Direct naar artikelinhoud
Fairphone

Met respect voor het milieu en de arbeider: Nederlandse Fairphone bekroond door het World Economic Forum

Een smartphone van het Nederlandse bedrijf Fairphone, maker van eerlijke smartphones.Beeld ANP XTRA

Een telefoon produceren met respect voor het milieu en de arbeidsomstandigheden. Het kan. Fairphone-oprichter Bas van Abel is uitgeroepen tot een van de twaalf Social Entrepreneurs of the Year 2018 door de organisatie van het World Economic Forum.

"Van de looks moet de Fairphone 2 het niet hebben. Het toestel is dik, zwaar en verre van verfijnd. Processor, camerakwaliteit, het behoort allemaal niet tot de top. Voor 530 euro koop je een beter toestel."

Neen, de Nederlandse Consumentenbond – zeg maar de Test-Aankoop van onze noorderburen – strooit niet meteen met superlatieven voor de Fairphone 2. Eerlijkheidshalve voegen ze er wel aan toe dat dit ook niet het punt is. De 'tekortkomingen' zijn het gevolg van het nobele streven naar een duurzame smartphone-industrie en eerlijke materialen. De gebruikers van de Fairphone maken dan ook vooral een statement.

Bij dunne smartphones als de iPhone of Samsung zijn veel onderdelen aan elkaar gelijmd of gesoldeerd om een zo compact mogelijk toestel te maken. Bij de Fairphone 2 zijn de onderdelen minder met elkaar verweven en gehuld in een kunststof omhulsel. Hierdoor zijn ze makkelijker te vervangen als er iets stuk gaat, maar zo nemen de onderdelen wel meer ruimte in beslag. Duurzaamheid heeft zijn prijs. 

'Door een duurzame telefoon te maken, opent het de toeleveringsketen en creëert het nieuwe relaties tussen mensen en hun producten'
World Economic Forum

En dat is ook de Schwab Foundation for Social Entrepreneurship niet ontgaan. De dochterorganisatie van het World Economic Forum riep zonet Fairphone-oprichter Bas van Abel uit tot een van de twaalf Social Entrepreneurs of the Year 2018. De organisatie looft Fairphone, dat als sociale onderneming streeft naar eerlijke elektronica. "Door een duurzame telefoon te maken, opent het de toeleveringsketen en creëert het nieuwe relaties tussen mensen en hun producten", leest het juryrapport.

Opboksen tegen scepsis

Bas van Abel besloot in 2013 een telefoon te produceren gemaakt van ‘conflictvrije’ materialen. Dat houdt in dat de materialen zijn gewonnen in Congolese mijnen die zich niet in conflictgebieden bevinden, waardoor strijdende partijen er niet aan verdienen. Momenteel werkt Fairphone samen met het Conflict Free Tin Initiative en Solutions for Hope om conflictvrije en traceerbare mineralen uit de Democratische Republiek Congo te halen. Fairphone doet ook een beroep op initiatieven om afval terug te winnen uit Ghana. Op de productievestiging in China heeft Fairphone een welzijnsfonds opgericht voor werknemers, ter verbetering van de arbeidsomstandigheden.

Wat bescheiden begon, is inmiddels een heus succes met inmiddels 160.000 verkochte smartphones. Door de telefoons vooraf te betalen helpen de kopers mee aan de financiering van de productie van de telefoon zelf. Hierdoor blijft de sociale onderneming onafhankelijk. In mei 2013 lanceerde Fairphone voor het eerst een crowdfundingcampagne om de productie van de eerste Fairphones te financieren. Het project zou de productie starten als er 5.000 exemplaren werden voorverkocht via crowdfunding. Amper een maand later was dat aantal al bereikt. De eerste lading van 25.000 telefoons was binnen zes maanden uitverkocht. Het gros werd verkocht in Nederland en Duitsland. In België werden er 900 exemplaren van verkocht. Daarmee was ons land nummer zes op de landenlijst van verkochte exemplaren.

Er worden elk jaar meer dan 1 miljard telefoons op de markt gegooid, die 160.000 van Fairphone zijn slechts een druppel op een hete plaat

De Fairphone is gebouwd op basis van de HonPhone, die in 2012 in China uitkwam en destijds 250 euro kostte. Sceptici reageren dan ook voorspelbaar dat Fairphone een marketingverhaal is. Dat is inmiddels weerlegd, al wordt de bewuste consument soms wat op de proef gesteld. Over de Fairphone komen geregeld bugklachten binnen. Bibi Bleekemolen van Fairphone stelt dat dit bij andere technologiebedrijven net zo vaak gebeurt. Alleen, er is veel media-aandacht voor Fairphone, waardoor bugs breder worden uitgemeten, meent de medeoprichtster. De Fairphone 2 draait op Android 5.1. met een eigen softwarelaagje. Op die manier voorziet Fairphone van updates, mocht Android-producent Google geen nieuwe versies meer aanbieden. 

Dat de telefoons van Fairphone geen revolutie in de telefoonmarkt zullen ontketenen, daarover is iedereen het eens. Daarvoor is het initiatief ook te klein: er worden elk jaar meer dan 1 miljard telefoons op de markt gegooid, die 160.000 exemplaren van Fairphone zijn slechts een druppel op een hete plaat. Maar er sijpelt wel iets door op de markt. Zeg dat het World Economic Forum het gezegd heeft.