BEKIJK: Noorderlicht afgelopen nacht waarneembaar in België en dat levert prachtige beelden op
Wie afgelopen nacht wakker was, heeft het noorderlicht kunnen waarnemen in ons land. Voor het eerst sinds oktober 2003 heeft een extreme geomagnetische storm de aarde bereikt. Die kan onder meer gps-signalen, stroomnetten en navigatiesystemen verstoren. Maar brengt dus ook een groene of paarse gloed mee die afgelopen nacht goed te zien was.
De ruimteweerdienst van de National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA), de Amerikaanse meteorologische dienst, had er gisteren al voor gewaarschuwd. Er was een hevige geomagnetische storm onderweg naar de aarde. Met wat geluk konden we daardoor ook hier in ons land het noorderlicht waarnemen, en dat gebeurt niet zo vaak.
Wat is een geomagnetische storm?
Een geomagnetische storm is een tijdelijke verstoring van het magneetveld rond de aarde. Het ontstaat wanneer heel veel geladen deeltjes van de zon heel snel tegen de atmosfeer botsen, tijdens een zonnestorm.
Om de 11 jaar piekt de activiteit op de zon, wat betekent dat er heel veel zonnestormen zijn. Dat is al een paar maanden aan de gang. De voorbije dagen waren er minstens 5 grote zonnestormen, waarvan de laatste een zogenoemde 'kannibaal-zonnestorm' was. Dat zijn stormen die zo snel zijn dat ze vorige inhalen en 'opeten'.
Dat maakte dat de NOAA gisteren een heftige geomagnetische storm voorspelde, een zogenoemde G4-storm. Dat is de op een na krachtigste soort geomagnetische stormen. En die maakt dat, als de omstandigheden goed zitten, het noorderlicht ook bij ons te zien is.
Het noorderlicht is een plasmawolk van geladen deeltjes van de zon die via de noord- of zuidpool van de aarde in onze atmosfeer dringen. Daarom wordt noorderlicht ook wel poollicht genoemd. Het veroorzaakt een zachte gloed aan de nachtelijke hemel, rood, groen, en alle mengvormen.
Wie het noorderlicht wil zien, moet normaal gezien naar het hoge noorden. Slechts heel zelden raakt het tot bij ons. Maar gisteren werden we op onze wenken bediend. Aanvankelijk was het noorderlicht nog vrij zwak en enkel op foto waar te nemen, maar rond middernacht nam de helderheid sterk toe. De hele nacht door was op verschillende plaatsen een prachtige, kleurrijke gloed te zien.
Bekijk: versnelde beelden van het noorderlicht vrijdagnacht boven de gemeente Lille
Ook in andere landen was het lichtverschijnsel te zien. Op sociale media postten mensen beelden uit onder meer Nederland, Duitsland, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en Zwitserland.
'Extreme' geomagnetische storm
De geomagnetische storm was nog krachtiger dan was verwacht, zegt het NOAA. Het had een G4-storm voorspeld, het is een G5-storm geworden. Dat is de krachtigste soort. Het is al van oktober 2003 geleden dat nog zo'n 'extreme' geomagnetische storm de aarde heeft bereikt.
Zo'n 'extreme' geomagnetische storm kan onder meer gps-signalen en navigatiesystemen verstoren, maar ook hoge radiofrequenties, ruimtevaarttuigen en stroomnetten. In 2003 ging het fenomeen bijvoorbeeld gepaard met stroomonderbrekingen in Zweden en beschadigde transformatoren in Zuid-Afrika.
De zonnestormen die nu op weg zijn naar de aarde, zijn allemaal afkomstig van hetzelfde gebied. Verschillende zonnevlekken bij elkaar vormen samen een gebied dat 16 keer groter is dan de aarde.