Geweld tegen journalisten krijgt prioriteit bij justitie: hogere straffen geëist bij vervolging
Bedreiging van en geweld tegen journalisten krijgt hogere prioriteit bij justitie. De politie gaat na aangifte meteen tot opsporing over en het Openbaar Ministerie (OM) zal bij vervolging hogere straffen eisen. Daartoe gaat het OM, met instemming van het ministerie van Justitie, een nieuwe richtlijn opstellen.
De Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ), het Genootschap van Hoofdredacteuren, politie en OM hebben afspraken hierover donderdag bekrachtigd in aanwezigheid van minister Ferd Grapperhaus (Justitie en Veiligheid). ‘Vrije nieuwsgaring is het tweelingzusje van de vrijheid van meningsuiting’, zei Grapperhaus. ‘Beide horen bij onze samenleving, ook als je er last van hebt.’
In het in opdracht van de NVJ opgestelde rapport Een dreigend klimaat constateerden de jurist Alex Brenninkmeijer en de criminoloog Marjolein Odekerken vorig jaar dat journalisten in toenemende mate met geweld of geweldsdreiging te maken hebben. Dat varieert van de misdaadjournalisten John van den Heuvel (De Telegraaf) en Paul Vugts (Het Parool), die persoonsbeveiliging kregen, tot de cameraman op straat die door agressie wordt gehinderd om zijn werk te doen.
De wetenschappers adviseerden geweld tegen de pers gelijk te stellen aan geweld tegen personen met een publieke taak, zoals brandweerlieden en ambulancebroeders. Dat ging het kabinet te ver, bleek na een door D66-Kamerlid Joost Sneller georganiseerde hoorzitting in de Tweede Kamer. Maar de recente aanslagen op de redactiegebouwen van Panorama en De Telegraaf maakten duidelijk dat er wel iets moest gebeuren.
‘Het gaat er niet om een beroepsgroep te privilegiëren’, zei Grapperhaus, ‘het gaat er om dat we met z’n allen duidelijk maken dat dit niet bij het vak hoort. Zoals het ook niet hoort bij het vak van hulpverlener.’
Hogere straffen
Voor geweld tegen medewerkers van hulpdiensten geldt een strafeis die doorgaans eenderde hoger is dan bij geweld tegen gewone burgers. Dat uitgangspunt is niet een op een overgenomen in het nu gesloten akkoord, maar de denkrichting is vergelijkbaar. ‘De kernelementen zijn hetzelfde’, reageerde Kamerlid Sneller instemmend.
‘Bij geweldsdreiging tegen journalisten zal het OM snel, zichtbaar en passend optreden’, zei OM-topman Gerrit van der Burg. ‘Bij aangifte zullen we de kwetsbare positie van journalisten onderkennen en de aangifte heel serieus nemen.’ Daartoe is ook afgesproken dat de beroepsgroep preventieve maatregelen neemt om veilig werk mogelijk te maken en bij intimidatie niet zal schromen naar de politie te stappen.
‘De norm moet zijn: aan journalisten kom je niet’, zei NVJ-secretaris Thomas Bruning. ‘Dat zijn niet alleen mooie woorden, maar is nu ook concreet beleid.’