Egypte sluit zich aan bij Zuid-Afrika in genocidezaak tegen Israël: stap zet relaties tussen beide landen op scherp
Egypte sluit zich aan bij de genocidezaak die Zuid-Afrika bij het Internationaal Gerechtshof in Den Haag heeft aangespannen tegen Israël. Dat is opvallend, want Egypte was het eerste Arabische land dat - in 1979 - een vredesakkoord ondertekende met Israël. Deze stap zet de toch al bekoelde relaties op scherp.
In een mededeling kondigde het Egyptische ministerie van Buitenlandse Zaken aan dat Egypte zich formeel aansluit bij de rechtszaak die door Zuid-Afrika is gestart bij het Internationaal Gerechtshof.
Egypte is niet het eerste land dat dat doet. Eerder deden ook Turkije, Colombia en Libië het al.
Genocidezaak van Zuid-Afrika tegen Israël bij ICJ
Zuid-Afrika spande eind vorig jaar een zaak aan tegen Israël bij het Internationaal Gerechtshof (International Court of Justice of ICJ) in Den Haag, de hoogste rechtbank van de Verenigde Naties.
Zuid-Afrika beschuldigt Israël van het schenden van het Genocideverdrag tijdens het militaire offensief in de Gazastrook.
Het ICJ heeft zich nog niet ten gronde over de zaak uitgesproken. Dat kan mogelijk nog jaren duren. Maar eind januari droeg het ICJ Israël wel op om alle mogelijke maatregelen te nemen om genocide te vermijden.
Het ICJ is niet hetzelfde als het Internationaal Strafhof (International Criminal Court of ICC). Dat kan individuen vervolgen voor oorlogsmisdaden. Het ICJ oordeelt over conflicten tussen staten.
Egypte zegt de beslissing te hebben genomen "in het licht van de toegenomen intensiteit en omvang" van de Israëlische aanvallen tegen burgers in Gaza.
"Israël voert directe aanvallen uit op burgers, vernietigt de infrastructuur, dwingt Palestijnen om te vluchten en creëert onleefbare omstandigheden die leiden tot een ongeziene humanitaire crisis", schrijft het ministerie. "Allemaal in flagrante schending van de bepalingen van het internationaal recht."
De druppel die de emmer heeft doen overlopen, is de inname van de grensovergang in Rafah door het Israëlische leger. Dat zegt Joost Scheffers, correspondent in Egypte, in De Ochtend.
"Rafah was de enige grens tussen Egypte en Gaza, of de enige grensovergang die niet door Israël werd gecontroleerd. Egypte heeft van bij het begin gezegd dat een inname van die grensovergang een rode lijn zou zijn. Het probeert nu de daad bij het woord te voegen."
"Relaties tussen Israël en Egypte sinds 1979 nooit zo slecht"
De beslissing van Egypte is opvallend. Egypte was het eerste Arabische land dat Israël erkende en er in 1979 een vredesverdrag mee ondertekende. Op dat moment waren er al 4 oorlogen uitgevochten tussen beide landen.
De diplomatieke relaties tussen beide landen waren sindsdien vrij goed. Na de machtsovername door Hamas in Gaza in 2007, reageerde Israël, maar ook Egypte, met een zo goed als volledige blokkade van het gebied.
Hamas en Egypte zijn dan ook geen vrienden. Hamas werd in 1987 opgericht als een afdeling van de Moslimbroederschap, de politiek-religieuze beweging die in verschillende landen in het Midden-Oosten actief is. De Egyptische president Abdel Fattah al-Sisi voert al jaren een beleid van harde repressie tegen de oppositie, de Moslimbroederschap op kop.
Na het uitbreken van de huidige oorlog in Gaza zijn de relaties tussen Egypte en Israël sterk bekoeld. "Sinds het vredesakkoord van 1979 zijn ze nog nooit zo slecht geweest", zegt Joost Scheffers. "Als het zo blijft doorgaan, kan het vredesakkoord ook nog wel op de tocht komen te staan."
Wat met Egypte als bemiddelaar?
Wat de relaties verder op scherp zet, is het feit dat Egypte - net als Qatar - een bemiddelende rol speelt bij de onderhandelingen tussen Israël en Hamas. "De voorbije weken lag de nadruk vooral op Egypte: delegaties van Hamas en Israël waren aanwezig in Caïro. Of dat zo blijft, valt nog te bezien", zegt Scheffers.
"Tegelijk wil Egypte gewoon die onderhandelingen tot een einde brengen. Het doel was een grondoffensief in Rafah voorkomen, maar sinds Israël grondtroepen Rafah heeft ingestuurd en de grensovergang heeft ingenomen, waakt Egypte ook over zijn eigen veiligheid."
Egypte maakt zich ook zorgen dat een grootschalig offensief in Rafah een toestroom van Palestijnse vluchtelingen in de Sinaïwoestijn kan uitlokken. Sinds het begin van de huidige oorlog zegt Egypte dat het geen Palestijnse vluchtelingen zal opnemen - wat het ook tijdens vorige oorlogen tussen Israël en Hamas niet heeft gedaan. Egypte zegt dat het door de grens dicht te houden een etnische zuivering van Gaza wil voorkomen.
Beluister: Relaties tussen Israël en Egypte komen op scherp te staan