Noordpoolijs zit vol microscopische stukjes plastic

Wetenschappers van het Wegener Instituut onderzochten in 2014 en 2015 vijf stukken op het eerste zicht ongerept ijs. Onder het verblindend witte ijs aan de oppervlakte schuilde echter een verrassing, schrijven de onderzoekers in hun studie, die gisteren gepubliceerd is in Nature Communications.

IJskernen die de onderzoekers uit de bevroren grond haalden, bleken tot 12.000 microscopisch kleine stukjes plastic te bevatten. Dat is meer dan het dubbele dan eerder werd vastgesteld in het Noordpoolijs.

Dat betekent niet dat er nu plots een piek is: het plastic heeft zich decennialang opgestapeld in het ijs. Het verschil is echter dat de onderzoekers een preciezere methode gebruikt hebben om de microplastics te ontdekken. Met een speciale camera vonden ze nu ook de allerkleinste stukjes. Twee derde van het plastic was kleiner dan een mensenhaar, het allerkleinste stukje zelfs maar één zesde van de dikte van een haar.

Meer dan de helft van de plasticdeeltjes bleek overigens zo klein dat ze met gemak opgegeten konden worden door organismen die in het water leven. Want het verhaal eindigt niet wanneer het plastic in het ijs verstrikt raakt. De drijvende en smeltende ijskap zet het plastic ook af in de oceaan, waar het vervolgens in de voedselketen terechtkomt.

Scheepvaart

Het plastic bestond in grote mate uit verpakkingsmaterialen, verf, nylon en celluloseacetaat, een materiaal dat gebruikt wordt om sigarettenfilters te maken. Een groot deel ervan is volgens de onderzoekers afkomstig van de zogenoemde plasticsoep, een drijvende vuilnisbelt in het noorden van de Stille Oceaan. De afvalberg daar is enorm, en blijft groeien. De plasticsoep is intussen ongeveer 26 keer zo groot als België en bevat vooral veel polyethyleen, de meest gebruikte soort plastic.

De verf- en nylondeeltjes komen wellicht van de Siberische zeeën op de Noordpool zelf. De onderzoekers denken dat de verf afkomstig is van schepen en de nylonstukjes van visnetten. "Onze bevindingen doen vermoeden dat de groeiende scheepvaart en visserij hun stempel achterlaten."