Nog veel onduidelijkheid over vermoedelijke Israëlische aanval op Iran: dit weten we al zeker
In Isfahan, in het centrum van Iran, zijn vannacht ontploffingen gehoord. Dat meldt het Iraanse staatspersagentschap Fars. De Verenigde Staten zeggen dat het gaat om een Israëlische luchtaanval op Iran. Israël heeft de aanval nog niet opgeëist. Wat weten we al en wat ging vooraf?
Wat weten we al?
Volgens Amerikaanse officiële bronnen gaat het om een Israëlische luchtaanval op Iran. Het zou kunnen gaan om een vergeldingsaanval voor de grote aanval van het Iraanse leger op Israël vorige week.
Maar een officiële bevestiging dat de ontploffingen bij Isfahan een Israëlische vergeldingsaanval zouden zijn, is er nog niet. Al is dat niet zo vreemd. Israël heeft niet de gewoonte aanvallen op te eisen.
Bij Isfahan ligt een grote internationale luchthaven, een grote militaire luchtmachtbasis en een complex waar raketten worden geproduceerd. In de gelijknamige provincie Isfahan liggen ook verschillende nucleaire sites, waaronder de site van Natanz, belangrijk voor het uraniumverrijkingsprogramma van Iran.
Volgens Amerikaanse bronnen is de luchtmachtbasis getroffen. Iraanse media melden dan weer dat er tot nu niets geraakt is en dat alle nucleaire faciliteiten veilig zijn. Volgens staatspersbureau Irna was er ook geen sprake van "grootschalige explosies" en zouden de antiraketsystemen niet in actie zijn gekomen.
Wat ging vooraf?
Iran en Israël staan al decennia tegenover elkaar in het Midden-Oosten, maar hun relatie bereikte deze maand een dieptepunt. Begin april bombardeerde Israël het Iraanse consulaat (een bijgebouw van de Iraanse ambassade) in Syrië. 16 mensen kwamen om het leven, onder wie 2 hooggeplaatste commandanten van de Iraanse Revolutionaire Garde.
De Iraanse Ayatollah Ali Khamenei reageerde meteen dat Israël "moet en zal worden gestraft". En die vergeldingsactie kwam er ook afgelopen weekend. Iran vuurde meer dan 300 drones en (kruis)raketten af op Israël. Die werden grotendeels neergehaald door Israël, maar ook door de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Jordanië.
Ondanks de internationale oproep tot maximale terughoudendheid om een verdere escalatie in het Midden-Oosten te vermijden, kondigde Israël aan terug te zullen slaan na de Iraanse vergeldingsactie. Dat zei de Israëlische premier Benjamin Netanyahu op maandag. Op welke manier en of deze ontploffingen er iets mee te maken hebben, is dus nog onduidelijk.
Wat nu?
Er is voorlopig sprake van 3 drones die uit de lucht zijn gehaald. Als dit effectief een aanval is van Israël, is die voorlopig beperkt gebleven. Nochtans heeft Israël de gewoonte om zwaar terug te slaan. Toch denkt journalist Jens Franssen dat het hier vermoedelijk bij zal blijven.
"Iran is door deze aanval natuurlijk niet militair verzwakt. Deze kleine aanval kan dat niet. Maar symbolisch is dit wel een enorme escalatie. Dit lijkt een chirurgisch signaal van Israël, om duidelijk te maken dat ze kunnen reageren als dat nodig is."
"Ik kan me ook moeilijk inbeelden dat Israël op eigen houtje, zonder zijn bondgenoten in te lichten, een grote regionale oorlog zou starten. Dat moet je ook veel beter voorbereiden. Israël zou in dat geval ook zijn bevolking moeten waarschuwen en munitie moeten inslaan."
Maar wat met Iran? Het land had na zijn drone- en raketaanvallen afgelopen weekend al gecommuniceerd dat de vergelding afgerond was. Tenzij Israël of de Verenigde Staten zouden terugslaan, wat nu vermoedelijk (beperkt) is gebeurd.
Al is er een verschil tussen woorden en daden, zegt Franssen. "Niet alleen bondgenoten van Israël, maar ook andere grote spelers in het Midden-Oosten vragen om dit niet te laten escaleren tot een oorlog." Een anonieme Iraanse functionaris heeft intussen aan persagentschap Reuters gezegd dat Iran voorlopig geen vergeldingsacties plant.