Direct naar artikelinhoud
De gedachteMaarten Rabaey

Voor Biden is dit een goed moment om ook het diplomatieke initiatief naar zich toe te trekken

Voor Biden is dit een goed moment om ook het diplomatieke initiatief naar zich toe te trekken
Beeld Eva Beeusaert/ AFP

Nu de VS een wapenlevering aan Israël tegenhouden, ziet journalist Maarten Rabaey daar een belangrijk signaal in. ‘Hij zou premier Netanyahu en de Palestijnse onderhandelaars kunnen samenbrengen in zijn buitenverblijf Camp David.’

VS-president Joe Biden zal voor het eerst wapenleveringen vanuit de Verenigde Staten aan Israël stoppen omdat premier Benjamin Netanyahu doorzet met zijn plan om het dichtbevolkte Rafah in de Gazastrook aan te vallen. Dat is een belangrijk signaal, maar zal het volstaan om de wapens ook te doen zwijgen?

De wapens van Amerikaanse makelij, waaronder zware bommen, zijn essentieel voor de oorlogsinspanningen van Israël sinds het land op 7 oktober vanuit Gaza werd aangevallen door Hamas. President Biden staat - met de presidentsverkiezingen voor de deur - onder toenemende binnenlandse druk om het Israëlische leger in te tomen, nu het aantal gedode burgers in Gaza dramatische proporties aanneemt. Woensdag erkende Biden voor het eerst dat Amerikaanse bommen onschuldige burgers hebben gedood.

Biden zal daarom een geplande levering van 3.500 bommen tegenhouden, waarvan hij vreesde dat ze op burgers in Rafah zouden kunnen vallen. Zijn regering onderzoekt ook of ze toekomstige overdrachten kan tegenhouden.

Het is nu wachten op buitenlandminister Antony Blinken, die het Congres een rapport zal voorstellen waarin wordt beoordeeld “of Israël Amerikaanse wapens heeft gebruikt in overeenstemming met de Amerikaanse en internationale wetgeving”. Indien niet zal de druk op Biden alleen maar toenemen om meer wapenleveringen te stoppen, terwijl een bevinding dat Israël zijn oorlog legaal heeft gevoerd de protesten zou aanwakkeren.

Maar president Bidens kopzorgen vallen in het niets vergeleken met het dilemma voor Benjamin Netanyahu. De Israëlische premier komt steeds meer klem te zitten tussen de internationale oproepen voor een wapenstilstand en de eisen van zijn radicaal-rechtse coalitiepartners, die zijn regering ten val kunnen brengen als hij niet doorgaat met de grootschalige invasie in Rafah. “Als Israël gedwongen wordt om alleen te staan, dan zal Israël alleen staan”, zei Netanyahu in een videoboodschap. Maar blijft zijn publieke opinie er ook zo over denken?

De voorbije weken protesteerden families en sympathisanten van Israëlische gijzelaars die nog vastzitten in Gaza steeds luider tegen zijn aanpak. Netanyahu en zijn extremistische vleugeladjudanten zouden, met afnemende steun van de VS en hun Arabische bondgenoten, weleens snel tot de vaststelling kunnen komen dat zij alleen komen te staan in een wereld die schreeuwt om een duurzaam vredesakkoord tussen Israël en de Palestijnen.

Voor Biden is dit dan ook een goed moment om ook het diplomatiek initiatief naar zich toe te trekken. Hij zou premier Netanyahu en de Palestijnse onderhandelaars kunnen samenbrengen in zijn buitenverblijf Camp David, waar al vredesakkoorden werden beklonken, of in Oslo om aansluiting te zoeken bij de geest van de akkoorden uit 1993 die een tweestatenoplossing mogelijk maakten. Dit gaat tenslotte ook over zijn erfenis. Zal Biden de geschiedenis ingaan als Israëls wapen- of vredesmakelaar? Het besef dat hij dat laatste verkiest lijkt nu te zijn doorgedrongen - rijkelijk laat, dat wel. Hopelijk niet té laat.