Direct naar artikelinhoud

Duizenden meisjes in Nederland - veel meer dan gedacht - slachtoffer van mensenhandel

Het aantal slachtoffers van mensenhandel in Nederland is vijf keer groter dan tot nu toe bekend was. Jaarlijks gaat het om naar schatting 6.250 mensen. In tweederde van de gevallen gaat het om seksuele uitbuiting. De meeste slachtoffers daarvan zijn Nederlandse vrouwen, en van hen is bijna de helft minderjarig.

De Wallen in Amsterdam.Beeld Julius Schrank / de Volkskrant

Dat blijkt uit een rapport dat de Nationaal Rapporteur Mensenhandel en Seksueel Geweld tegen Kinderen, Corinne Dettmeijer, vandaag presenteert. Telefonisch licht ze haar bevindingen toe.

Uit uw onderzoek blijkt dat in Nederland 37 op de 100.000 mensen slachtoffer is van mensenhandel. Van hen worden er slechts 7 à 8 als zodanig geïdentificeerd. Hoe kan dat?

'De geïdentificeerde gevallen worden gemeld bij of aangetroffen door de politie of andere instanties, maar dat zijn lang niet alle gevallen. Mensenhandel is een vorm van criminaliteit die zich in het verborgene afspeelt. Niet alleen daders, maar ook slachtoffers houden vaak hun mond. Ze worden bang gemaakt, of voelen zich verbonden door een vermeende liefdesrelatie.'

Niet alleen daders, maar ook slachtoffers houden vaak hun mond. Ze worden bang gemaakt, of voelen zich verbonden door een vermeende liefdesrelatie

Wat is uw onderzoeksmethode geweest?

'Het is een schattingsmethode die vaker wordt toegepast om verborgen populaties te schatten, uitgevoerd door twee Nederlandse wetenschappers met ervaring op dit gebied. We wisten eigenlijk altijd wel dat slechts een fractie van het aantal slachtoffers zichtbaar was. Het baanbrekende van dit onderzoek is dat we ook kunnen aanwijzen om welke vormen van uitbuiting het gaat - seksueel of juist arbeidsuitbuiting. Ook is nu zichtbaar welke bevolkingsgroepen het kwetsbaarst zijn.  

'Slechts elf procent van de Nederlandse minderjarige meisjes die seksueel wordt uitgebuit is zichtbaar, terwijl eenderde van de meerderjarige buitenlandse slachtoffers van seksuele uitbuiting in beeld is.'

Wat is de definitie van mensenhandel?

'De term wordt weleens verward met mensensmokkel, maar het kernbegrip van mensenhandel is uitbuiting. Het gaat om het uitbuiten van mensen voor het gewin van de dader. Slachtoffers worden gedwongen tot seks, criminele klussen of onderbetaald werk. Bij arbeidsuitbuiting voldoet alleen onderbetaling meestal niet om als uitbuiting te worden gekwalificeerd. Vaak maken de slachtoffers dan ook lange dagen, en is het werk gevaarlijk en onverzekerd.'

Het kernbegrip van mensenhandel is uitbuiting. Het gaat om het uitbuiten van mensen voor het gewin van de dader

Een groot deel van de Nederlandse slachtoffers van seksuele uitbuiting bestaat uit minderjarige meisjes. Slechts 11% van hen is in beeld. Waarom is dit percentage zo laag?

'Ik vrees dat we daar onvoldoende de blik op richten. De politie kijkt voor seksuele uitbuiting naar gereguleerde prostitutiegebieden, maar daar zijn de minderjarige meisjes niet. 'De meisjes zijn vaak in handen van mensen die loverboys worden genoemd, maar dat zijn gewoon mensenhandelaren. Ze zijn vaak nog minder geneigd om hun problemen te melden. Er kan een vermeende liefdesrelatie zijn, ze worden in elkaar geslagen, of ze worden gechanteerd met foto's die op internet kunnen worden gezet.'

Wat moet er nu gebeuren?

'De daling van het aantal meldingen van mensenhandel, die al jaren bezig is, moet echt een halt worden toegeroepen, omdat duidelijk is dat het aantal daadwerkelijke slachtoffers niet afneemt. Er moet met name veel meer aandacht komen voor de signalering van minderjarige Nederlandse slachtoffers, zij zijn nu immers het slechts in beeld. Daarbij moet het mogelijk worden meldingen te doen van mensenhandel zonder het medeweten van het slachtoffer, waarbij natuurlijk de privacy voldoende moet worden beschermd. Deze urgentie wordt bij het ministerie van Veiligheid en Justitie niet gezien, ik hoop dat mijn rapport ertoe aanzet dat dat verandert.'