Vorige maand trok Netflix, een streamingdienst die het mogelijk maakt films en tv-series online te bekijken, zijn abonnementsprijs op met 10 procent. Maar op het inflatiecijfer heeft dat geen effect – het zorgt zelfs niet voor de minste rimpeling. Want om de inflatie te berekenen, wordt geen rekening gehouden met streamingdiensten zoals Netflix en Spotify.

Daar komt nu verandering in. De indexcommissie heeft beslist die diensten toe te voegen aan de indexkorf. Netflix kijken in ons land is mogelijk sinds 2014. Volgens de laatste cijfers van Imec had vorig jaar ruim één op de vijf Vlamingen toegang tot Netflix, tegenover 15 procent in 2016. Zij betalen niet allemaal zelf, want een abonnement wordt vaak met vier of vijf mensen gedeeld. Dertig procent van de Vlamingen maakt ook gebruik van de muziekstreamingdienst Spotify, ongeveer de helft doet dat met een betalend abonnement.

De dvd is dan weer in vrije val. Daarom maakt de lege dvd niet langer deel uit van de indexkorf.

Ook in de bloemenzaak wijzigt de smaak. Orchideeën bepalen voortaan mee het indexcijfer. De azalea en de incalelie zitten er niet langer in. Een studie van Vlaams Centrum voor Agro- en Visserijmarketing heeft immers uitgewezen dat 30 procent van de kamerplanten orchideeën zijn, en slechts 8 procent azalea’s.

In de index wordt dit jaar bovendien een aantal producten uit de apotheek opgenomen, zoals een aerosol- en apneu-apparaat, een glucosemeter en orthopedische steunzolen. Die wijzigingen zijn klein, maar niet onbelangrijk. De indexkorf wordt namelijk gebruikt om de gezondheidsindex te berekenen en die bepaalt dan wanneer en met hoeveel de lonen, uitkeringen en huurprijzen stijgen. Voor wie daarop zit te wachten: het Planbureau verwacht dat er dit jaar geen overschrijding van de spilindex zal zijn.

Prijzen beter meten

Elk jaar wijzigt de indexcommissie – bestaande uit academici, werknemersorganisaties en vakbonden – de samenstelling van de indexkorf. Vorig jaar werden onder meer de smartwatch en de maaltijdbox toegevoegd. Minister van Economie Kris Peeters (CD&V) heeft de wijzigingen goedgekeurd.

De FOD Economie maakt ook werk van een betere meting van de prijsstijgingen. Vandaag gebeuren die nog vaak op basis van steekproeven, maar die zijn arbeidsintensief en dus beperkt.

Om de prijzen van webwinkels beter te monitoren, heeft de FOD Economie nu een experiment opgezet met webscraping. Daarbij wordt software gebruikt om automatisch prijzen van websites te plukken, iets wat vroeger nog handmatig gebeurde. Het gaat om zestig productgroepen, waaronder kledij, hotels, vliegtuigtickets, boeken, tweedehandswagens en studentenkamers.

“Het is heel belangrijk nieuwe technologieën te gebruiken om de reële situatie zo correct mogelijk te berekenen”, stelt Peeters.

Kassagegevens supermarkten

Daarnaast rekent de overheid ook op de supermarkten om prijsevoluties vast te stellen. Sinds begin vorig jaar ontvangt de FOD Economie wekelijks de kassa­gegevens van de drie grootste supermarkten. Het gaat om het aantal eenheden en de omzet die per product gehaald worden. Dat laat toe veel meer producten te volgen en de prijzen nauwkeuriger vast te stellen. Eind 2018 neemt ook Lidl deel aan het systeem, in 2020 Aldi.