Indiase premier Narendra Modi kan na imposante overwinning nog vijf jaar regeren
De Indiase premier Narendra Modi boekt naar alle waarschijnlijkheid een nog imposanter verkiezingszege dan vijf jaar geleden. Hij kan nu met volle kracht vooruit om zijn droom van een Nieuw India te realiseren. Een land voor hindoes, de rest houdt zijn hart vast.
De exit polls wezen afgelopen dagen al op een grote verkiezingszege, maar exit polls zijn notoir onbetrouwbaar, zei de oppositie afgelopen dagen met de moed der wanhoop. Donderdag kon de Indiase premier Narendra Modi echter na het tellen van 70 procent van de stemmen al een éclatante overwinning claimen. Hij mag India nog vijf jaar regeren, en heeft daar vermoedelijk geen coalitiepartner meer bij nodig.
De zes weken durende Indiase parlementsverkiezingen werden alom gezien als een referendum over de 68-jarige Modi. De 600 miljoen opgekomen kiezers (een hoge turnout van 67 procent) lijken de mislukkingen van Modi’s beleid vooral te hebben geweten aan zijn Bharatiya Janata Party (BJP) en de successen aan Modi zelf. Zijn persoonlijke populariteit, als vrome, nederige man van het volk die India tot wereldmacht maakte, bracht hem de zege, niet alleen in de klassieke noordelijke ‘Hindu Belt’, maar ook in het oosten en zuiden.
Modi en BJP-voorzitter Amit Shah haastten zich donderdag om de overwinning op te eisen. Modi, die al snel door tal van wereldleiders (van de Russische president Vladimir Poetin tot de Israëlische premier Benjamin Netanyahu) werd gefeliciteerd, twitterde: “Samen groeien we. Samen gedijen we. Samen zullen we een sterk en inclusief India opbouwen. India wint opnieuw!” En dat na een van de meest polariserende verkiezingscampagnes in de Indiase geschiedenis.
De laatste stand van zaken (bij 70 procent van de getelde stemmen): Modi’s BJP krijgt 300 van de 542 zetels in de Lok Sabha, het Lagerhuis, meer dan de 282 zetels van 2014 en ruim meer dan de 272 die nodig zijn voor een absolute meerderheid. Het is bijzonder dat een Indiase partij tweemaal op rij een absolute meerderheid verovert; de laatste keer dat dit gebeurde was in 1984. De definitieve uitslag wordt op zijn vroegst donderdagavond bekend.
Modi’s onverwacht riante zege – die past in de wereldwijde golf van opkomend rechts-populisme – biedt hem het mandaat om met verdubbelde kracht zijn plannen voor een Nieuw India door te voeren (of er alsnog mee te beginnen). Het bedrijfsleven hoopt op meer economische hervormingen en investeringen in infrastructuur. De Indiase beurs steeg donderdag sterk, net als de roepia. De toonaangevende Sensex-index klom 2,3 procent naar een all-time high van 40.000 punten. Ook de internationale financiële markten lijken tevreden.
Modi’s overwinning is vooral ook een opsteker voor zijn nationalistische hindoe-achterban, die het vanouds pluriforme, seculiere India van vaders des vaderlands Mahatma Gandhi en Jawaharlal Nehru wil omvormen tot een door en door hindoeïstische natie. Radicale hindoes zullen hun greep op het land verder willen versterken, ten koste van minderheden zoals moslims, christenen en seculieren.
Volgens analist Kapil Komireddi, auteur van Malevolent Republic: A Short History of the New India, zal nog eens vijf jaar Modi India naar een “dark place’ brengen. ‘Als hij slaagt”, schreef hij in The Guardian, “zal het hindoenationalisme de officiële ideologie van de republiek worden. Sectarisch denken zal dan niet meer een afwijking zijn van de idealen van de republiek, maar de bevestiging ervan.”
Ruim baan voor sectarisme – ondanks Modi’s belofte van een inclusief India – betekent dat achterstelling van en geweld tegen moslims en andere minderheden zullen toenemen, een omstreden hindoetempel in Ayodhya wordt gebouwd, slachters van heilige koeien levenslang de cel in gaan, het islamitisch erfgoed van India wordt uitgewist en er een einde komt aan de speciale status van Kashmir. Minderheden houden hun hart vast.
Voor Modi’s belangrijkste tegenspeler, Rahul Gandhi, telg van de Nehru-Gandhi-dynastie, is de uitslag een bittere teleurstelling. Gandhi's Indian National Congress, dat India decennialang regeerde, had gehoopt op een comeback. Dat die is mislukt (Gandhi verovert hooguit 50 zetels en verloor de “familiezetel” in Uttar Pradesh) kan betekenen dat Rahul binnenkort plaats moet maken voor zijn charismatische zuster Priyanka, volgens analisten de enige die kan voorkomen dat Modi in 2024 een derde termijn in de wacht sleept. “Congress moet de Dynastie dumpen”, adviseerde de gezaghebbend columnist Ramachandra Guha al.
Veel analisten betwijfelden vooraf of Modi zo’n grote zege zou kunnen behalen. De premier kampte immers met tegenvallende economische groei, een achterblijvende werkgelegenheidsgroei en een chronische malaise in de landbouwprijzen, waar een groot deel van de Indiase bevolking van afhankelijk is. Ook op andere terreinen had hij zijn beloften niet waargemaakt: zo is de luchtvervuiling even erg als in 2014.
Modi heeft echter, kan worden vastgesteld, de teleurstelling bij veel kiezers over met name de economie weten om te buigen naar zorgen over het thema nationale veiligheid. Geholpen door een bloedige aanslag door separatisten in de deelstaat Kashmir die in februari leidde tot een militaire confrontatie met aartsvijand Pakistan en een uitbarsting van vurig nationalisme.
De Pakistaanse premier Imran Khan kondigde (anticiperend op Modi’s zege) donderdag overigens aan bereid te zijn tot vredesbesprekingen met India. Pakistan maakte overigens tegelijk wel bekend een succesvolle test te hebben gedaan met een nieuwe langeafstandsraket die ook geschikt is voor kernkoppen. Zowel India als Pakistan zijn kernmogendheden.