Potvissen zijn net als walvissen en dolfijnen heel sociale zoogdieren. Ze communiceren door lucht uit te persen en snelle klikgeluiden te maken. Die kunnen onder water klinken als een extreem luide rits. De klikgeluiden gebruiken ze ook om hun prooi te volgen.
Wetenschappers proberen al decennialang te begrijpen wat de klikgeluiden betekenen. Ze weten het nog steeds niet precies, maar denken nu dat er reeksen klikgeluiden zijn die een fonetisch alfabet vormen. Het is volgens de Amerikaanse onderzoekers te vergelijken met woorden en zinsdelen die mensen gebruiken.
Voor hun dinsdag verschenen onderzoek analyseerden ze meer dan 8.700 fragmenten van potvisklikken (coda's). Met microfoons, onder andere vastgemaakt aan potvissen, verzamelden de onderzoekers deze coda's. Op deze manier volgden de wetenschappers zestig potvissen in hun natuurlijke habitat rond het Oost-Caribische eiland Dominica.
Klein stapje richting het begrijpen van potvistaal
De onderzoekers hebben vier basiscomponenten ontdekt die volgens hen een fonetisch alfabet vormen. Hoofdonderzoeker Pratyusha Sharma denkt dat potvissen dit alfabet in een onbeperkt aantal combinaties kunnen gebruiken. "Ze hebben geen vaste set aan coda's", zegt Sharma tegen persbureau AP. "Dat geeft ze toegang tot een veel groter communicatiesysteem." Ze legt uit dat de potvissen daarmee over een heel groot woordenboek beschikken.
Het is nog maar een klein stapje richting het begrijpen van de potvistaal, maar wel een heel belangrijke. Mogelijk zijn er nog miljarden coda's nodig om te achterhalen welke boodschap de dieren proberen over te brengen. Kunstmatige intelligentie kan dat proces versnellen, denken de onderzoekers.
Van alle zoogdieren hebben potvissen de grootste hersenen. Die kunnen wel 9 kilo wegen en zijn maar liefst zes keer zo groot als een gemiddeld menselijk brein. De dieren leven in matriarchale groepen van ongeveer tien potvissen en ontmoeten soms honderden of duizenden andere walvisachtigen. Ze kunnen tot wel 18 meter lang worden en 1.000 meter diep duiken.