Superbelegger schenkt 15,3 miljard euro weg (maar echt arm zal hij niet worden)
Multimiljardair George Soros (87) maakt het grootste deel van zijn fortuin over aan zijn stichting Open Society Foundations. Het gaat om 15,3 miljard euro. OSF groeit zo uit tot de derde grootste stichting van de wereld en de tweede grootste in de VS, na die van Bill Gates en diens vrouw Melinda.
George Soros is een joodse Hongaar, geboren in 1930 als György Schwartz. Zijn vader Tividar, een bekende intellectueel, nam in het antisemitische Boedapest van de jaren dertig een minder joods klinkende naam aan. Met een valse identiteit overleefde Soros als tiener de Tweede Wereldoorlog. Op zijn zeventiende ontvluchtte hij het communisme, richting Londen. Daar en nadien in New York bouwde hij een bijzonder succesvolle carrière uit in de financiële sector. Met een soms zeer agressieve strategie werd Soros steenrijk. Bekendste geval is zijn speculatie tegen het te hoog genoteerde Britse pond in 1992. In zijn eentje verplichtte hij de Bank of England het Europees Monetair Systeem te verlaten. De operatie leverde hem 1 miljard euro op. Het pond zou nooit meer terugkeren.
Sinds de jaren tachtig van vorige eeuw wendt Soros zijn immense fortuin — momenteel geschat op 19,5 miljard euro — aan om zijn politieke ideeën te promoten. Een ‘open samenleving’, zoals beschreven in de werken van filosoof Karl Popper. De recente 15,3 miljard inbegrepen, heeft Soros in totaal al in 30 miljard euro in zijn Open Society Foundations (OSF) gestopt. Voor u iets wil storten op zijn persoonlijke rekening, hij houdt nog altijd 4,2 miljard over.
Baarlijke duivel
OSF is eigenlijk een gigantisch web van tientallen stichtingen, overal ter wereld. Ze financieren NGO’s die werken rond hulp aan migranten, gezondheidszorg, onderwijs, tegen corruptie en voor de multiculturele samenleving. In de beginjaren richtte de OSF zich vooral op (Oost-)Europa. Nu ontplooit Soros het gros van zijn activiteiten in Afrika, het Midden-Oosten en de VS. Zo was Soros met 10 miljoen euro één van de grote geldschieters van Hillary Clinton. Die hij, zo leerde WikiLeaks, rechtstreeks aanwijzingen gaf toen ze minister van Buitenlandse Zaken was. Hij is ook de financier van het International Consortium of Investigative Journalists, onder meer verantwoordelijk voor het uitbrengen van de ‘Panama Papers’.
Voor zij die nationaliteit en identiteit hoog in het vaandel voeren, is de Hongaar een baarlijke duivel. OSF is zo al aan de deur gezet in het Rusland van Poetin. De regering van Roemenië beschuldigde hem er begin dit jaar van achter de grote anticorruptiebetogingen te zitten. In Polen en Bulgarije ligt hij dagelijks onder vuur. De premier van Macedonië heeft beloofd zijn land te «de-soroïseren». Allemaal zien ze in Soros de architect van een groot complot. Met als bedoeling grenzen te slopen en identiteiten te verzwakken. Om uiteindelijk te komen tot een geglobaliseerde en gestandardiseerde wereld, speeltuin voor financiers en rijkelui zoals hij.
Ruzie met Trump
De felste tegenstand ondervindt Soros in Hongarije, zijn geboorteland. Premier Viktor Orban genoot ooit van een Soros-studiebeurs. Nu haat hij zijn toenmalige weldoener. Begin dit jaar liet Orban een wet stemmen die de werking van ‘vreemde’ NGO’s zoals die van Soros fors aan banden legt. In een toespraak rangschikte hij de financier bij de vijf grote bedreigingen voor Hongarije. «OSF», zo speechte Orban, «is het transnationale keizerrijk van Soros, met zijn zware artillerie en immense sommen geld. Geld om activisten te betalen die honderdduizenden migranten naar Europa moeten brengen.» Soros kreeg het etiket ‘roofdier’ opgekleefd. Zijn Central European University in Boedapest werd bedreigd met sluiting.
De stijgende afkeer voor Soros’ ideeën in zijn geboorteland, gingen hand in hand met het aantreden van Donald Trump in Washington. Enkele maanden eerder had de Hongaar op de financiële markten posities ingenomen die zwaar gokten op verlies van Trump. Het kostte hem een klein miljard euro. Sindsdien is het open oorlog tussen de twee.
De miljardair wordt ondertussen een dagje ouder. Naar Hongarije — waar hij vroeger de zomervakanties doorbracht — gaat hij niet meer. Zijn vier kinderen zijn al actief binnen OSF. Het overhevelen van het grootste deel van zijn fortuin dat gisteren werd aangekondigd, is de laatste stap voor de definitieve de wissel van de wacht. In Davos begin dit jaar leek Soros redelijk verzwakt. Hij las er met bevende stem en dito handen een toespraak voor. Tegen de politiek in Hongarije. Hij kreeg er veel applaus. Van zijn gelijken.