Na plannen voor staatsgreep: proces tegen "prins" Heinrich Reuss en andere leiders van extreemrechtse Reichsbürger-beweging van start in Frankfurt
In Duitsland gaat het tweede van drie processen tegen de extreemrechtse Reichsbürger-groep van start, nadat die plannen had gemaakt om een staatsgreep te plegen. Deze keer staan 9 vermeende leiders terecht, onder wie de Duitse "prins" Heinrich Reuss en een voormalig parlementslid van de radicaal-rechtse partij Alternative für Deutschland (AfD).
De feiten speelden zich af in december 2022. Meer dan 3.000 zwaarbewapende Duitse politieagenten vielen op zo'n 100 plaatsen in Duitsland binnen bij leden van de Reichsbürger-groep. Die extreemrechtse beweging had concrete plannen opgesteld om een staatsgreep te plegen en een nieuwe Duitse natie op te richten. De politie kon 25 verdachten arresteren.
Sindsdien hebben de ordediensten een grote hoeveelheid bewijsmateriaal kunnen verzamelen. De groep had ongeveer een half miljoen euro in cash en goud verzameld. Daarnaast konden agenten 380 geweren, 350 steekwapens, explosieven en 150.000 kogels terugvinden.
Volgens het openbaar ministerie waren de leden van plan om de Duitse Rijksdag (het Duitse parlementsgebouw, nvdr.) te bestormen en de leden van de regering en het parlement te arresteren. Zo wilden ze de Bondskanselier Olaf Scholz in de boeien slaan en voor het oog van de camera wegleiden. Te midden van de paniek en anarchie zou de Reichsbürger-groep een nieuwe staat hebben kunnen oprichten. In hun plannen had de beweging het over 'Dag X'.
Wat is de Reichsbürger-beweging?
De Reichsbürger-beweging is een overkoepelende groep van een aantal extreemrechtse organisaties en individuen. Ze bestaat onder meer uit mensen die zich verzet hebben tegen het coronabeleid en mensen die geradicaliseerd zijn door allerhande complottheorieën, waaronder ook de QAnon-theorie die in de Verenigde Staten rondgaat.
Al die organisaties zijn verenigd onder een gemeenschappelijk doel: het herstellen van het Duitse Rijk zoals dat bestond tussen 1871 en 1918. Alle politieke handelingen na 1918, zoals de bepaling van de nieuwe landsgrenzen en de nieuwe grondwet, zien zij als illegale beslissingen. De Reichsbürger-beweging erkent het huidige Duitsland niet als land en beschouwt de overheid niet als legitiem.
Hoeveel leden de Reichsbürger-beweging telt, is niet helemaal duidelijk. Volgens de laatste schattingen zouden er iets meer dan 23.000 mensen in Duitsland de groep volgen. 10 procent van de groep zou ook klaarstaan om fysiek geweld te gebruiken.
Een "prins" en een voormalig parlementslid van AfD
Bij het proces in Frankfurt moeten 9 verdachten voor de rechter verschijnen. Zij zijn de vermeende leiders van het complot en zouden de nieuwe Duitse staat hebben geleid. Een van hen is de vastgoedmagnaat en zelfverklaarde prins Heinrich Reuss XIII, lid van het oude adellijke geslacht Reuss dat teruggaat tot de 12e eeuw. Hij zou aan het hoofd staan van de Reichsbürgers en de positie van Kanselier op zich hebben genomen.
Ook zijn Russische vriendin moet voor de rechter verschijnen. De groep zou contact hebben gezocht met Rusland om het buitenlandse beleid van de nieuwe Duitse staat te bespreken, maar het is niet duidelijk of Rusland op die toenadering is ingegaan.
Daarnaast wordt ook Birgit Malsack-Winkemann verdacht, een voormalig parlementslid van de radicaal-rechtse partij Alternative für Deutschland (AfD). De vrouw zou in september 2022 verschillende medeverdachten in het gebouw van de Rijksdag hebben rondgeleid. Als voormalig parlementslid had zij nog toegang tot het gebouw.
Bij die rondleiding toonde ze onder meer de kantoren en vergaderzalen van de parlementsleden, maar ook de zaal waar het parlement samenkomt. Enkele weken later leidde ze opnieuw een verdachte rond. In ruil voor haar hulp zou zij - bij een geslaagde staatsgreep - het ministerie van Justitie hebben gekregen. Sinds de zaak aan het licht kwam, zijn de regels rond toegang tot de Rijksdag ook verstrengd.
Drieledig proces
Het is een erg omvangrijke zaak. In totaal zijn er 26 verdachten die in 3 verschillende processen terechtstaan. Er was een 27e verdachte, maar die is onlangs overleden in een ziekenhuis in Frankfurt.
Eind april ging in Stuttgart het proces tegen de militaire tak van de groep van start. Het tweede proces tegen de leiders begint vandaag en het laatste tegen de overige leden start in juni, in de stad München. Die opsplitsing is een bewuste keuze, zegt de voorzitter van het gerechtshof van Stuttgart, Andreas Singer. Onder meer door de omvang van de zaak, maar ook omdat "we geen showproces willen houden in een turnzaal, het gaat om de individuen".
