Rebellen geven zuidwesten Syrië op na bliksemoperatie Assad
Syrische rebellen hebben vrijdag een begin gemaakt met de evacuatie van het gebied in het zuidwesten van Syrië dat zij tot nu in handen hadden. Na overleg donderdag met de regering hebben zij de handdoek in de ring gegooid. Het Syrische leger zal spoedig het gehele zuidwesten controleren, op een klein stukje na waar strijders van Islamitische Staat standhouden.
De verovering van de provincie Quneitra is opnieuw een belangrijke overwinning voor het regime van president Bashar al-Assad. Anderhalve week geleden werd de naburige provincie Deraa, langs de grens met Jordanië, op de rebellen veroverd na een offensief dat amper vier weken had geduurd.
De daaropvolgende aanval op Quneitra verliep nog sneller. Aanhoudende bombardementen door de Russische luchtmacht hebben de opstandelingen murw gebeukt. Ook kunnen zij niet op tegen de geharde strijders van de Libanese Hezbollah-beweging, die het Syrische leger bijstaan. Het was een van de snelste operaties in zeven jaar burgeroorlog.
Na de val van Quneitra zijn nog slechts drie delen van het land niet in handen van het regime. De noordwestelijke provincie Idlib is toevluchtsoord geworden voor een groot aantal rebellen die andere delen van het land hebben moeten verlaten. Ook strijders uit Quneitra zijn op weg naar Idlib.
Tussen Idlib en de Turkse grens wordt een gebied gecontroleerd door de Turkse strijdkrachten en met hen samenwerkende strijders. Verder is een groot deel van het noorden en westen van Syrië in handen van de door Koerden gedomineerde Syrische Democratische Strijdkrachten (SDF), die worden gesteund door ongeveer tweeduizend Amerikaanse troepen ter plekke.
Onrust bij Golanhoogvlakte
De opmars brengt het Syrische leger tot vlak bij de door Israël geannexeerde Golanhoogvlakte, die door Damascus als Syrisch grondgebied wordt beschouwd. De Israëlische regering is zeer huiverig voor de groeiende invloed van Iran en het door Iran gesteunde Hezbollah in zijn voortuin. De Israëlische luchtmacht voert regelmatig acties uit in het gebied.
De Verenigde Staten en Rusland hebben de Israëlische premier Benjamin Netanyahu vorig jaar de garantie gegeven dat Hezbollah en door Iran gesteunde milities niet dichter dan 50 kilometer bij de grens zullen komen. De vraag is of zij zich daar aan zullen houden. Sinds 1974 bestaat een bufferzone van 3 kilometer langs de grens met de Golan waar het Syrische leger geen voet mag zetten.
Na de val van Quneitra zijn nog slechts drie delen van het land niet in handen van het regime
Tijdens de gevechten van de afgelopen weken hadden zich tienduizenden Syrische burgers in de bufferzone verzameld, in de hoop door Israël te worden toegelaten. Dat gebeurde niet.
Volgens het donderdag gesloten evacuatieakkoord hebben opstandelingen de keuze. Zij kunnen in de provincie blijven als zij hun wapens opgeven en het staatsgezag van Damascus aanvaarden. Doen zij dat niet, dan krijgen zij - met wapens en al – een vrije aftocht naar Idlib, in door de regering beschikbaar gestelde bussen. In andere rebellengebieden, zoals Deraa, Oost-Ghouta en oostelijk Aleppo, kwam al eerder op die manier een eind aan de belegering door het Syrische leger.
Ooggetuigen op verschillende plekken in de provincie zagen vrijdag al tientallen bussen, waarin burgers en strijders hun bezittingen hoog opstapelden. Waar zij heen gingen, was niet duidelijk. Het Syrische leger zei vijftig bussen te hebben ingezet.
De Verenigde Naties hebben vrijdag alle strijdende partijen opgeroepen 140.000 ontheemde burgers in de provincie een veilige aftocht te bieden, zodat zij plaatsen kunnen bereiken waar zij kunnen worden opgevangen.
Volgens Amerikaanse zegslieden werken de Verenigde Staten aan plannen om honderden Syrische hulpverleners en hun families te evacueren uit het zuidwesten van het land. De Amerikanen werken daarbij samen met Canada en Groot-Brittannië. Leden van de noodhulpgroep Witte Helmen zullen worden overgebracht naar transitkampen in buurlanden. Van daaruit gaan zij verder naar westerse landen, waaronder Groot-Brittannië, Nederland, Duitsland en mogelijk Canada.
De Witte Helmen lopen het gevaar te worden aangevallen door het Syrische leger. Doordat zij altijd in rebellengebied hebben geopereerd, worden zij door het regime beschuldigd van partijdigheid.