Direct naar artikelinhoud
AchtergrondAliou Cissé

Coach Cissé geeft met zege Senegal het Afrikaanse voetbal weer enige reden om trots te zijn

Aliou Cissé is als bondscoach van Senegal, dat Polen verraste (1-2), de enige donkere trainer op dit WK. Uitgerekend zijn ploeg liet iets van voetbal zien dat de ziel van Afrika in zich droeg.

Aliou Cissé.Beeld Reuters

Afrika stond trots op, na vier nederlagen voor het continent op het WK. Senegal strafte het hautaine Europese rekenvoetbal van Polen af (2-1). Niet met geweldig voetbal, maar met kracht, passie, snelheid, eenheid en toch ook met aanvallend denken. Geïnspireerd door een bescheiden, zelfverzekerde coach uit eigen kring, waar veel Afrikaanse landen nog vertrouwen op een tweederangs Europeaan.

Aliou Cissé, de 42-jarige aanvoerder van het elftal dat in 2002 in Zuid-Korea de kwartfinale bereikte, is de enige donkere trainer op het WK. Hij is ook de jongste. Hij vertelde in de aanloop dat huidskleur of wat dan ook geen rol mag spelen in topsport. Het gaat om kwaliteit, niet om kleur. ‘En het gaat om onze nieuwe generatie topspelers, die bereid is te werken en zich te ontwikkelen.’

Coach Cissé geeft met zege Senegal het Afrikaanse voetbal weer enige reden om trots te zijn
Beeld EPA

Op de dag voor de wedstrijd zei hij enigszins geërgerd dat overal in Europa donkere spelers voetballen, terwijl de donkere trainer schaars is. Senegal voetbalt in de geest van Cissé, die Afrikaanse waarden als plezier en fysieke kracht koestert, terwijl hij sleutelt aan mentale kwaliteiten en speldiscipline. ‘We verdedigden als blok, compact, en we schakelden zo snel als kon over naar de aanval’, zei hij na de zege.

Een snel bewegende krachtbron, dat is Senegal, met geduld geformeerd door Cissé, die in 2002 elf familieleden verloor bij de ramp met de veerboot Joola voor de kust van Gambia. De boot was van zijn geboortestad Ziguinchor onderweg naar hoofdstad Dakar.

Cissé is slank, modern gekleed, en draagt zijn haar in lange rastakrullen. Hij coacht fanatiek, maar niet als een halvegare.  In alles straalt hij vurigheid uit. In de loop van de tweede helft trekt hij zijn jasje uit. Dan verschijnt een mooi wit overhemd. Hij draagt een fors horloge. Bijna onderkoeld viert hij later de zege, terwijl zijn spelers een ritmische dans opvoeren voor hun supporters. Feestende West-Afrikanen zijn de kleurenpracht van een WK.

Cissés elftal is imposant fysiek, net als het elftal dat hij aanvoerde in 2002. De trommels op de tribune in Moskou roffelen op de golven van de wedstrijd. Groen, geel en rood wiegt op de tribunes. De pers is uniform gekleed. Een stuk of vijftien journalisten, allemaal in een blauw t-shirt. Allemaal dezelfde cap. Ze springen op van hun stoel bij een doelpunt. ‘Zo doen we dat altijd’, zegt een van hen. Cissé geeft kushandjes, terwijl Lewandowski zich laat troosten door vrouwlief.

Coach Cissé geeft met zege Senegal het Afrikaanse voetbal weer enige reden om trots te zijn
Beeld Reuters

Afrika heeft Cissé en Senegal nodig dit WK. Het ging tot nog toe vooral goed met de zonen van Afrika: Lukaku scoorde twee keer, Pogba besliste Frankrijk – Australië. Lukaku’s vader was international van Congo, maar hij glorieert voor België. Pogba’s broers spelen voor Guinee, hij voor Frankrijk. Marokko, Egypte, Nigeria en Tunesië verloren, met samen slechts één doelpunt.

Het Afrikaanse stempel was flets. Een beetje saai, een beetje zoals iedereen voetbalt. De Zambiaan Kalusha Bwalya, voormalig PSV’er en Afrikaans voetballer van het jaar in 1988, zei op de ochtend voor het duel van Senegal: ‘Het is te vroeg om conclusies te trekken. Egypte miste Salah tegen Uruguay. Marokko domineerde tegen Iran, maar kreeg een doelpunt tegen op het moment dat het steeds meer risico’s nam. Tunesië hield tot in blessuretijd vol tegen Engeland, een van de favorieten. Nigeria gaf tegen Kroatië teveel ruimte weg op de vleugels.’

Kalusha vroeg om geduld, om te wachten op de sterren van de avond: Salah van Egypte, geblesseerd in het eerste duel, en Mané van Senegal. Dat was een goed idee, maar toch? Moeten twee man het imago van een rijk geschakeerd voetbalcontinent dragen? ‘Salah heeft in de kwalificatie vrijwel alle belangrijke doelpunten gemaakt voor Egypte’, zo bevestigde Kalusha in feite de afhankelijkheid van die twee.

Coach Cissé geeft met zege Senegal het Afrikaanse voetbal weer enige reden om trots te zijn
Beeld EPA

De Zuid-Afrikaanse journalist Mark Gleeson was bitter: ‘De gekte is uit het Afrikaanse voetbal gecoacht. Het is niet zo bijzonder meer. De voetballers spelen bijna allemaal in Europa. Ze trainen hetzelfde als Europeanen, ze doen hetzelfde, ze reizen hetzelfde. In zekere zin is het middelmaat geworden, net als veel van de rest.’

Maar toen kwam Senegal dus met zijn Afrikaanse coach. Aliou Cissé en zijn Teranga Lions, waarbij Teranga gastvrijheid betekent. Sterk, snel, gedisciplineerd. Alleen: het mysterie is inderdaad grotendeels verdwenen. Alleen de onorthodoxe doelman Ndiaye is een onbekende, hij speelt voor Horoya Athlétique in Guinee. Maar dan die kracht, dinsdag? Poe. Lewandowski, de topschutter, zit volledig in de tas bij de beulen Coulibaly en Sané, van Napoli en Hannover, 1,95 en 1,96 groot.

Met de doelpunten heeft Senegal geluk, het zij gezegd. Eerst verandert Cionek het mislukte schot van Gueye van richting. De inleiding is typerend. De ook al oersterke Niang loopt Piszczek gewoon van de sokken. Het tweede doelpunt is bizar. Niang is even buiten de lijnen voor een blessurebehandeling, en krijgt toestemming het veld in te lopen als Krychowiak zonderling terugspeelt. Niang scoort daarop behendig. Hogere Afrikaanse sferen zijn terug op het WK, hoe rustig trainer Cissé ook blijft. Uit ervaring weet hij dat de missie nog lang niet voorbij is.