Michel moet kiezen: toegeven aan N-VA of tegemoetkomen aan eisen linkse oppositie

“Als men denkt dat men ons niet nodig heeft voor een meerderheid, dan is dat een zachte staatsgreep”, zei Bart De Wever voor de camera’s van VTM en Terzake. De oppositiepartijen, met N-VA op kop, willen dat premier Charles Michel (MR) het vertrouwen vraagt van het parlement. 

Zijn ploeg vervelde afgelopen weekend tot een minderheidskabinet, maar het voortbestaan daarvan is meteen in gevaar. De premier moet in het parlement steun zoeken bij de oppositiepartijen vooraleer hij weet of hij een doorstart kan maken.

De prioriteiten van de nieuwe regeringsploeg zijn klimaat, koopkracht en veiligheid. Met het thema klimaat hoopt hij de groenen te overtuigen om gedoogsteun te leveren, met koopkracht de socialisten. Maar heel ver kan hij niet gaan, of hij riskeert de N-VA definitief los te rijden.

Omgekeerd laten de Vlaams-nationalisten hun steun afhangen van het komende migratiebeleid. Maggie De Block (Open Vld), die nu opnieuw bevoegd is voor Asiel en Migratie, gaf aan te willen breken met het beleid van haar voorganger Theo Francken (N-VA). 

De Wever beklemtoont dat hij niet naar nieuwe verkiezingen wil. “Ik wil een sociaal-economisch herstelbeleid”, zegt hij. “Dat wil ook goedkeuren. Maar ik wil niet tegelijk in mijn gezicht uitgelachen worden met een voluntaristisch migratiebeleid.” Maar als Michel aan die eis toegeeft, is hij de steun van de linkse oppositie kwijt.

Strategisch

Premier Michel bijt terug. “De burgers hebben het recht om te weten wie verantwoordelijk is en wie kleine politieke spelletjes speelt”, zei hij in de marge van de VN-conferentie in Marrakech.  

Het komt aan de premier toe om een vertrouwensstemming te vragen. Vanuit het parlement kan enkel een motie van wantrouwen worden ingediend. Een technische kwestie, maar strategisch erg belangrijk. 

Bij een motie van wantrouwen is het de oppositie die een meerderheid moet zoeken. Als N-VA zich onthoudt, kan de regering aanblijven. Bij een vertrouwensstemming heeft Michel expliciet de steun van de Vlaams-nationalisten nodig, anders is hij zijn meerderheid kwijt. Door aan te sturen op die piste kan N-VA meer toegevingen van de nieuwe ploeg loskrijgen.

Bij de meerderheidspartijen vinden ze een vertrouwensstemming overbodig. “Dit is nog steeds dezelfde regering”, stelde CD&V-voorzitter Wouter Beke. Grondwetspecialist Stefan Sottiaux (KU Leuven) geeft hem gelijk. “Hier gaat het om het ontslag van een aantal ministers, en dan volstaat een Koninklijk Besluit dat getekend wordt door de koning en de eerste minister.”

Ook sp.a, PS, Groen en Ecolo overwegen om geen vertrouwen te geven aan de nieuwe ploeg. De Franstalige socialisten zijn nu al overtuigd om tegen deze regering te stemmen. De anderen houden hun positie nog in beraad, maar allicht is een onthouding het verste dat ze kunnen gaan.

Vandaag pleegt premier Michel overleg met de verschillende fracties, zoals hij afgelopen weekend had aangekondigd. Mogelijk komt er morgen al een plenaire zitting in de Kamer waar hij tekst en uitleg moet geven.

“Alles hangt af van wat hij daar vertelt”, zegt sp.a-voorzitter John Crombez. Hij verwijst naar afgelopen donderdag. Het parlement dwong toen de facto de regering om het VN-verdrag goed te keuren, waarna N-VA uit de regering stapte. “Je heb gezien wat het betekent als hij met halfslachtige antwoorden komt.”