Het geschil: is dronkenschap ‘ernstig verwijtbaar gedrag’ en reden voor ontslag?

Waarover ging het geschil?

In 2016 stuurt Dräger, een leverancier van medische apparaten en beveiligingsapparatuur in Zoetermeer, een magazijnmedewerker de laan uit. De aanleiding: de werknemer is dronken op het werk verschenen. Op het moment van zijn ontslag was het personeelslid bijna 25 jaar in dienst van Dräger.

Wat wilde de eiser?

Volgens de magazijnmedewerker was er geen dwingende reden om hem de deur te wijzen. Hij is verslaafd aan alcohol en vindt dat de werkgever hem deze ziekte niet kan verwijten, of op zijn mooist maar voor een klein deel. Hij wil een ontslagvergoeding van 40 duizend euro en een transitievergoeding van ruim 41 duizend euro, om de overstap naar een nieuwe baan mogelijk te maken.

Hoe luidde het verweer?

De fabrikant zegt een strikt alcohol- en drugsbeleid te hanteren. Die houdt in dat werknemers voor aanvang en tijdens het werk niet onder invloed van alcohol of drugs mogen verkeren, of dat ze van de kaart zijn door het gebruik van versuffende medicijnen. Het personeelslid was in 2015 al een keer riekend naar alcohol aan het werk gegaan. Hij kreeg toen een officiële waarschuwing. Toen het personeelslid een jaar later in dezelfde fout verviel, werd hij op staande voet ontslagen.

Wat vond de rechter?

Zowel de rechtbank als het gerechtshof in Den Haag waren van oordeel dat het ontslag terecht is geweest en dat de klagende werknemer geen recht heeft op doorbetaling van het loon of een ontslag- en transitievergoeding van meer dan 80 mille.

De Hoge Raad komt evenwel tot een andere overweging en vindt dat het gerechtshof zich nog een keer over de zaak moet buigen. Om te beginnen vindt de hoogste rechter dat er een procedurefout is gemaakt. Bij de behandeling van het hoger beroep hadden klager en Dräger de kans moeten krijgen om hun zaak te bepleiten voor een meervoudige kamer, omdat die ook het uiteindelijk vonnis velt. Uit het verslag van de zitting blijkt nergens dat de partijen gewezen is op die mogelijkheid. Nu werden ze gehoord door alleen de raadsheer-commissaris.

Ten tweede vindt de Hoge Raad dat dronkenschap weliswaar een reden kan zijn voor een werkgever om een medewerker zijn congé te geven, maar dat zoiets niet automatisch betekent dat de werknemer geen recht heeft op een transitievergoeding. De wet Werk en zekerheid vindt dat die twee zaken – ontslag en vergoeding – afzonderlijk moeten worden beoordeeld. De Hoge Raad verwijst naar een aantal vonnissen van kantonrechters in soortgelijke rechtszaken. Die kwamen daarbij tot de conclusie dat een verslaving aan alcohol of drugs een ziekte is, en niet kan worden gezien als ‘ernstig verwijtbaar gedrag’, de grond voor ontslag op staande voet.

Het vonnis?

Het Amsterdamse Gerechtshof moet het hoger beroep overdoen. Wie er opdraait voor de proceskosten is voor een deel afhankelijk van hoe het hof oordeelt. De werknemer krijgt 2.200 euro salaris, maar moet 1.800 euro terugstorten als het Hof hem in het ongelijk stelt.