vrouw, en de rest van mijn familie, om mijn excuses te aanvaarden", klinkt het nog. "Ik heb spijt van wat ik gedaan heb, dat ik haar jarenlang heb laten lijden."

De andere beklaagden weigert hij wel te beschermen. Volgens hem waren zij er zich allemaal van bewust dat ze Gisèle aan het verkrachten waren (en dat zijzelf daarvoor dus geen toestemming had gegeven): "Ze wisten het allemaal."

5. Welke straf hangt de daders boven het hoofd?

In totaal weet de politie dus 54 verdachte mannen te identificeren, maar uiteindelijk staan er maar 51 terecht, onder wie Dominique Pelicot zelf: 2 mannen gaan namelijk vrijuit bij gebrek aan bewijs en een derde is intussen overleden. Het gaat in veel gevallen om ogenschijnlijk doodgewone mannen, tussen de 26 en 74 jaar oud, met gezinnen en kinderen. 

Bekijk: "Als ik had geweten dat ze was gedrogeerd, was ik nooit gekomen": deze man verkrachtte Gisèle Pelicot:

Videospeler inladen...

Voor Pelicot vraagt het parket de maximumstraf: 20 jaar cel. Voor 49 andere beklaagden vraagt het 10 tot 18 jaar opsluiting voor verkrachting met verzwarende omstandigheden. De 51e beklaagde riskeert maar 4 jaar cel, omdat hij Gisèle Pelicot wel aangeraakt heeft, maar niet heeft verkracht.

Eerder deze week kregen die beklaagden nog het woord op het proces: sommigen zwegen, anderen spraken hun schaamte uit, excuseerden zich of vroegen vergiffenis.

6. Hoe gaan de kinderen van Gisèle en Dominique om met al die onthullingen?

Gisèle heeft 3 kinderen met Dominique Pelicot: David, Caroline en Florian. Zodra die van de feiten horen, breken ze met hun vader. Want los van het misbruik van hun moeder blijkt Dominique ook van zijn schoondochters, de echtgenotes van zijn zoons, naaktfoto's te bezitten. Die beelden heeft hij gemaakt met verborgen camera's in huis. 

Van links naar rechts: David, Caroline en Florian, de kinderen van Dominique en Gisèle Pelicot.
Foto: AFP

David, de oudste zoon, stelt op het proces dat hun gezin zonder meer verwoest is. "Het is heel complex om je kinderen uit te leggen dat ze hun grootvader niet meer zullen zien." Hij zegt er alles aan te zullen doen om zijn vader, die hij nu 'meneer' noemt, volledig te kunnen vergeten.

Je zei altijd dat onze moeder een heilige was, maar jij was de duivel in eigen persoon

Florian Pelicot, de jongste zoon van Gisèle en Dominique

Florian, de jongste van de 3, getuigt dat hij door deze zaak zo vervreemd is van zijn vader dat hij een vaderschapstest wil laten uitvoeren. "Vandaag weet ik niet wie deze man is." Aan zijn vader zegt hij: "Je zei altijd dat onze moeder een heilige was, maar jij was de duivel in eigen persoon."

Beide zoons eisen van hun vader en van de andere beklaagden ook duidelijkheid over wat er mogelijk nog gebeurd is met hun zus Caroline. Die is er namelijk van overtuigd dat ook zij op dezelfde manier gedrogeerd verkracht is door haar vader of door de andere mannen.

Dat zit zo: op de computer van haar vader zijn, naast de beelden van Gisèle en van zijn schoondochters, ook foto's van Caroline ontdekt, waarop zij ook lijkt te slapen. Caroline draagt op sommige foto's lingerie die volgens haar niet van haarzelf is. 

Zij noemt zichzelf dan ook "de grote vergetene" in dit hele proces. "Het enige verschil tussen mijn moeder en mij is het gebrek aan bewijs over mij", zegt ze daar zelf over. Dominique Pelicot heeft die beschuldigingen altijd ontkend.

Waarom heet Gisèle eigenlijk nog altijd Pelicot?

Hoewel de 72-jarige Gisèle Pelicot na dit proces niks meer te maken wil hebben met haar man, gebruikt ze nog altijd zijn familienaam. Althans voor dit proces. Vorige maand legde ze uit dat ze tijdelijk de naam Pelicot is blijven gebruiken om haar kinderen en kleinkinderen te steunen die ook zo heten. 

"Ik wil dat mijn kleinkinderen zich niet schamen om die naam te dragen." Ze wil ervoor zorgen dat wie de naam Pelicot hoort, aan haar denkt en dus niet aan haar man, zegt ze. En dat haar kleinkinderen dan trots kunnen zijn. "Het is de oma die mensen zal bijblijven: Gisèle Pelicot." 

Na dit proces zal ze in het dagelijks leven gewoon haar geboortenaam gebruiken.

PODCAST

Podcast 'Onder ons: crimi'

Fatma Taspinar en Philip Heymans nemen je mee in de wereld van justitie. Met een blik voor én achter de schermen van de gerechtsjournalistiek.

Meest gelezen