Facebook is de strandjutter van het internet

2018 is nog niet echt het jaar van Facebook geweest. Dat de Europese Unie, als ze het ooit eens wordt met zichzelf, dreigt om grote technologiebedrijven een belasting op te leggen, is nog het minste probleem.

Als je als bedrijfsleider naar CNN moet om daar ‘exclusief’ door het stof te gaan, dan heb je de zaakjes niet helemaal onder controle. Het pleit voor Mark Zuckerberg dat hij zo'n mea culpa slaat, en niet bijvoorbeeld de schuld in de schoenen van de socialisten schuift, maar daarmee is al het goede meteen wel gezegd.

Er zit namelijk iets heel grondig fout bij Facebook. Dat een schimmig bedrijf als Cambridge Analytica de privégegevens van 50 miljoen mensen kan wegslepen om kiezersprofielen op te stellen en gerichte politieke boodschappen af te vuren, is al voldoende om ons te alarmeren. Of Cambridge Analytica zo succesvol is geweest bij bijvoorbeeld de Amerikaanse verkiezingen als het bedrijf zelf gretig beweert, is lang niet bewezen. Het punt blijft dat data van miljoenen burgers ‘gestolen’ zijn door politieke leerling-tovenaars.

Dat wijst op zijn minst op een ernstig veiligheidsprobleem, geeft Facebook zelf ootmoedig toe. Dat moet de 2,2 miljard gebruikers van het sociale platform, onder wie ik en waarschijnlijk ook u, al genoeg zorgen baren.

De keten is het probleem

Eigenlijk is de kwestie nog veel crucialer. Facebook is de strandjutter van het internet. Alles wat wij bewust of onbewust prijsgeven van ons private leven wordt verzameld, geanalyseerd en vermarkt. Niet de beveiliging van die keten maar de keten zelf is het probleem.

Wie vandaag kijkt naar zijn socialemediaprofiel, zal geneigd zijn te denken dat het nog wel meevalt met die inbreuk op de privacy. Is het nu zo erg dat een bedrijf mijn voorkeuren bestudeert of via een onnozel quizje mijn persoonlijkheid ontrafelt?

Met de huidige stand van de technologie en computerwetenschap niet. Maar nu al experimenteert Facebook met het beïnvloeden van emoties door subtiele manipulatie van de nieuwsstroom die we te zien krijgen. Facebook draait om het vergaren van privédata. Facebook zit op een magnifieke berg cash. Facebook investeert die in het slimmer maken van computers. Tja, waarom zouden ze dat doen en wat zou daarmee fout kunnen gaan?

Neen, dit moet niet uitdraaien op een verbod op Facebook. Maar een stevige Europese privacywetgeving is heus geen luxe. Meer kritisch bewustzijn evenmin, zoals we ook bewuster met andere ongezonde producten hebben leren omgaan. Dat zal van onszelf moeten komen, en niet van het bedrijf. Want Facebook dat belooft onze privacy te beveiligen is even geloofwaardig als een limonadebedrijf dat belooft onze gezondheid te verbeteren.